Bikont, Gebert, Drenda, Lebda, Łapczyńska, Wicha – czyli Pasmo Literackie na 31. Festiwalu Kultury Żydowskiej

WODA – życiodajna opowieść

Pasmo literackie na 31. Festiwalu Kultury Żydowskiej

Rzeka: byt organiczny, który ma siłę pobudzania wyobraźni. Nurt wydaje się nieść ze sobą nie tylko wodę, ale i historię. Mieszanie wód – łączących się rzek czy nurtu rzeki z morzem – staje się symbolem i metaforą. Rzeka jako opowieść i rzeka jako organizm. To przy jej ciele Małgorzata Lebda i Rafał Siderski spędzili niemal miesiąc.

I to z nimi będzie się można spotkać podczas zbliżającego się 31. Festiwalu Kultury Żydowskiej w ramach Programu Literackiego organizowanego przez KBF, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Oprócz Małgorzaty Lebdy i Rafała Siderskiego naszymi gośćmi będą także: Anna Bikont, Konstanty Gebert, Olga Drenda, Elżbieta Łapczyńska, Igor Jarek, Marcin Wicha i Łukasz Barys

Kraków Miasto Literatury UNESCO już po raz 6. proponuje uczestnikom FKŻ cykl wyjątkowych spotkań. W tym roku hasłem przewodnim dla Programu Literackiego, podobnie jak dla wszystkich festiwalowych wydarzeń, jest WODA.

Płyńcie z nami!

W niedzielę 26 czerwca o godz. 16.00 zapraszamy do Synagogi Tempel na „Nowe legendy miejskie” Dyskusję z udziałem Łukasza Barysa, Igora Jarka, Elżbiety Łapczyńskiej poprowadzi Olga Drenda, autorka Duchologii polskiej.

Skąd się biorą legendy i dlaczego tak je lubimy? Co o nas mówią i w jaki sposób przetwarza je literatura najnowsza? Jakie legendy miejskie mają Pabianice, Katowice czy Kraków?

Próbą odpowiedzi na te pytania będzie dyskusja z udziałem autorki wyróżnionej Nagrodą Conrada książki Bestiariusz nowohucki – Elżbiety Łapczyńskiej, z laureatem literackiego Paszportu „Polityki” 2021 za prozatorski debiut Kości, które nosisz w kieszeni – Łukaszem Barysem oraz z autorem świetnie przyjętego przez czytelników zbioru opowiadań Halny – Igorem Jarkiem.

Tego samego dnia, we wtorek 28 czerwca o godz. 20.00 w Namiocie Festiwalowym przy ul. Józefa Anna Bikont opowie o swoim reporterskim śledztwie, które rzuciło nowe światło na losy żydowskich dzieci po Zagładzie. Jego efektem jest książka Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie. Natomiast Konstanty Gebert w książce Ostateczne rozwiązania opisuje wszystkie ludobójstwa współczesnego świata.

Obie książki mierzą się z tymi samymi problemami: ciężarem milczenia i niezadanych pytań, odchodzeniem świadków i przyszłością pamięci. Rozmowę poprowadzi Marcin Wicha.

Od maja 1947 do sierpnia 1948 roku Lejb Majzels, pracownik Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, wyjeżdża w teren dwadzieścia osiem razy w poszukiwaniu pięćdziesięciorga dwojga dzieci, które przeżyły Zagładę i pozostają pod opieką Polaków. Każdy wyjazd skrupulatnie odnotowuje: o której wyjechał, o której dotarł, czy znalazł dziecko i za ile naród żydowski może je wykupić. Bo życie każdego żydowskiego dziecka ma cenę. Siedemdziesiąt lat później Anna Bikont powtarza próbę ich odnalezienia. Ale jak skłonić do wspomnień ludzi, którzy uciekli od przeszłości, niekiedy na koniec świata?

Konstanty Gebert śledzi z kolei historię ludobójstw ostatnich 120 lat, od wymordowania przez cesarskie Niemcy rdzennych mieszkańców Namibii, przez tureckie ludobójstwo Ormian, zbrodnie popełnione w Kambodży Czerwonych Khmerów oraz w Rwandzie i w byłej Jugosławii, aż po dokonujące się dzisiaj w Chinach wyniszczanie Ujgurów. Autor stawia pytania o źródła i konsekwencje tych zbrodni i czy (oraz jak) możemy powstrzymać kolejne, by hasło „Nigdy więcej” nie było pustym frazesem.

Ostatnie spotkanie Programu Literackiego będzie miało miejsce w czwartek 30 czerwca o godz. 20.00, także w Namiocie Festiwalowym przy ul. Józefa. „Żywioł rzeki. Czytanie wody” to rozmowa z poetką Małgorzatą Lebdą i artystą wizualnym Rafałem Siderskim.

Pomysł wydawał się dość ekstremalny: pokonać biegiem ponad 1100 km wzdłuż największej z polskich rzek – od źródła do ujścia. Poetka, naukowczyni, ultramaratonka Małgorzata Lebda blisko 2 lata temu zaplanowała podjęcie tego wyzwania. Zrealizowała je pomyślnie we wrześniu 2021 roku. W ciągu 28 dni pokonała dystans 26 maratonów. Do tej przygody zaprosiła Rafała Siderskiego, artystę wizualnego, który opowiedział o całym przedsięwzięciu za pomocą obrazów. Był też jej suportem, masażystą, kucharzem… Jednym słowem – partnerem.

Więcej informacji na FB FKŻ i KMLU.

Wstęp na wszystkie wydarzenia Programu Literackiego jest wolny!

Wykłady i spotkania będą również transmitowane na stronie www.31.jewsishfestival.pl

Wydarzenia współorganizowane są przez Miasto Kraków oraz KBF – operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.