Zetknięcie się z jej poezją bywa punktem zwrotnym w czytelniczym doświadczeniu. Anna Świrszczyńska będzie bohaterką przedostatniego już w tym roku spotkania z cyklu „Wyszukaj Klasyka”, w którym przypominamy wybrane, wybitne postaci życia literackiego Krakowa XX wieku. O życiu i dorobku twórczym autorki tomu Jestem baba porozmawiają Marcin Wilk i Joanna Mueller. Zapraszamy na transmisję 14 października o godz. 18.00 na profilu Kraków Miasto Literatury UNESCO na Facebooku.
Urodzona w Warszawie jako córka Jana Świerczyńskiego i Stanisławy z Bojarskich, przez całe życie posługiwała się nazwiskiem omyłkowo zniekształconym w księdze metrykalnej. Debiutowała jeszcze przed wojną, kiedy dała się poznać jako poetka, ale także autorka książek dla dzieci i redaktorka pisma „Płomyczek”. W czasie okupacji zaangażowana w konspiracyjne wydawnictwa, jako sanitariuszka brała udział w Powstaniu Warszawskim.
W 1945 roku, jak wielu ludzi kultury w Polsce, przeniosła się do ocalałego ze zniszczeń Krakowa, zamieszkując w słynnym Domu Literatów przy ul. Krupniczej i stając się częścią niebywałego fermentu intelektualnego, jaki ogarnął wówczas miasto. Przez niedługi czas pracowała jako kierowniczka literacka dzisiejszego Teatru Bagatela, próbowała swoich sił jako dramatopisarka. Jako poetka
i prozaiczka publikowała systematycznie i sporo, paradoksalnie to jednak dopiero zmiany w życiu prywatnym – w tym burzliwy rozwód z aktorem Janem Adamskim – złożyły się na to, że wkrótce w jej wierszach zaczęła zaczytywać się cała literacka Polska. Wydane na początku lat 70., tomy Jestem baba
i Budowałam barykadę poruszają szczerością i bezpośredniością przekazu, wyznaczając dla wielu nowe standardy feminizmu w polskiej poezji.
Czesław Miłosz w książce Jakiegoż to gościa mieliśmy. O Annie Świrszczyńskiej uznał bohaterkę naszego spotkania za jeden z najważniejszych głosów w literaturze polskiej II połowy XX wieku. Trudno zapomnieć pierwszą lekturę wierszy Wszystkie chwyty dozwolone czy Kobieta mówi o swoim życiu –takie utwory bezpowrotnie poszerzają czytelniczą (i po prostu ludzką) świadomość. Współcześnie do prac Świrszczyńskiej odwołuje się m.in. wybitna amerykańska artystka konceptualna Jenny Holzer, gość festiwalu Artboom w 2011 roku.
Miejscem internetowej transmisji będzie kawiarnia Dynia przy ul. Krupniczej, sąsiadująca z dawnym Domem Literatów.
Po transmisji na Facebooku nagranie będzie dostępne do bezpłatnego odtwarzania na platformie VOD Play Kraków – www.playkrakow.com. W zakładce „Literatura” znaleźć można wszystkie dotychczasowe odcinki cyklu.
Joanna Mueller – poetka, eseistka, redaktorka, neolingwistka. Ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Wydała pięć tomów poetyckich: Somnambóle fantomowe (Kraków 2003), Zagniazdowniki/Gniazdowniki (Kraków 2007, nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia), Wylinki (Wrocław 2010), intima thule (Wrocław 2015) i poemiks „Waruj” (współtworzony z Joanną Łańcucką, Stronie Śląskie 2019) oraz dwie książki eseistyczne: Stratygrafie (Wrocław 2010) i Powlekać rosnące (Wrocław 2013) Współredaktorka antologii: Solistki. Antologia poezji kobiet (1989-2009) oraz Warkoczami. Antologia nowej poezji, laureatka Warszawskiej Premiery Literackiej oraz Nagrody Literackiej Czterech Kolumn. Nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia, Nagrody Literackiej m.st. Warszawy, Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius”.
Anna Świrszczyńska od lat matronuje poezji Mueller, jej myśleniu o literaturze, a także działaniom podejmowanym w ramach feminarium „Wspólny Pokój”. O wątkach macierzyńskich i feministycznych autorki Jestem baba Mueller pisała m.in. w tomie Powlekać rosnące.
Marcin Wilk – dziennikarz, kurator programów literackich. Publikował na łamach m.in. „Polityki”, „Tygodnika Powszechnego”, „Przekroju”, „Czasu Kultury”, „Dekady Literackiej”, „Ha!artu”, „Radaru” i „Lampy”. Autor m.in. książek biograficznych o Annie Jantar (Tyle słońca. Anna Jantar. Biografia) i Irenie Kwiatkowskiej (Kwiatkowska. Żarty się skończyły). Niedawno ukazała się jego książka Pokój z widokiem. Lato 1939. Prowadzi blog książkowy Wyliczanka (www.wyliczanka.eu).
„Wyszukaj Klasyka” to cykl wirtualnych rozmów o mniej lub bardziej zapomnianych, nietuzinkowych postaciach polskiej literatury XIX- i XX-wiecznej związanych z Krakowem. Działamy na przekór wszechobecnemu pędowi do nowości, przybliżając sylwetki autorów i autorek dawno niewznawianych tytułów wybijających się ponad czasy, w których powstały. Przecieramy szlaki dla ponownych odkryć na miarę opowiadań Kornela Filipowicza i poezji Zuzanny Ginczanki. Inspirujemy i poszerzamy czytelnicze horyzonty. Na kolejnych spotkaniach cyklu gościmy ekspertów i ekspertki, ale także bliskich, przyjaciół i przyjaciółki naszych bohaterów i bohaterek. Cykl prowadzi Marcin Wilk – pisarz, dziennikarz, kurator programów literackich.
PROGRAM SPOTKAŃ:
10 czerwca 2020, godz. 18.00 | Ludwik Jerzy Kern
24 czerwca 2020, godz. 18.00 | Dagny Juel Przybyszewska
8 lipca 2020, godz. 18.00 | Roman Ingarden
22 lipca 2020, godz. 18.00 | Aniela Gruszecka
12 sierpnia 2020, godz. 18.00 | Zygmunt Nowakowski
9 września 2020, godz. 18.00 | Ewa Szelburg-Zarembina
14 października 2020, godz. 18.00 | Anna Świrszczyńska
10 listopada 2020, godz. 18.00 | Henryk Vogler
Spotkania odbywają się w formie transmisji na żywo na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku, ale jeśli zmieniająca się sytuacja epidemiczna na to pozwala – także na żywo! Nagrania realizowane są w krakowskich kawiarniach, księgarniach i miejscach związanych z naszymi bohaterami i bohaterkami, a także w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.
Cykl „Wyszukaj Klasyka” dofinansowano że środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Fotografia: 1972, © Witold Rozmysłowicz / Polska Agencja Prasowa