„Wyszukaj Klasyka” o Ewie Szelburg-Zarembinie | 9.09., godz. 18.00

Trudno spotkać w Polsce dziecko, które nie zna wiersza o dwóch kotkach, ale coraz trudniej o dorosłych, którzy pamiętają jego autorkę. Ikona literatury dziecięcej oraz społeczniczka i bojowniczka o prawa kobiet w jednej osobie – Ewa Szelburg-Zarembina będzie bohaterką wrześniowego spotkania w ramach cyklu „Wyszukaj Klasyka”. Gościem wirtualnej rozmowy prowadzonej przez Marcina Wilka będzie Anna Marchewka, autorka literackiej biografii Szelburg-Zarembiny. Zapraszamy na transmisję 9 września o godz. 18.00 na profilu Kraków Miasto Literatury UNESCO na Facebooku.

Spośród ponad 100 książek napisanych za życia przez Ewę Szelburg-Zarembinę (1899-1986) na pierwszy plan wysuwa się literatura, która, jak mawiał jej teść Stanisław Ostrowski, „powinna być piękną i powinna człowiekowi dawać odpoczynek po całodziennej jednostajności i banalności”. Niezliczone wiersze, kołysanki i piosenki, w tym zalewające do dziś rynek wydania Aaa… kotki dwa, Krasnoludków, Idzie niebo ciemną nocą, wielomilionowe nakłady w PRL, przekraczające tradycyjne schematy wychowawcze książki dla dzieci i młodzieży, przewodnictwo w Kapitule Orderu Uśmiechu i powstały z jej inicjatywy Pomnik – Szpital Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie – to główne elementy składowe zapomnianej dziś famy Ewy Szelburg-Zarembiny jako jednej z najważniejszych polskich autorek literatury dziecięcej.

Obok tego obrazka istnieje jednak portret Szelburg-Zarembiny o wyraźnie mroczniejszych i ostrzejszych rysach, który zapowiada dalsza część wypowiedzi teścia przytoczonej w artykule Katarzyny Wajdy dla „Gazety Wyborczej” („babranie się w brzydocie jest dla mnie wstrętem”). Ubogie dziecko ogrodnika dworskiego i krawcowej z Lubelszczyzny. Ostre nierówności społeczne, zarezerwowane dla bogaczy korty tenisowe i pierwsze interakcje z ówczesną elitą (Bolesław Prus) w uzdrowisku Nałęczów, w którym dorastała i które stało się miejscem akcji dla wielu jej powieści. Walka o awans społeczny i kobiecą godność, niedokończone studia w Krakowie. Pierwsze, przerwane w dramatycznych okolicznościach małżeństwo i późniejsze zacieranie śladów po przeszłości. Znajomość z Zofią Nałkowską, wejście w kręgi postępowe i ostra krytyka rzeczywistości społecznej II RP, wyrażona m.in. w popisowym reportażu Myjcie owoce! o procesie białoruskich chłopów z Kobrynia, przedrukowanym przez Mariusza Szczygła w pamiętnej Antologii polskiego reportażu XX wieku. Skomplikowane, tragiczne sylwetki kobiet stykających się z niewidzialnym sufitem możliwości społecznych opisane w równie licznych jak dziecięce książkach dla dorosłych, z Wędrówką Joanny (1935) na czele. I last but not least – osobisty dramat z czasów wojennych, źródło późniejszej inicjatywy wybudowania słynnego warszawskiego szpitala.

„Godzę się z tym, że znajdę samo szukanie” – powiedziała o procesie odtwarzania życia Ewy Szelburg-Zarembiny Anna Marchewka, gość spotkania w ramach cyklu „Wyszukaj Klasyka” i autorka biografii Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg (2014). Zainteresowanym udziałem w tym świetnie zapowiadającym się spotkaniu pozostaje przystać na to, że rozmowa potrwa nie dłużej niż półtorej godziny!

Miejscem transmisji będzie Arteteka Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, położona tuż obok budynku starej ujeżdżalni koni przy ul. Rajskiej (obecnie Małopolski Ogród Sztuki), spod którego w dawnych czasach wyruszały w miasto demonstracje sufrażystek. Serdecznie zapraszamy!

dr Anna Marchewka – literaturoznawczyni, krytyczka literacka, publikowała na łamach (m.in.) „Lampy”, „Zadry”, „Znaku”, „Zeszytów Literackich”, „Dwutygodnika” i „Tygodnika Powszechnego”. W miesięczniku „Znak” opiekuje się rubryką „Stacja: literatura”. Współprowadziła poświęcone literaturze programy radiowe („Koło kultury”) i telewizyjne („Czytelnia”, „Czytanie to awantura”, „Myślnik”). Autorka książki Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg (2014). Przy Katedrze Krytyki Współczesnej UJ prowadzi zajęcia poświęcone literaturze popularnej, literaturze polskiej po 1989 roku oraz współczesnemu życiu literackiemu. Współtworzy Pracownię Pytań Krytycznych.

Marcin Wilk – dziennikarz, kurator programów literackich. Publikował na łamach m.in. „Polityki”, „Tygodnika Powszechnego”, „Przekroju”, „Czasu Kultury”, „Dekady Literackiej”, „Ha!artu”, „Radaru” i „Lampy”. Autor m.in. książek biograficznych o Annie Jantar (Tyle słońca. Anna Jantar. Biografia) i Irenie Kwiatkowskiej (Kwiatkowska. Żarty się skończyły). Niedawno ukazała się jego książka Pokój z widokiem. Lato 1939. Prowadzi blog książkowy Wyliczanka (www.wyliczanka.eu).

„Wyszukaj Klasyka” to cykl wirtualnych rozmów o mniej lub bardziej zapomnianych, nietuzinkowych postaciach polskiej literatury XIX- i XX-wiecznej związanych z Krakowem. Działamy na przekór wszechobecnemu pędowi do nowości, przybliżając sylwetki autorów i autorek dawno niewznawianych tytułów wybijających się ponad czasy, w których powstały. Przecieramy szlaki dla ponownych odkryć na miarę opowiadań Kornela Filipowicza i poezji Zuzanny Ginczanki. Inspirujemy i poszerzamy czytelnicze horyzonty. Na kolejnych spotkaniach cyklu gościmy ekspertów i ekspertki, ale także bliskich, przyjaciół i przyjaciółki naszych bohaterów i bohaterek. Cykl prowadzi Marcin Wilk – pisarz, dziennikarz, kurator programów literackich.

PROGRAM SPOTKAŃ:

10 czerwca 2020, godz. 18.00 | Ludwik Jerzy Kern
24 czerwca 2020, godz. 18.00 | Dagny Juel Przybyszewska
8 lipca 2020, godz. 18.00 | Roman Ingarden
22 lipca 2020, godz. 18.00 | Aniela Gruszecka
12 sierpnia 2020, godz. 18.00 | Zygmunt Nowakowski
9 września 2020, godz. 18.00 | Ewa Szelburg-Zarembina
14 października 2020, godz. 18.00 | Anna Świrszczyńska
10 listopada 2020, godz. 18.00 | Henryk Vogler

Spotkania odbywają się w formie transmisji na żywo na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku, ale jeśli zmieniająca się sytuacja epidemiczna na to pozwala – także na żywo! Nagrania realizowane są w krakowskich kawiarniach, księgarniach i miejscach związanych z naszymi bohaterami i bohaterkami, a także w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

Cykl „Wyszukaj Klasyka” dofinansowano że środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Fotografia: Ilustrowany Kuryer Codzienny, ok. 1925, © Narodowe Archiwum Cyfrowe