Strona główna 
Satyra jako narzędzie radykalnej krytyki społecznej będzie tematem sesji naukowej Ludożercy w kulturze poświęconej twórczości Thomasa Bernharda, Karla Krausa i Stanisława Jerzego Leca. 20 kwietnia badacze kultury będą rozmawiać w Bunkrze Sztuki o polskiej i austriackiej literaturze krytycznej i figurze satyryka, której Walter Benjamin przypisywał rolę współczesnego ludożercy. Pamiętajmy jednak słowa Leca: „ludożerca nie gardzi człowiekiem”!
Igor Kuranda, magazyn „Karnet”
Kiedy: Czwartek, 20 kwietnia 2017, godz. 9:30 – 21:00
Gdzie: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, Plac Szczepański 3a, Kraków
Dołącz do wydarzenia na Facebooku!
Satyra uważana jest często za drugorzędny, niepoważny gatunek literacki. A przecież może ona stanowić medium bezwzględnej, okrutnej – i potrzebnej – krytyki społecznej. Mając na uwadze to krytyczne okrucieństwo, Walter Benjamin napisał kiedyś, że satyryk to postać, pod jaką cywilizacja przyswoiła sobie ludożercę. Słowa te padają w eseju Benjamina o Karlu Krausie i właśnie Kraus, wielki wiedeński satyryk, wieloletni redaktor pisma „Die Fackel”, jest pierwszym i najważniejszym bohaterem wydarzenia. Dawniej Kraus był w Polsce czytany, dziś wie się o nim u nas niewiele, zależy nam więc na przybliżeniu jego postaci i dzieła.
Polskim twórcą, który dobrze znał dzieło Krausa i po części korzystał z krausowskich inspiracji, był drugi bohater wydarzenia, wielki polski satyryk Stanisław Jerzy Lec.
Wreszcie, trzecim bohaterem jest Thomas Bernhard, prywatnie przyjaciel Leca, którego W.G. Sebald uważał za godnego następcę ludożerczej tradycji Krausa. Chcemy zastanowić się wspólnie nad podobieństwami i różnicami, jakie łączą i dzielą tych trzech autorów, jak również nad funkcjami satyry w rozmaitych warunkach społeczno-politycznych.
Wydarzenie składa się z dwóch części. Pierwsza to sesja naukowa, druga to dyskusja panelowa o trzech bohaterach spotkania i o roli satyry, wreszcie – czytanie performatywne fragmentów antywojennego dramatu Karla Krausa Ostatnie dni ludzkości w przekładzie Jacka St. Burasa oraz tekstu Wycieczki automobilowe do piekła z czasopisma „Die Fackel” w przekładzie Ryszarda Wojnakowskiego przygotowane przez Teatr Barakah.
Łącząc Leca z Krausem i Bernhardem chcemy przekraczać granice i stworzyć konstelację, która pozwoli tych trzech autorów zrozumieć w nowy sposób. Kraków – po Lwowie główne polskie miasto, które pozostawało na orbicie wpływów kultury austriackiej – wydaje się idealnym miejscem dla takiego wydarzenia.
Organizacja: Austriackie Forum Kultury w Warszawie
Opieka naukowa: Adam Lipszyc
Partnerzy: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, Teatr Barakah
Patronat: Krakowskie Biuro Festiwalowe, Kraków Miasto Literatury UNESCO, Program 2 Polskiego Radia, Radio Kraków S.A., Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Uniwersytet Muri im. Franza Kafki, Konsulat Austrii w Krakowie, LOKATOR kawa&książki, Massolit Books & Cafe, Oficyna Literacka Noir Sur Blanc, Państwowy Instytut Wydawniczy
Program
9.30 – 17.00 – Sesja naukowa
9.30 Powitanie
9.45 Joanna Jabłkowska, Kim był Karl Kraus? Ludożercą, satyrykiem czy idealistą?
10.20 Dyskusja
10.30 Aleksandra Stepanów, Kraus, satyra i prawo
10.55 dyskusja
11.10 – 11.40 przerwa na kawę
11.40 Dorota Szczęśniak, Karl Kraus: satyryk w obliczu śmierci epoki
12.05 dyskusja
12.15 Katarzyna Sadkowska, Kraus w modernistycznym Lwowie
12.40 dyskusja
12.55 – 14.30 przerwa
14.30 Lidia Kośka, Kraus, Lec, Bernhard – spotkanie pod wieżą Babel
14.55 dyskusja
15.05 Tomasz Lec, Bernhard w Warszawie: archeologia spacerologii
15.30 dyskusja
15.40 Monika Gromala, Śmiertelna powaga albo o życiu na bezdechu: Lec/Celan/Bernhard
16.05 dyskusja
16.15 Monika Szczepaniak, Ludo-żercy dobro-czyńcy. Kraus i Jelinek
16.40 dyskusja końcowa
17.00 – 18.00 przerwa na kawę
18.00 – Rozmowa „Satyryk jako ludożerca” z udziałem Joanny Jabłkowskiej, Lidii Kośki i Sławy Lisieckiej
Prowadzenie: Adam Lipszyc
oraz DRAMATORIUM – czytanie performatywne fragmentów antywojennego dramatu Karla Krausa Ostatnie dni ludzkości w przekładzie Jacka St. Burasa oraz tekstu Wycieczki automobilowe do piekła z czasopisma „Die Fackel” w przekładzie Ryszarda Wojnakowskiego, przygotowane przez Annę Wyrwik (reż.) i aktorów związanych z Teatrem Barakah: Roksanę Lewak, Bartłomieja Kwiatkowskiego i Karola Śmiałka.