Transatlantyk po raz jedenasty!

Po raz jedenasty wręczono nagrodę Transatlantyk – otrzymała go Laurence Dyèvre, tłumaczka Bobkowskiego, Tyrmanda, Zagajewskiego, Pilcha, Kołakowskiego, Miłosza, Mrożka i Lema na francuski. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się dziś w Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Transatlantyk to doroczna nagroda Instytutu Książki dla wybitnego popularyzatora literatury polskiej za granicą. Jej celem jest uhonorowanie osoby, która ma szczególne osiągnięcia w zakresie promocji literatury polskiej na świecie. Laureatami Nagrody Transatlantyk mogą być tłumacze, wydawcy, krytycy, animatorzy życia kulturalnego.

Wyboru tegorocznego laureata dokonała Kapituła Nagrody w składzie: Elżbieta Tabakowska, Jerzy Jarzębski i Karol Lesman. Przewodniczył jej Dyrektor Instytutu Książki.

Nagrodę stanowi 10.000 EUR oraz statuetka autorstwa Łukasza Kieferlinga.

Laurence Dyèvre (1950) jest tłumaczką literatury polskiej na francuski. Ma na swoim koncie około sześćdziesięciu przekładów (wydania książkowe), głównie polskiej prozy współczesnej, obejmującej swym przekrojem całość XX wieku. Tłumaczyła między innymi książki Andrzeja Bobkowskiego, Leopolda Tyrmanda, Idy Fink, Adama Zagajewskiego, Jerzego Pilcha, Leszka Kołakowskiego, Czesława Miłosza, Sławomira Mrożka, Stanisława Lema, eseje Adama Michnika, ale także Ostatnie życzenie Andrzeja Sapkowskiego, kilka książek dla dzieci, a niedawno dwa komiksy.
Laurence Dyèvre studiowała język polski na Sorbonie, potem opracowywała programy nauczania języka polskiego w szkołach średnich. Jest współautorką podręcznika do języka polskiego dla licealistów (Dzień dobry). Wykładała w najlepszych paryskich liceach i na Sorbonie. W latach 2004-2008 była wicedyrektorką Instytutu Francuskiego w Krakowie, a potem przez dwa lata wicedyrektorką Centrum Kultury Francuskiej w Rydze.

Jest laureatką Orderu Palm akademickich (2003), medalu Zasłużona dla Kultury Polskiej (2004) oraz Nagrody Stowarzyszenia Autorów ZAIKS (2008).

Fundacja Miasto Literatury i Queerowe Centrum Kultury zapraszają na KRAKOWSKĄ WĘDRÓWKĘ Z BOHATERAMI „ULISSESA”.

Jak co roku, 16 czerwca, na całym świecie uroczyście obchodzony jest Bloomsday, poświęcony pamięci i twórczości irlandzkiego pisarza Jamesa Joyce’a. To tego czerwcowego dnia 1904 roku Leopold Bloom i Stefan Dedalus, bohaterowie powieści Joyce’a „Ulisses”, odbyli swoją wędrówkę po Dublinie. Na pamiątkę tego dnia, wielbiciele literatury organizują maratony czytania, spotkania literackie, debaty i wystawy czy wycieczki po pubach, w których odbywają się czytania
„Ulissesa”.

Fundacja Miasto Literatury i QCK świętują Bloomsday, organizując krakowską wędrówkę bohaterów „Ulissesa”. Jako przewodnik posłuży nam zarówno „Ulissess”, jak i Literacka Mapa Krakowa, która powstała w 2014 dzięki współpracy Fundacji Miasto Literatury i Krakowskiego Biura Festiwalowego. Sześć krakowskich miejsc znaczących dla literatury zamieni się w Dublin Leopolda Blooma i Stefana Dedalusa, a uczestnicy wydarzenia poczują Joyce’owski klimat.

Zjemy irlandzkie śniadanie z Leopoldem Bloomem. Posłuchamy fragmentów najsłynniejszej powieści świata. Zapraszamy na spotkanie z wybitnymi znawcami i tłumaczami dzieł Jamesa Joyce’a. Zabawmy się w speed dating z literaturą!

Już po raz jedenasty wręczona zostanie Nagroda TRANSATLANTYK – uroczystość odbędzie się dnia 12 czerwca 2015 roku. Transatlantyk to doroczna nagroda Instytutu Książki dla wybitnego popularyzatora literatury polskiej za granicą. Jej celem jest uhonorowanie osoby, która ma szczególne osiągnięcia w zakresie promocji literatury polskiej na świecie. Laureatami Nagrody Transatlantyk mogą być tłumacze, wydawcy, krytycy, animatorzy życia kulturalnego. Wyboru laureata dokonała Kapituła Nagrody w składzie: Elżbieta Tabakowska, Jerzy Jarzębski i Karol Lesman. Przewodniczył jej Dyrektor Instytutu Książki. Nazwisko nagrodzonej osoby poznamy w trakcie uroczystości.

Nagrodę stanowi 10.000 EUR oraz statuetka autorstwa Łukasza Kieferlinga.

Dotychczas laureatami Transatlantyku byli:

2005 – Henryk Bereska (Niemcy) – pochodzący ze Śląska wybitny tłumacz literatury polskiej na niemiecki

2006 – Anders Bodegård (Szwecja) – dobrze znany w Polsce tłumacz i popularyzator naszej literatury w Szwecji

we offer up to 90% of click now here include latest model.

2007 – Albrecht Lempp (Niemcy) – współtwórca sukcesu Polski jako gościa Honorowego na Międzynarodowych Targach Książki we Frankfurcie, tłumacz m. in. Głowackiego i Pilcha

2008 – Ksenia Starosielska (Rosja) – przekładająca od lat 60-tych dzieła polskich prozaików na rosyjski

2009 – Biserka Rajčić (Serbia) – tłumaczka polskich poetów, filozofów, literaturoznawców, znawczyni polskiej awangardy

2010 – Pietro Marchesani (Włochy) – wielki promotor twórczości Wisławy Szymborskiej we Włoszech

2011 – Vlasta Dvořáčková (Czechy) – zasłużona popularyzatorka poezji polskiej w Czechach

2012 – Yi Lijun (Chiny) – literaturoznawczyni, tłumaczka m. in. „Dziadów”, „Trylogii” i „Zniewolonego umysłu”

2013 – Karol Lesman (Holandia) – znawca Witkacego, przełożył kanon prozy polskiej na niderlandzki.

2014 – Bill Johnston (USA) – wybitny tłumacz, ambasador polskiej kultury i języka oraz profesor literatury porównawczej Indiana University w USA.

Zapraszamy na obchody siedemdziesiątych urodzin Adama Zagajewskiego, jednego z najbardziej cenionych polskich poetów, które odbędą się 20. czerwca o godzinie 19.00 w Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha (ul. Konopnickiej 26, Kraków). Organizatorem wydarzenia jest Wydawnictwo a5, partnerem wydarzenia jest Krakowskie Biuro Festiwalowe i Kraków Miasto Literatury UNESCO.

W wieczorze prowadzonym przez Magdę Heydel wezmą udział przyjaciele Poety: szwedzki tłumacz Anders Bodegård, Niemcy –  Michael Krüger i Sebastian Kleinschmidt, poeci ze Stanów Zjednoczonych – Edward Hirsch oraz Polacy – Janusz Drzewucki, Ryszard Krynicki, Jerzy Kronhold, Ewa Lipska, Leszek Aleksander Moczulski, Tomasz Różycki i Krzysztof Siwczyk. W spotkaniu – jako gość specjalny – weźmie też udział Adam Michnik. Podczas wieczoru zaprezentowany zostanie film dokumentalny o Adamie Zagajewskim autorstwa fotografki i reżyserki Joanny Helander i Bo Perssona. Zapraszamy!

Obchody urodzin Adama Zagajewskiego połączone będą także z publikacją wyjątkowej dwujęzycznej książki jubileuszowej i cień i światło/both light and shadow pod redakcją prof. Anny Czabanowskiej-Wróbel. Będzie to obszerna antologia poświęcona twórczości Poety, w której znajdą się teksty polskich pisarzy i krytyków, którzy od lat towarzyszą dziełom Zagajewskiego, takich jak Jarosław Klejnocki i Tadeusz Sobolewski, ale także eseje zagranicznych autorów m.in. Dereka Walcotta (laureata Literackiej Nagroda Nobla w 1992 roku), słynnej amerykańskiej pisarki i krytyczki Susan Sontag, czy wiersz Charlesa Simica, jednego z najważniejszych współczesnych poetów. Publikację uzupełnią teksty tłumaczy twórczości Adama Zagajewskiego – Clare Cavanagh i Xaviera Farré.

Literackie regały i bezpłatna wymiana książek pod szyldem Drugiego Życia Książki zawędrowały do krakowskich placówek już po raz drugi. Tytuły dotarły na oddziały dziecięce i położnicze, a w sumie na regałach pojawiło się blisko 400 tomów, w większości bestsellerowych perełek ostatnich miesięcy m.in.: Steve Jobs Waltera Isaacsona, Dopóki nie zgasną gwiazdy Piotra Patykiewicza, Tam, gdzie nie sięga już cień Hanny Kowalewskiej, Otuleni deszczem Charlesa Martina.

Zarówno mali pacjenci jak i ich rodzice mogą wymieniać się tomami do woli i odnajdywać w nich swoich ulubionych bohaterów. Książki mają terapeutyczny wymiar i pomagają w mierzeniu się z trudnym pobytem w szpitalu. Wśród placówek objętych akcją znalazły się: Szpital Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego, Uniwersytecki Szpital Dziecięcy, Szpital Specjalistyczny im. S. Żeromskiego, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy im. Św. Ludwika, Szpital Położniczo-Ginekologiczny UJASTEK.

Literackie regały to jednak nie wszystko. Dokładnie w Dzień Dziecka w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie odbyły się literacko-muzyczne warsztaty. Dzieci wysłuchały bajki opowiadanej do muzyki na żywo. Szukały zapachu wieloryba, tworzyły odgłosy Oceanu Spokojnego i zatańczyły słoneczny taniec. Podczas warsztatów nauczyły się również gry na wyjątkowych instrumentach wśród, których znalazły się m.in.: flet indiański, kalimba, harmonijka ustna i bęben oceaniczny.

Partnerami strategicznymi akcji i fundatorami książek są literackie wydawnictwa: ZNAK, Insignis, Sine Qua Non, WAM oraz Wydawnictwa Literackiego.

W dniach 25-28 maja 2015 r. w Kanazawie, Mieście Rzemiosła i Sztuki Ludowej UNESCO (tytuł uzyskany w 2009 r.) w Japonii, odbyło się 9. Coroczne Spotkanie Sieci Miast Kreatywnych UNESCO (UCCN). Kraków – Miasto Literatury UNESCO – (tytuł uzyskany w 2013 r.) aktywnie uczestniczył w spotkaniu, także dlatego, że podczas poprzedniego spotkania w 2014 r. został nominowany do reprezentowania Miast Literatury w Grupie Sterującej utworzonej w celu zapewnienia strategicznej i wydajnej komunikacji pomiędzy UNESCO a szybko rozrastającą się siecią. Podczas spotkania Kraków przedstawił swoje kluczowe inicjatywy i działania z zeszłego roku, włącznie z dwoma festiwalami literackimi, projektami „Kody Miasta” i „Czytaj KRK!”, oraz akcje wspierające lokalnych bibliotek i niezależnych księgarń, a także wiele innych. Dalsze informacje na temat odbywającego się w Krakowie programu „Miasto Literatury” znajdują się na naszej stronie.

Podczas spotkania przedstawiciele 69 miast z 32 różnych krajów otrzymali następujące zadania:

• Przegląd dotychczasowych inicjatyw podjętych w celu wykorzystania kreatywności jako czynnika umożliwiającego i mobilizującego zrównoważony rozwój miejski;
• Stworzenie nowych partnerstw i projektów oraz rozbudowa już istniejących;
• Wspomaganie rozwoju bardziej geograficznie zrównoważonej sieci;
• Refleksja na temat strategicznych celów Sieci,
• Ustalenie kryteriów wyboru przyszłych miast-gospodarzy Corocznych Spotkań Sieci;
• Przeprowadzanie formalnego okresowego przeglądu członkostwa;
• Zidentyfikowanie kluczowych obszarów wzrostu i rozwoju za dany rok.

Poprzednie coroczne spotkania Miast Kreatywnych odbyły się w Paryżu (siedzibie UNESCO, 2008), Santa Fe (2008), Lyon (2009), Shenzhen (2010), Seulu (2011), Montréalu (2012), Bolonii (2013) i Chengdu (2014). Coroczne Spotkanie w 2016 r. odbędzie się w Östersund w Szwecji.

Dalsze informacje na temat spotkania są dostępne na oficjalnej stronie oraz na stronie Sieci Kreatywnych Miast UNESCO.

Dzień Dziecka tuż tuż! Świętowanie zacznie się już jutro (30 maja) specjalnym spacerem literackim śladami Baltazara Gąbki. Będzie to wyprawa szlakiem trylogii Stanisława Pagaczewskiego zarówno dla najmłodszych jak i znacznie starszych. W planie przede wszystkim Wawel i Smocza Jama oraz wszystkie miejsca związane z ulubionymi krakowskimi bohaterami – Baltazarem Gąbką, Krakiem, Smokiem Wawelskim i kucharzem Bartolinim.

Trzeba być czujnym, chodzą bowiem słuchy, że w bezpiecznej odległości za grupą będzie skradał się Szpieg z Krainy Deszczowców, tajemniczy Don Pedro. Udział w literackich spacerze jest bezpłatny, ale wymaga rejestracji. Zgłoszenia należy wysyłać na adres: spacery@miastoliteratury.pl.

Dzień później, w niedzielę, dzieci i ich rodzice będą miały okazję wymienić się książkami w ramach specjalnej edycji akcji Drugie Życie Książki. Na zielonych regałach w Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego (ul. Powiśle 11) będzie można znaleźć tym razem wyłącznie ulubione lektury najmłodszych.

W świąteczny poniedziałek, 1 czerwca, książki przyjadą do dzieci i odwiedzą je w krakowskich szpitalach. Książki mają bowiem magiczne właściwość – nagle dzięki nim lądujemy w zupełnie nowych miejscach, choćbyśmy nie ruszyli się z łóżka. Fantastyczni bohaterowie, niespotykane zdarzenia oraz same dobre zakończenia dostaną tego dnia w swoje ręce wszyscy mali pacjenci.

Wszystkich wielbicieli zarówno literatury jak imagazyny „Ha!Art!” zapraszamy na majową Serię Czytań. Spotkanie odbędzie się w sobotę 30 maja o 19:00 w Spółdzielni Ogniwo (ul Paulińska 28 (Ibpiętro). Podczas majowego spotkania  autorzy i bohaterowie 49. numeru „Ha!art” o pracy zaprezentują swoje teksty. Usłyszymy: Ewę Chudobę, Łukasza Dąbrowieckiego, Antoniego Grześczyka i Transfuturystów. Kooperatywę twórczą. Spotkanie poprowadzą redaktorzy numeru: Jan Bińczycki i Adam Ladziński. Krakowskie Biuro Festiwalowe i Krakow Miasto Literatury UNESCO są partnerami wydarzenia.

Seria Czytań to kalka z języka angielskiego. Reading series oznacza jednocześnie formę prezentowania literatury i jednoczenia środowisk pisarskich. Najwyższy czas, żeby i „miasto literatury” wypróbowało tę formułę organizowania życia literackiego. Inicjatywa wychodzi ze środowiska redaktorów, redaktorek, aktywistów i aktywistek skupionych wokół wydawnictwa, fundacji, czasopisma i portalu Ha!art.

Krakowska Seria Czytań to organizowane regularnie spotkania, podczas których pisarki i pisarze, eseistki i eseiści, tłumaczki i tłumacze czytają fragmenty swoich utworów. Autorom projektu zależy na stworzeniu stałego forum spotkań, gdzie w roli głównej będzie literatura. Podczas cyklu można będzie posłuchać utworów, nad którymi pisarze jeszcze pracują, najświeższych prac znanych autorek i autorów oraz debiutantów, którzy zostaną wyselekcjonowani przez kuratorki i kuratorów projektu.

• • •

30 maja 2015, sobota, godzina 19:00

Spółdzielnia Ogniwo, ul. Paulińska 28 (I piętro), Kraków

• • •

O 49. numerze „Ha!artu”:

49. numer „Ha!artu” kleiliśmy po godzinach, w weekendy, w czasie dłużących się dni bezrobocia, unikając oka przełożonych w pracy. W redakcji pomogli studenci edytorstwa na praktykach. Wspólnie projektowaliśmy świąteczne wydanie magazynu, który w naszym zamierzeniu ma być zbiorem majowych czytanek, gorzkich i śmiesznych tekstów poświęconych jednemu z najważniejszych aspektów życia w dzisiejszych czasach. To plon naszych kradzionych minut, drobnych wyrzeczeń dnia codziennego. Mamy nadzieję, że da wam choć część satysfakcji, która była naszym udziałem w czasie wspólnej pracy.

Zależało nam, by uciec od sztampy, która cechuje podobne inicjatywy produkowane przez środowiska związane z kulturą. Nie znajdziecie tu narzekań na korporacje w wykonaniu absolwentów niszowych kierunków, kpin z buraków na zmywaku, roszczeniowych wypowiedzi artystów przekonanych, że ich działalność stoi przed sprawami całego społeczeństwa, posapywań sytych pięćdziesięciolatków szermujących argumentami, że dobrze pamiętają, jak to kiedyś było gorzej, bo musieli korzystać z Funduszu Wczasów Pracowniczych i zadowalać się produktami bez kolorowych opakowań. Autorzy artykułów i osoby, z którymi przeprowadziliśmy wywiady, reprezentują swoje własne poglądy, niekoniecznie wpisujące się w ideologiczne ramy, w jakich zwykło się umieszczać pierwszomajowe okoliczności.

W pierwszych rozdziałach zajmujemy się związkami pracy i literatury, kwestią inteligenckiego etosu wobec praw pracowniczych i warunków zarobkowania, zjawiskami na przecięciu, historią ruchów społecznych (strajk Bread & Roses w Stanach Zjednoczonych i polska Solidarność). Artykuły poświęcone „niepracy” przedstawiamy na początku, bo warto marzyć. Druga część numeru to zbiór opowiadań, reportaży i wyznań dotyczących pracy. Cieszy nas, że tak wielu interesujących autorów zajmuje się tym społecznie ważnym tematem.

Ostatni dzień festiwalu Miłosza rozpoczął się poetycką majówką w jednym z najpiękniejszych ogrodów Krakowa – w domu Józefa Mehoffera, a zakończył wędrówką palcem po mapie, a raczej po Atlasie Estremo.

W ogrodzie Mehoffera poeci nie tylko czytali swoje wiersze, ale odpowiadali na trudne pytania Pauliny Małochleb – gdzie w poezji leży granica intymności i jak istotnym narzędziem w tworzeniu jest kosz na śmieci. To nie było lukrowane spotkanie – twórcy przyznawali się do niepewności, niszczenia wierszy, a Klara Nowakowska wyznała, że chciała nawet wycofać książkę z konkursu im. Jacka Bierezina, który później… wygrała.

Granica intymności była również istotnym tematem w dyskusji Joanny Zach z autorką książki Miłosz w Krakowie Agnieszką Kosińską, redaktorem naczelnym wydawnictwa Znak Jerzym Illgiem oraz tłumaczem Ireneuszem Kanią. Agnieszka Kosińska przez wiele lat była asystentką Noblisty i opiekunką domu Miłoszów – przyznała, że dzięki prowadzeniu kalendarza poety, wciąż może przywołać poszczególne dni z życia autora „Księgi Olśnień”, także te najtrudniejsze – ostatnie w życiu Miłosza.

Pochodzący z tak bliskiej Miłoszowi Litwy Korneljus Platelis w rozmowie z Marcinem Hamkało zwierzył się, do czego przydaje się w poezji wykształcenie inżynierskie i kim tak naprawdę jest pęknięta waza, od której wziął tytuł jego tomik. Dodał też, że poezja była łatwiejszym rozwiązaniem, gdy konieczne było posługiwanie się językiem ezopowym, by przemycić prawdę tuż pod czujnym okiem cenzury.

Litewski poeta podkreślił, że dla niego najciekawszą możliwością, jaką daje poezja jest dopisanie nowych kontekstów do historii, które miały miejsce w rzeczywistości.

Również Jurij Andruchowycz, jeden z najważniejszych ukraińskich twórców, przyznał, że poświęcił wiele utworów postaciom, które znał z miejskich legend. Doktor Dudka, Pani Kapitanowa ożywają pomiędzy wersami twórczości Ukraińca, który przygląda się swoim bohaterom z schulzowską czułością.

Edward Pasewicz stwierdził, że to Andruchowycz, autor m.in. Piosenek dla martwego koguta w pełni realizuje postulat, o którym pisał Czesław Miłosz w Księdze Olśnień – jego poezja i działalność w ramach grupy Bu-Ba-Bu pomogły rozmontować system komunistyczny na Ukrainie. Dziś w obliczu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, Andruchowycz również aktywnie działa na rzecz swojego kraju.

W koncercie wieńczącym Festiwal Miłosza razem z wrocławskim zespołem Karbido, Andruchowycz zabrał nas w podróż nie tylko po Ukrainie – Atlas Estremo to wędrówka przez miasta całego świata, przeglądające się w lustrze fantasmagorii. Ta droga pełna magnetycznych wizji, ale też niepokoju, który czai się gdzieś na Wschodzie. Andruchowycz i Karbido pociągnęli za struny sentymentów i dotarli do miejsc, których nie znajdziecie w przewodnikach po Moskwie, Nowym Jorku czy Drohobyczu.

Choć czwarta edycja Festiwalu Miłosza dobiega końca, święto poezji w Krakowie tak naprawdę nigdy się nie kończy – wystarczy śledzić działania Krakowskiego Biura Festiwalowego i Fundacji Miasto Literatury.