Księgarnie są otwarte!

Niezależne księgarnie to w czasach pandemii jedyne ogólnodostępne miejsca kultury. Mimo zmieniających się obostrzeń pozostają otwarte, respektując wytyczne sanitarne.

Zanik ruchu pieszego w mieście i wyniszczająca konkurencja ze strony sklepów internetowych stawiają jednak księgarnie w trudnej sytuacji. Małe, rodzinne firmy z wieloletnią tradycją i niepowtarzalną ofertą książek, a przy tym zwłaszcza w ostatnich latach prężnie działające ośrodki kultury organizujące niezliczoną ilość spotkań autorskich, dyskusji i warsztatów, z niepokojem spoglądają w przyszłość.

Księgarnie to znak rozpoznawczy naszego miasta, a ich ochrona i wsparcie jest jednym ze strategicznych elementów programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Wiele z nich działa w lokalach miejskich, korzystając z ulg czynszowych. W pierwszej fali pandemii KBF – operator programu KMLU – zrealizował program Księgarnie Odporne, który objął swoim działaniem 23 księgarnie w całym mieście. Miasto współpracuje z księgarniami, wynajmując półki na promocję książek związanych z Krakowem, organizując wydarzenia i wspólne kampanie promocyjne.

Najprostszym i najlepszym sposobem wspierania lokalnych księgarń – zaliczanych do ostatnich przyczółków normalności w pandemicznym świecie – jest jednak ich odwiedzanie i kupowanie tam książek!

W Krakowie działa ponad 50 niezależnych księgarni i antykwariatów o najróżniejszym profilu. Mamy księgarnie specjalizujące się w literaturze pięknej, w reportażu, w literaturze dziecięcej i komiksie. Mamy świetnie zaopatrzone księgarnie językowe, artystyczne i muzyczne; mamy księgarnie z książkami po angielsku, francusku i włosku; mamy antykwariaty z unikalnymi starodrukami i niestarzejącą się klasyką.

NAJWYŻSZY CZAS JE WSZYSTKIE POZNAĆ! POZNAJ KRAKOWSKIE KSIĘGARNIE>>

WSPIERAJ KSIĘGARNIE NA FACEBOOKU! UDOSTĘPNIJ NASZ POST>>

WSPIERAJ KSIĘGARNIE W RAMACH OGÓLNOPOLSKIEJ ACKJI „KSIĄŻKA NA TELEFON”>>

Akcja „Księgarnie odporne” stanowi konsekwencję strategii wsparcia rozwoju branży księgarskiej wpisanej w program Kraków Miasto Literatury UNESCO, której operatorem i realizatorem jest KBF. Akcja realizowana jest w ramach szerszej strategii „Kultura odporna”, adresowanej do wszystkich środowisk kulturalnych Krakowa w kryzysowym czasie pandemii koronawirusa.

Zapomniany mistrz strumienia świadomości, pisarz wyprzedający czasy, w jakich żył, „polski Jerofiejew”, skrajny perfekcjonista i samotnik z barwną, choć naznaczoną smutkiem biografią. Stanisław Czycz to bohater drugiego tegorocznego spotkania z cyklu „Wyszukaj Klasyka”, w którym przybliżamy sylwetki wybranych, wybitnych pisarzy i pisarek oraz działaczy i działaczek społecznych związanych z Krakowem – Miastem Literatury UNESCO.

W rozmowie z Marcinem Wilkiem wezmą udział Piotr Marecki i Wit Szostak, a także (w roli gościa specjalnego) Bronisław Maj. Transmisja spotkania odbędzie się 14 kwietnia o godz. 18.00 na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku i platformie PLAY KRAKÓW – www.playkrakow.com.

Stanisław Czycz urodził się i wychował w podkrakowskich Krzeszowicach. Do świata literatury wszedł – jak wynika z chętnie niegdyś powtarzanej w kręgach studenckich anegdoty – za sprawą skandalu: znalazłszy w pociągu niepodpisane wiersze objętego wówczas zakazem druku Czesława Miłosza, przedstawił je jako własne w krakowskiej siedzibie Związku Literatów Polskich. Późniejsza znajomość z Andrzejem Bursą zaowocowała właściwym debiutem prozatorskim Czycza, jakim było hipnotyzujące opowiadanie And o ostatnich chwilach życia autora Głosu w dyskusji o młodzieży.

Obsesyjnie skrupulatny w pisaniu Stanisław Czycz publikował rzadko i niewiele, dość jednak, by zaskarbić sobie wąskie, ale bardzo oddane grono entuzjastów. Postępująca choroba nowotworowa, ubóstwo i brak sukcesu finansowego na miarę Iwaszkiewicza czy Herberta sprawiały, że coraz bardziej oddalał się od środowiska pisarskiego i pozostał wielkim, zapomnianym outsiderem polskiej literatury. Zmarł w 1996 roku w Krakowie po tym, jak zasłabł w drodze po zakupy na Kleparzu.

Na dorobek literacki Stanisława Czycza składają się m.in. dwa tomy poetyckie Tła i Berenais, zbiory opowiadań i powieści: wspomniane And, a także Ajol, Nim zajdzie księżyc, Pawana, Nie wiem co ci powiedzieć i wznowiona kilka lat temu staraniem środowiska Korporacji Ha!art książka Nie wierz nikomu. Mało kto wie, że Czycz był jednym z polskich pisarzy, których twórczość najczęściej adaptowano na filmy – sięgnęło po nią kilku reżyserów, na czele z Andrzejem Barańskim, twórcą obrazu Nad rzeką, której nie ma (1991).

O swoim odczytaniu Czycza opowiedzą podczas spotkania Piotr Marecki, szef Korporacji Ha!art, pisarz, redaktor i popularyzator dorobku twórczego bohatera rozmowy, autor monografii Czycz i kino, oraz Wit Szostak – prozaik, autor m.in. Fugi, Zagrody zębów i Cudzych słów, prywatnie związany z Krzeszowicami. Usłyszymy również gościnną wypowiedź Bronisława Maja – krakowskiego poety, eseisty i scenarzysty, wieloletniego przyjaciela Czycza.

Spotkanie wzbogaci projekcja materiałów archiwalnych udostępnionych dzięki życzliwości rodziny pisarza, Elżbiety Lempp, Doroty Niedziałkowskiej, Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Krzeszowicach i Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Wyszukaj Klasyka to cykl internetowych spotkań wokół mniej lub bardziej zapomnianych, lecz ponadczasowych postaci polskiej literatury XIX i XX wieku związanych z Krakowem. Działamy na przekór wszechobecnemu pędowi do nowości, przecierając szlaki dla ponownych odkryć na miarę opowiadań Kornela Filipowicza i poezji Zuzanny Ginczanki. Inspirujemy i poszerzamy czytelnicze horyzonty.

Cykl prowadzi Marcin Wilk – pisarz, dziennikarz i kurator programów literackich.

Wszystkie spotkania odbywają się w formie transmisji na żywo na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku i platformie PLAY KRAKÓW – www.playkrakow.com. Większość spotkań będzie transmitowana z centrum kulturalnego w Pałacu Potockich przy Rynku Głównym – w razie znoszenia obostrzeń sanitarnych zakładamy udział publiczności.

PROGRAM 2021

10 marca, godz. 18.00 | Jalu Kurek, gość: Jakub Kornhauser
14 kwietnia, godz. 18.00 | Stanisław Czycz, goście: Wit Szostak i Piotr Marecki
12 maja, godz. 18.00 | Kazimiera Treterowa, gość: Katarzyna Pilitowska
9 czerwca, godz. 18.00 | Jadwiga Beaupré, gość: Katarzyna Kobylarczyk
14 lipca, godz. 18.00 | Tadeusz Boy-Żeleński, gość: Monika Śliwińska
11 sierpnia, godz. 18.00 | Antonina Domańska, goście: Alicja Baluch i Mariusz Wollny
8 września, godz. 18.00 | Henryk Markiewicz, gość: Jacek Błach
13 października, godz. 18.00 | Kazimiera Bujwidowa, gość: Anna Kiesell

Odcinki pierwszej edycji cyklu Wyszukaj Klasyka można obejrzeć na platformie PLAY KRAKÓW: https://playkrakow.com/series/ser.148

Organizator: KBF, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO
Partner: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wyruszamy w kosmos, przygotowani na wszystko, to znaczy, na samotność, na walkę, męczeństwo i śmierć. Ze skromności nie wypowiadamy tego głośno, ale myślimy sobie czasem, że jesteśmy wspaniali. Tymczasem, tymczasem to nie chcemy zdobywać kosmosu, chcemy tylko rozszerzyć Ziemię do jego granic. Jedne planety mają być pustynne jak Sahara, inne lodowate jak biegun albo tropikalne jak dżungla brazylijska. Jesteśmy humanitarni i szlachetni, nie chcemy podbijać innych ras, chcemy tylko przekazać im nasze wartości i w zamian przejąć ich dziedzictwo (…) Nie szukamy nikogo oprócz ludzi. Nie potrzeba nam innych światów. Potrzeba nam luster.
Stanisław Lem, „Solaris”

„Lema Pamięci” to koncert złożony z autorskich piosenek, laureatek i przyjaciół SFP napisanych w inspiracji utworami Stanisława Lema. Cztery kobiety, sceniczne indywidualności, artystki, autorki i interpretatorki zostały zaproszone do pisania własnych spostrzeżeń opierając się na literackich dziełach Stanisława Lema, szukając w nich odniesień do siebie, świata i  naszej rzeczywistości. Teksty zawierają zarówno daleko idące metafory, jak i konkretne odniesienia do postaci czy opowieści, pojawiających się w dziełach Lema. Przedstawione i zaśpiewane niejednokrotnie w czterogłosie niosą ze sobą nie małą siłę i energię. Warstwa muzyczna to elektroniczne kosmosy wzbogacone przez pianino, skrzypce, perkusje, przenoszące nas w nową, niespotykaną wcześniej przestrzeń… wszechświat.

Reżyseria: Asia Nawojska
Kierownictwo muzyczne:  Jasiek Kusek
Autorki piosenek: Klaudia Borczyk, Karolina Gwóźdź, Natalia Orkisz, Asia Nawojska
Muzycy:
Ignacy Matuszewski – syntezatory instrumenty klawiszowe.
Dominik Bieńczycki – skrzypce, mandolina, instrumenty klawiszowe
Kajetan Pietrzak – perkusja,
Jasiek Kusek – gitara basowa, instrumenty klawiszowe
Produkcja: Mateusz Marchewka

Centrum Kongresowe ICE Kraków – Sala Teatralna | S2 – 25.06.2021 r. (piątek), godz. 20.00

Zmarł Adam Zagajewski. Poeta, eseista, prozaik, nauczyciel akademicki i tłumacz literatury pięknej. Gość wielu organizowanych przez nas wydarzeń. Był przedstawicielem pokolenia Nowej Fali. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim filozofię i psychologię. Przez wiele lat przebywał na emigracji we Francji. Do Krakowa jednak wrócił.

Zwykł mówić: „Najlepiej wyjechać z Krakowa i tęsknić za nim”. Kraków również będzie za nim tęsknił, jednak zostanie z nami tak długo, jak jego twórczość będzie przez nas czytana.

Adam Zagajewski odszedł w Światowym Dniu Poezji, który obchodzony jest 21 marca.

Fot. Tomasz Wiech

W Krakowie w ramach programu Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN zamieszkała nowa stypendystka. Przez najbliższe dwa lata Aaiún Nin, poetka, performerka i aktywistka z Angoli, będzie przebywać w Willi Decjusza.

Międzynarodowa Sieć Miast Schronienia ICORN (International Cities of Refuge Network ICORN) oferuje azyl pisarzom i obrońcom praw człowieka, którzy z powodu prześladowań nie mogą swobodnie żyć i tworzyć we własnej ojczyźnie. Powstała w 2005 roku w Norwegii. Jednym z pomysłodawców sieci był Salman Rushdie – autor słynnych „Szatańskich wersetów”, które wywołały gwałtowne protesty w świecie islamskim i nałożenie przez ajatollaha Chomejniego fatwy na pisarza, czyli wyroku nakazującego każdemu prawdziwemu muzułmaninowi zabicie twórcy.

Pomimo niejednoznacznej postawy władz Wielkiej Brytanii wobec bezpieczeństwa pisarza, ochronę zapewniło mu miasto Londyn, o czym Rushdie napisał później w swojej słynnej autobiografii „Joseph Anton”. Obecnie Międzynarodowa Sieć Miast Schronienia ICORN skupia ponad 70 miast z całego świata, które łączy postawa solidarności z prześladowanymi pisarzami. Kraków przystąpił do sieci w 2011 roku, w czasie obchodów Roku Miłosza, nawiązując tym samym do wielu pokoleń polskich autorów tworzących w XIX i XX wieku na obczyźnie. Do tej pory w Krakowie gościło ośmioro pisarzy: Maria Amelie z Osetii Północnej, Kareem Amer z Egiptu, Mostafa Zamaninija z Iranu, Lawon Barszczewski z Białorusi, Aslı Erdoğan z Turcji, Felix Kaputu z Konga, Monem Mahjoub z Libii i Kholoud Charaf z Syrii.

Dziewiątą stypendystką Miasta Krakowa w ramach programu ICORN jest Aaiún Nin – urodzona w Angoli poetka, artystka i aktywistka, podejmująca w swojej twórczości wątki dyskryminacji rasowej i płciowej, a także doświadczeń osób LGBT+. W 2016 roku emigrowała do Danii, gdzie nawiązała współpracę z artystami identyfikującymi się z kulturą queer (ruchem artystycznym i politycznym zorientowanym na emancypację osób nieheteronormatywnych). Swoją poezję czytała na żywo m.in. podczas Oslo Internasjonale Poesifestival w 2020 roku. Wraz ze swoją ówczesną partnerką wystąpiła w filmie dokumentalnym „Women of Water” wyreżyserowanym przez Patricię Bbaale Bandak w 2017 roku. Poezja Aaiún Nin czerpie z doświadczenia dzieciństwa i młodości spędzonych w tradycyjnej społeczności patriarchalnej i jest silnie zakorzeniona w kontekście postkolonialnej historii Afryki. W wierszach artystka często odwołuje się do sytuacji panującej w Angoli, m.in. poruszając problemy przemocy seksualnej wobec kobiet, fundamentalizmu religijnego, nierówności społecznych i rasizmu. Podczas pobytu w Kopenhadze w swoich wypowiedziach Aaiún Nin podnosiła również kwestie dyskryminacji prawnej migrantów oraz systematycznej przemocy policyjnej w Skandynawii, a w kontekście ruchu Black Lives Matter wypowiadała się w obronie praw czarnoskórych.

Kraków dołączył do Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN w 2011 roku jako pierwsze miasto Europy Środkowo-Wschodniej. Dziś jest członkiem rady zarządzającej ICORN, a idea wsparcia dla pisarzy i obrońców praw człowieka, których działalność w ojczyźnie stała się niemożliwa ze względu na prześladowania, rozlała się stąd na inne polskie miasta. Nie ulega wątpliwości, że sytuacja wywołana przez pandemię COVID-19 stawia przed siecią ICORN nowe wyzwania – mówi Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa. Zamknięcie granic i ograniczenia nakładane na obywateli krajów globalnego Południa, choć mają na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa, sprzyja pogłębianiu niedemokratycznych mechanizmów. Kraków to miasto literatury i wolności słowa – pamiętając o naszych tradycjach kulturalnych, chcemy brać czynny udział w kształtowaniu działań ICORN odpowiadających na wymogi współczesności. Cieszę się, że nowa stypendystka Aaiún Nin wybrała Kraków i mam nadzieję, że znajdzie tutaj na dwa lata twórczy i bezpieczny dla siebie azyl – nie ma na to lepszego miejsca niż Willa Decjusza, instytucja symbolizująca w naszym mieście ważne idee międzynarodowej otwartości.

Spotkanie Aaiun Nin z Prezydentem Jackiem Majchrowskim. Fot. W. Majka, Kancelaria Prezydenta Miasta Krakowa

W tym roku mija 10 lat od przystąpienia Krakowa do sieci ICORN. Jesteśmy dumni, że impuls do tego działania wyszedł właśnie z Willi Decjusza, od lat służącej jako miejsce spotkań międzynarodowych – mówi prof. Dominika Kasprowicz, dyrektorka Willi Decjusza. Od tego czasu udało nam się przekonać do udziału w sieci także inne polskie miasta, z przyjemnością dzielimy się z nimi doświadczeniami w realizacji tego potrzebnego programu. Aaiún Nin jest naszą dziewiątą stypendystką, utalentowaną, odważną i ciekawą świata kobietą, która w swojej twórczości odnosi się do trudnych kwestii społecznych i inspiruje środowiska.

W grudniu ubiegłego roku niezależna organizacja pozarządowa Freemuse zaprezentowała w Krakowie swój doroczny raport, tym razem poświęcony ponad 100 naruszeniom wolności twórców LGBT+ z 40 krajów na świecie. Twórczość Aaiún Nin została w nim przywołana. Z powodu swojej otwartości autorka była prześladowana w rodzimej Angoli. Choć w kraju poetki prawo kryminalizujące homoseksualizm zostało zniesione, a nowa ustawa przeciwdziałać ma dyskryminacji i mowie nienawiści, w rzeczywistości głęboko zakorzeniona w tradycyjnej moralności homofobia nie zniknęła. Osoby LGBT+ narażone są na ostracyzm społeczny, prześladowania i stygmatyzację. Muszą także mierzyć się utrudnieniami na rynku pracy, nierównym dostępem do opieki zdrowotnej, edukacji czy nieruchomości. Małżeństwa osób tej samej płci nie są legalne, a orientacja seksualna jest tematem tabu, w dużej mierze z uwagi na silną pozycję Kościoła katolickiego i jego wpływ na kształtowanie się obowiązujących norm moralnych. Wszystko to sprawia, że osoby nieheteroseksualne są częstym celem ataków na tle homofobicznym, padają ofiarami pobić, gwałtów i brutalności ze strony policji. Dla Aaiún Nin, która otwarcie eksploruje wątek tożsamości homoseksualnej w swojej poezji, powrót do kraju wiąże się więc z dużym ryzykiem. Po czterech latach spędzonych w Kopenhadze, stypendium ICORN umożliwi jej na kolejne dwa lata zamieszkać w Polsce

Cieszymy się, że w tym trudnym momencie możemy gościć w Krakowie pisarkę, poetkę i aktywistkę zaangażowaną istotnie w kwestie równościowe, głośno mówiącą o systemowej dyskryminacji kobiet i rasizmie – mówi Izabela Błaszczyk, dyrektor KBF, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Przyjeżdża do nas jedna z najciekawszych poetek współczesnej Angoli, władająca sześcioma językami, której twórczość wysoko ocenia międzynarodowy PEN i która żyjąc i tworząc w Krakowie, ma szansę stać się częścią tutejszego życia literackiego i zasilić je nowymi ciekawymi tekstami, przekładami i wydawnictwami. Już teraz cieszy nas zainteresowanie rezydencją poetki wśród wydawców, dziennikarzy i krajowych instytucji kultury przejętych jej losem, odwagą, ale też niezwykle oryginalnym językiem poetyckim.

Zgodnie z ideą Salmana Rushdiego celem Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN jest promowanie niezbywalnych wartości wolności słowa i tworzenia poprzez budowanie sieci międzynarodowej solidarności i współpracy. W ciągu 15 lat działalności sieci udało się znaleźć miejsce tymczasowego schronienia dla kilkuset pisarzy, intelektualistów, blogerów, działaczy praw człowieka. ICORN koordynuje program miast tymczasowego schronienia (shelter cities), a także jest ważną organizacją współpracującą z rządami poszczególnych państw, Komisją Europejską, ONZ i UNHCR, międzynarodowym PEN Clubem na rzecz praw człowieka i wdrażania polityki ochronnej dla autorów prześladowanych ze względu na swoją działalność. ICORN tworzy dynamiczną sieć blisko 70 miast, a jego działalność to jeden z najsilniejszych na świecie głosów w obronie prawa do wolności poglądów i wypowiedzi oraz międzynarodowej solidarności. Do grupy zaangażowanych miast należą m.in. Amsterdam (Holandia), Barcelona (Hiszpania), Bergen (Norwegia), Bruksela (Belgia), Kopenhaga (Dania), Frankfurt (Niemcy), Lucerna (Szwajcaria), Malmö (Szwecja), Meksyk (Meksyk), Molde (Norwegia), Norrköping (Szwecja), Norwich (Wielka Brytania), Oaxaca (Meksyk), Oslo (Norwegia), Paryż (Francja), Pittsburgh (Stany Zjednoczone) czy Reykjavík (Islandia).

Kraków aktywnie uczestniczy w inicjatywach sieci, a także w obradach organizowanych w różnych miastach należących do ICORN. W 2013 roku nasze miasto było gospodarzem międzynarodowej konferencji „Writing Freedom” przygotowanej we współpracy z ICORN i PEN International WiPC (Writers in Prison Comitee), w której wzięło udział blisko 200 przedstawicieli życia literackiego: pisarzy, krytyków, tłumaczy, menadżerów i działaczy instytucji literackich z 50 krajów. Obecnie Robert Piaskowski, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury reprezentuje Kraków w radzie dyrektorów sieci ICORN, w której zasiadają przedstawiciele Stavangeru, Pittsburgha, Amsterdamu, Uppsali, Harstadu i Norwich.

Organizatorami programu Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN w Krakowie są Miasto Kraków, Instytut Kultury Willa Decjusza, który realizuje program stypendium i zapewnia miejsce pracy twórczej oraz opiekę nad pisarzami, oraz KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.

Pierwsze spotkanie ze stypendystką odbędzie się we wtorek 23 marca o godz. 18.00 na profilach Facebook Krakowa Miasta Literatury UNESCO i Instytutu Kultury Willa Decjusza. Rozmowę poprowadzi Aleksandra Lipczak.

Fot. Paweł Mazur, @IKWD

Jak co roku Kraków Miasto Literatury UNESCO włącza się w międzynarodowe obchody Światowego Dnia Poezji. W tym roku przenosimy się do przestrzeni wirtualnej i świętujemy nie tylko w weekend.

Światowy Dzień Poezji (World Poetry Day) to święto obchodzone corocznie 21 marca, ustanowione przez UNESCO jesienią 1999 roku. Jego celem jest wspieranie różnorodności językowej poprzez twórczość poetycką i promowanie literatury małych języków.

W Krakowie o poezji będziemy przypominać już w sobotę, 20 marca. Na ścianie Pałacu Potockich zostaną wyświetlone wiersze poetów z różnych Miast Literatury Sieci UNESCO. Specjalnej edycji „Multipoezji”, czyli poetyckiego projektu multimedialnego Fundacji Poemat, wypatrujcie na ścianie kamienicy u wejścia ulicy Brackiej. Wiersze w polskiej i angielskiej wersji językowej będzie można czytać do niedzieli.

21 marca zapraszamy wszystkich miłośników poezji na platformę PLAY KRAKÓW. Tego dnia o godz. 18.00 odbędzie się premiera wirtualnego oprowadzania po mieszkaniu Czesława Miłosza. Ulica Bogusławskiego 6 w Krakowie – pod tym adresem poeta zamieszkał po powrocie do kraju w 1993 roku i spędził ostatnie 11 lat swojego życia. To stąd wychodził do Kawiarni Noworolski, odwiedzając po drodze redakcję „Tygodnika Powszechnego” przy ulicy Wiślnej, by na koniec zrobić drobne zakupy i pogawędzić z właścicielem niewielkiego sklepiku przy Bogusławskiego 4.

O mieszkaniu, pracy, miłościach i cierpieniach noblisty porozmawiają Joanna Zach, autorka książki Miłosz i poetyka wyznania, kierowniczka Ośrodka Badań nad Twórczością Czesława Miłosza, oraz Andrzej Franaszek, autor książki Miłosz. Biografia. „Przestrzeń, w której się znajdujemy jest pewnego rodzaju tekstem, który możemy odczytać i zrozumieć. Poprzez zgromadzone tutaj przedmioty możemy poprowadzić opowieść o życiu Czesława Miłosza” – mówi Franaszek.

Również w niedzielę na naszym profilu Facebook znajdziecie video z udziałem Jakuba Kornhausera, który specjalnie z okazji Światowego Dnia Poezji wybrał i przeczytał trzy swoje wiersze.

Przez cały weekend zapraszamy też na profil Festiwalu Miłosza, gdzie już niedługo zaprezentujemy ideę jubileuszowej, dziesiątej edycji wydarzenia, oraz przedstawimy pierwszych gości festiwalu.

Z kolei we wtorek 23 marca o godz. 18.00 na profilu Facebook Krakowa Miasta Literatury UNESCO spotkamy się z Aaiún Nin – poetką, performerką i aktywistką z Angoli, która zaczyna właśnie swój dwuletni pobyt rezydencjalny w ramach programu Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN. Jej poezja czerpie z doświadczenia dzieciństwa i młodości spędzonych w tradycyjnej społeczności patriarchalnej i silnie zakorzeniona jest w kontekście postkolonialnej historii Afryki. W wierszach artystka często odwołuje się do sytuacji panującej w Angoli, m.in. poruszając problemy przemocy seksualnej wobec kobiet, fundamentalizmu religijnego, nierówności społecznych i rasizmu, a także doświadczeń osób LGBT+. Spotkanie poprowadzi Aleksandra Lipczak.

Krakowskie wydarzenia stanowią część międzynarodowych obchodów Światowego Dnia Poezji przez Miasta Literatury UNESCO.

Jerzy Baczyński, Timothy Garton Ash i Anna Wolff-Powęska będą gośćmi Adama Szostkiewicza w debacie „Obecne wyzwania dla wolności słowa”. Spotkanie odbędzie się 22 marca o godzinie 18.00 na profilach Polskiego PEN Clubu i Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku.

PEN Club opowiada się za zasadą nieskrępowanego przekazu myśli wewnątrz każdego narodu i między wszystkimi narodami, a jego członkowie zobowiązują się w swoim kraju lub społeczności, do której należą, występować przeciwko wszelkim formom tłumienia wolności słowa. PEN Club opowiada się za wolnością prasy i przeciwstawia się arbitralnej cenzurze – głosi Międzynarodowa Karta PEN. Tymi ideami PEN Club kieruje się już od stu lat, czyli od swojego powstania w 1921 roku. PEN Club opowiada się za swobodą krytyki władz, urzędów i instytucji. Członkowie zobowiązują się również do występowania przeciwko nadużyciom wolności prasy, jak kłamliwe publikacje, rozmyślne fałsze lub wypaczanie faktów dla celów politycznych i osobistych.

Wolności słowa i myśli, fundamentalnym prawom człowieka i obywatela, grozi dziś w Polsce polityczna i ideologiczna cenzura. Dlatego Polski PEN Club podejmuje rozmowę o wolności słowa i zagrożeniach dla niej, zapraszając do dyskusji ekspertów, badaczy, pisarzy, naukowców, artystów i dziennikarzy. Naszym celem jest nie tylko diagnoza i analiza sytuacji, ale także próba zarysowania rozwiązań. Nowy cykl debat otworzy wydarzenie „Obecne wyzwania dla wolności słowa”. Jego gospodarzem będzie dziennikarz, tłumacz i publicysta Adam Szostkiewicz, który do rozmowy zaprosił Jerzego Baczyńskiego (dziennikarza prasowego, redaktora naczelnego tygodnika „Polityka”), prof. Timothy’ego Gartona Asha (brytyjskiego historyka, współpracownika „The Guardian”, „The New York Times”, „The Washington Post”) i prof. Annę Wolff-Powęską (historyka idei, specjalistkę w zakresie stosunków polsko-niemieckich).

Debata będzie transmitowana na żywo 22 marca o godzinie 18.00 na facebookowych profilach Polskiego PEN Clubu i Krakowa Miasta Literatury UNESCO. W trakcie debaty publiczność będzie mogła zadawać uczestnikom pytania.

Założony w 1921 roku w Londynie PEN (od pierwszych liter angielskich słów „poets, essayists, novelists”, czyli „poeci, eseiści, powieściopisarze”, tworzących wyraz „pen” – „pióro”) opowiada się za swobodną wymianą twórczości, przeciw antagonizmom narodowym, klasowym, rasowym oraz dyktaturom i cenzurze. Członkowie PEN – pisarze i humaniści – zobowiązują się przestrzegać zasad Międzynarodowej Karty PEN: deklaracji ideowej ruchu. Polski PEN Club działa od 1925 roku, a jego pierwszym prezesem był Stefan Żeromski.

Organizatorami debaty są Polski PEN Club i KBF – instytucja kultury Miasta Krakowa, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. W ramach współpracy obu instytucji 8 lutego odbyła się gala Nagrody Polskiego PEN Clubu im. Pruszyńskich, na której wyróżnienie przyznano ks. prof. Alfredowi Wierzbickiemu. Filozof, publicysta i poeta został uhonorowany „za wagę i odwagę postawy i słowa w nauczaniu, w publicystyce, w poezji – i w życiu”. Transmisję z gali można zobaczyć na platformie PLAY KRAKÓW.

Krakowski Festiwal Komiksu to doroczne spotkanie fanów historii obrazkowych, ilustracji i animacji. W programie tegorocznej edycji znajdą się wirtualne spotkania autorskie z polskimi i zagranicznymi twórcami komiksu, tematyczne panele dyskusyjne, plenerowa wystawa i spacery po komiksowym Krakowie.

Podczas dziesiątej edycji Krakowskiego Festiwalu Komiksu będziemy gościć m.in. twórców z Argentyny, Belgii, Francji, Polski i Szkocji. Wśród nich warto wymienić Davida Vandermeulena – belgijskiego ilustratora komiksu Sapiens. Opowieść graficzna (Wydawnictwo Literackie 2020), błyskotliwej i pełnej humoru opowieści, która czerpie idee i pomysły z przetłumaczonego na 60 języków światowego bestsellera Sapiens. Od zwierząt do bogów autorstwa Yuvala Noaha Harariego.

Zaproszenie do udziału w festiwalu przyjął szkocki rysownik i ilustrator Tom Gauld – znany z humorystycznych pasków komiksowych publikowanych m.in. na łamach „The New Yorker”, „The New York Times”, „The Guardian” oraz „New Scientist”. W czasie festiwalu porozmawiamy również z Diegiem Agrimbauem i Lucasem Varelą – autorami postapokaliptycznego Człowieka (Timof i cisi wspólnicy 2021), a także z Maxem de Radiguès’em, młodym belgijskim rysownikiem i scenarzystą, autorem wybuchowej powieści graficznej pt. Bękart (Kultura Gniewu 2020) poświęconej skomplikowanym rodzinnym relacjom.

Podczas festiwalu nie zabraknie wątków krakowskich, o których porozmawiamy m.in. ze Stephenem Desbergiem, scenarzystą słynnej serii komiksowej Skorpion (Egmont), której najnowszy epizod rozgrywa się częściowo w Krakowie. Przyjrzymy się słynnemu Szczerbcowi z wawelskich zbiorów – o Tajemnicy miecza, pierwszym komiksie wydanym przez Zamek Królewski na Wawelu, opowiedzą jego twórcy Artur Wabik i Marcin Wierzchowski. Będziemy też rozmawiać o ich najnowszym, trzecim komiksie zatytułowanym Czarna studnia.

Jak twórcy komiksowi opowiadają o zbliżającej się katastrofie klimatycznej i popularyzują ekologiczne idee? Podczas festiwalu porozmawiają o tym Paweł Kicman, Aleksandra Herzyk, Karolina Plewińska i Tomasz Grządziela. Wśród zaproszonych gości dziesiątej edycji Krakowskiego Festiwalu Komiksu znaleźli się także Łukasz Ryłko, Rafał Szłapa, Marcin Podolec, Aleksandra Szmida, Wanda Hagedorn, Małgorzata Kulik, Marek Turek.

Festiwalowi towarzyszyć będą wycieczki w niewielkich grupach śladami dawnych i współczesnych twórców komiksu w Krakowie. Przygotowane specjalnie na tę okazję spacery poprowadzi przewodniczka miejska Alicja Zioło (wydarzenie odwołane). W trakcie festiwalu, a także w tygodniach następujących po nim, na placu Marii Magdaleny w Krakowie będzie dostępna wystawa plenerowa Ilustrad/as prezentująca twórczość współczesnych ilustratorek w Hiszpanii, zorganizowana we współpracy z Instytutem Cervantesa w Krakowie.

Program festiwalu:

Piątek, 26 marca

godz. 19:00 – otwarcie Festiwalu
godz. 19:30 – Tom Gauld / Instytut bombowych teorii

Sobota, 27 marca

godz 10:30 – Rafał Szłapa / Kazimierz Prószyński w komiksie
godz 12:00 – Diego Agrimbau, Lucas Varela / Człowiek
godz 13:30 – Igor Jarek, Judyta Sosna / Czarna Studnia
godz 15:00 – David Vandermeulen / Sapiens
godz 16:30 – Marcin Wierzchowski, Artur Wabik / Tajemnica Miecza
godz 18:00 – Ola Szmida, Wanda Hagedorn / Twarz, brzuch, głowa
godz 19:30 – Marek Turek / Fastnachtspiel

Niedziela, 28 marca

godz 10:30 – Łukasz Ryłko / Terra incognita
godz 12:00 – Stephen Desberg / Scorpion w Krakowie
godz 13:30 – Paweł Kicman, Aleksandra Herzyk, Karolina Plewnińska, Tomasz Grządziela / Ekologia w komiksie
godz 15:00 – Max De Radiguès / Bękart
godz 16:30 – Marcin Podolec / Bajka i jej gang
godz 18:00 – Małgorzata Kulik / Poczwarki

Transmisje festiwalowych spotkań obejrzymy na profilach Krakowskiego Stowarzyszenia Komiksowego, Krakowa Miasta Literatury UNESCO oraz Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

Organizatorami wydarzenia są Krakowskie Stowarzyszenie Komiksowe, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie. Stałym partnerem festiwalu jest Biuro Walonii-Brukseli w Polsce.

Trwa konkurs na identyfikację wizualną dla Planety Lem. Centrum Literatury i Języka, które powstanie w Krakowie. Na podstawie naboru portfolio Jury zaprosiło do II etapu konkursu 5 autorów i zespołów projektowych.

W dniu 8 marca 2021 roku Jury Konkursowe w składzie Izabela Błaszczyk (Dyrektor KBF), Robert Piaskowski (Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury), Szymon Kloska (Dział Literacki KBF), Wojciech Zemek (sekretarz Stanisława Lema), Maciej Rydz (współautor koncepcji architektonicznej Planety Lem z pracowni JEMS Architekci), Jakub Sowiński (adiunkt Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie), Przemek Dębowski (grafik i ilustrator) oraz Filip Tofil (członek zarządu Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej) wyłoniło na podstawie naboru portfolio w I etapie konkursu i zaprosiło do współpracy w II etapie konkursu na identyfikację wizualną dla Planety Lem. Centrum Literatury i Języka 5 autorów/zespołów projektowych: TOFU, Gabriela Baka i Łukasz Podolak, Noviki, HAKOBO STUDIO Jakub Stępień + Autor W oraz Vidimoje. Autorzy zakwalifikowani do II etapu otrzymają wynagrodzenie w wysokości 2 tys. złotych brutto za przygotowanie wymaganych elementów. Laureat konkursu otrzyma nagrodę w wysokości 40 tys. złotych brutto.

Planeta Lem. Centrum Literatury i Języka będzie nowoczesną placówką kulturalno-edukacyjną i węzłem dla środowisk kreatywnych. Patronem i duchowym opiekunem miejsca będzie Stanisław Lem – światowej sławy pisarz związany z Krakowem, filozof i futurolog, najchętniej tłumaczony polski pisarz w historii, autor, którego twórczość i diagnozy poruszają kolejne pokolenia czytelników i czytelniczek, inspirując coraz to nowe przedsięwzięcia kulturalne i edukacyjne. Centrum będzie ośrodkiem działań i programów literackich realizowanych pod szyldem Kraków Miasto Literatury UNESCO przez KBF we współpracy z wieloma partnerami zewnętrznymi.

Obiekt stanie przy ul. Na Zjeździe 8, nad Wisłą, w pobliżu licznych muzeów i instytucji kultury (MOCAK, Fabryka Schindlera, Cricoteka, Muzeum Podgórza), obejmując zrewitalizowany budynek XIX-wiecznego Składu Solnego, rozbudowany zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi i zachowaniem proporcji sylwety w kierunku wschodnim. Autorem koncepcji architektoniczno-urbanistycznej Planeta Lem jest Pracownia Projektowa JEMS Architekci, czyli twórcy projektów m.in. Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach oraz przebudowy Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.

Celem konkursu jest wyłonienie zwycięskiego projektu, nad którego rozwinięciem i wdrożeniem będzie pracował autor/zespół projektowy we współpracy z przedstawicielami Urzędu Miasta Krakowa oraz KBF.

Harmonogram konkursu:

Termin nadsyłania portfolio upłynął w dniu 1 marca 2021 roku.
Rozstrzygnięcie I etapu Konkursu nastąpiło w dniu 10 marca 2021 roku.
Termin nadsyłania Prac na II etap Konkursu upływa 7 kwietnia 2021 roku o godz. 12.00.
Wybór Zwycięzcy Konkursu nastąpi do dnia 19 kwietnia 2021 roku.

Kryteria, które będą brane pod uwagę w II etapie konkursu to:

• wysoka kultura wizualna;
• umiejętność przygotowania i wdrożenia pełnego systemu identyfikacji;
• znajomość trendów współczesnego projektowania bez interpretowania ich w sposób bezkrytyczny;
• oddanie charakteru placówki w sposób niedosłowny, niepiktograficzny i nieszablonowy (bez oczywistych, powielanych skojarzeń).

Pliki do pobrania:
Regulamin konkursu
Załącznik 1A do Regulaminu konkursu (brief konkursowy)
Załącznik 1B do Regulaminu konkursu (wymagania konkursowe na etapie II)
Załącznik 1C do Regulaminu konkursu (wymagania dla Zwycięzcy konkursu)
Załącznik 2 do Regulaminu konkursu (umowa)
Załącznik 3 do Regulaminu konkursu (koncepcja architektoniczna Planety Lem)

Organizatorem konkursu jest KBF, instytucja kultury Miasta Krakowa i operator Planety Lem. Centrum Literatury i Języka.

Partnerem konkursu jest Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej.