Wspaniałe wieści! Barbara Woźniak, autorka książki „Niejedno” i absolwentka Kursu Pisania Powieści KMLU oraz laureatka Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO, została właśnie wyróżniona tegoroczną Nagrodą im. Witolda Gombrowicza!
– W czasach, w których łatwo głosimy tezy o fatalnym stanie polskiej literatury fabularnej, Barbara Woźniak proponuje pełnowymiarową powieść o starości, chorobie, opiece, marności pracy akademickiej i znużeniu życiem. Splata ją sprawnie z wątkami przemyśleń i lektur głównego bohatera. Opowiadana precyzyjnie i z bliska codzienność składa się z dramatycznych i absurdalnie zabawnych zarazem godzin spędzanych z chorym na Alzheimera ojcem, kolejnych nieprzespanych nocy, monologów wewnętrznych prowadzonych w samochodzie i pociągu wreszcie coraz trudniejszych dialogów ze studentami podczas zajęć z etyki dla przyszłych lekarzy. Najbardziej intrygujący w tej powieści jest główny bohater, niewidoczna gdzie indziej w literaturze postać opiekuna. Zachwycił nas także różnorodny język powieści, czuły i empatyczny w narracji o ojcu, zaczepny w trudnych dialogach z córką, fachowy, ale nie pozbawiony ironii w opisie zajęć ze studentami. To powieść rodzinna, ale także pełna odniesień do filozofii, literatury i nauki. „Niejedno” jest debiutem, ale zarazem dziełem dojrzałej już pisarki – odczytywała fragment laudacji Zofia Król.
– Tą książką chcę zwrócić uwagę przede wszystkim na sytuację opiekunów, osób opiekujących się ludźmi starszymi, zależnymi. Żyjemy w społeczeństwach, które się starzeją. Ostatnia faza naszego życia, tzw. czwarty wiek, to jest czas zależności. Czas, kiedy człowiek najczęściej jest niesamodzielny, zdany na opiekę innych. Najczęściej to opieka rodziny. Państwo wspiera opiekunów w stopniu niewystarczającym. Dlatego chciałam zwrócić uwagę na sytuację opiekunów, osób, o których bardzo mało się mówi. To, że dostałam nagrodę, zwiększa szansę, że tak będzie – mówi Barbara Woźniak.
Barbara Woźniak otrzymała 40 tys złotych i lornetkę, będącą symbolem Gombrowiczowskiej uważności wobec życia.
Jeśli jeszcze nie czytaliście powieści „Niejedno” Wydawnictwa Drzazgi – zachęcamy!
Wyróżnienie i miesięczną rezydencję w Vence, we Francji, otrzymał natomiast Mateusz Pakuła, za książkę „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” (Nisza), opublikowaną pod patronatem Krakowa Miasta Literatury UNESCO.
– Wszelkie wyróżnienia i nagrody po pierwsze dają autorowi poczucie, że to co napisał ma sens, nie tylko dla niego samego, a po drugie, co jest ogromnie istotne, pomagają w dotarciu książki do szerszego grona odbiorców. Zwracają na tę książkę uwagę – komentował Mateusz Pakuła.
Mateusz Pakuła jest dramatopisarzem, dramaturgiem i reżyserem teatralnym. Książka „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” jest jego debiutem prozatorskim. – Autor znalazł wyjątkową formę literacką, żeby opowiedzieć o wściekłej bezradności w obliczu cierpienia umierającego ojca. Dosłowność i brutalność opisów jest tu w pełni uzasadniona doświadczeniem granicznym. Pakuła żąda prawa do godnej śmierci i proponuje nowy model literatury zaangażowanej – mówiła Justyna Sobolewska, członkini Kapituły Nagrody, uzasadniając przyznanie rezydencji literackiej w Vence Mateuszowi Pakule.
Więcej o książce Pakuły można przeczytać TU.
Ogłoszenie laureatki tegorocznej Nagrody oraz pisarza, który pojedzie do Vence nastąpiło podczas gali, która zakończyła odbywający się w Radomiu i we Wsoli festiwal „Opętani Literaturą”.
Członkowie kapituły podkreślają, że w tym roku wszystkie nominowane książki mówiły o sprawach bardzo trudnych. – W tym czasie bardzo trudnym potrzebujemy lektur, które pomagają nam myśleć o współczesności, które pomagają nam szukać narzędzi do myślenia o tym, co najtrudniejsze, o tych trudnych rzeczach, które dzieją się za granicami, ale także w naszych głowach – mówi Zofia Król. – Doceniliśmy książki, które jakoś nam w tym pomagają. Natomiast te dwie wyróżnione książki dotyczą czegoś niezwykle ważnego, bo dotyczą opieki nad osobami starszymi i umierającymi.
– To są różne formy literackie, ale w obydwu przypadkach autorzy znaleźli formę, żeby opowiedzieć o tych doświadczeniach. Mieliśmy wrażenie, że właściwie wszystkie pięć nominowanych książek to książki ważne, które mówią o rzeczach traumatycznych, ale niezwykle istotnych. I to właśnie było niezwykłe w tej edycji; podjęcie tych tematów i panorama rzeczy, które te książki ze sobą niosą – mówi Justyna Sobolewska.
W tym roku Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza, przyznawana debiutującym prozaikom, wręczona została po raz siódmy. Nagrodę Gombrowicza ustanowił samorząd Radomia w 2015 roku. Rok później została wręczona po raz pierwszy. Nagroda przyznawana jest za debiut, rozumiany w nieco szerszym kontekście: jako pierwsza lub druga książka danego autora, napisana prozą artystyczną w języku polskim. Do tegorocznej edycji można było zgłaszać książki, które ukazały się w 2021 roku. Ostatecznie nadesłano prawie 100 propozycji.
W skład Kapituły Nagrody wchodzą wybitni znawcy literatury: Jerzy Jarzębski – przewodniczący jury, Ewa Graczyk, Anna Kałuża, Zofia Król, Zbigniew Kruszyński, Józef Olejniczak, Justyna Sobolewska. Sekretarzem kapituły jest Tomasz Tyczyński.
We wszystkich dotychczasowych edycjach do nagrody zgłoszono ponad sześćset książek. W pierwszej edycji kapituła podzieliła nagrodę pomiędzy dwoje laureatów. Zostali nimi: Weronika Murek oraz Maciej Hen. W kolejnych edycjach nagradzani byli: Anna Cieplak, Marcin Wicha, Olga Hund, Barbara Sadurska oraz Aleksandra Lipczak.
Honorowy Patronat nad Nagrodą sprawuje Rita Gombrowicz.
Gratulujemy!
Fot. Dominik Musiałek / Muzeum Witolda Gombrowicza
Wrzesień rozpoczniemy siódmą edycją Kursu Pisania Powieści, opatrzoną hasłem Pamięć i pamięci. Zapraszamy wszystkie osoby, którym chodzi po głowie pomysł na powieść – będą mogły szlifować go pod okiem wybitnych polskich redaktorów. Nasz kurs to doskonała okazja do wspólnej pracy i wzajemnej inspiracji w gronie aspirujących powieściopisarek i powieściopisarzy oraz do poznania „od kuchni” świata literackiego i wydawniczego.
Nad postępami uczestniczek i uczestników będą czuwać dwaj mentorzy – Filip Modrzejewski, redaktor książek między innymi Mariusza Czubaja, Macieja Płazy, Zyty Rudzkiej, Aleksandry Zielińskiej i Janusza Rudnickiego, oraz Paweł Goźliński, redaktor naczelny wydawnictwa Agora, współzałożyciel Instytutu Reportażu.
Wśród prowadzących znaleźli się również: pisarka, reporterka i socjolożka Agata Romaniuk, Aleksandra Zbroja, autorka głośnej powieści Mireczek, Agnieszka Budnik, literaturoznawczyni odpowiadająca za podcast Raport z Literatury oraz Anna Rucińska, specjalistka w dziedzinie prawa autorskiego.
Weekendowe zjazdy będą odbywać się od początku września do końca stycznia, zaś jeden z październikowych zjazdów przypadnie na tegoroczną edycję Festiwalu Conrada. Będzie on doskonałą okazją do spotkań z pisarzami i wydawcami, a także wysłuchania wykładów mistrzowskich czołowych twórców i redaktorów, w tym Jana Gondowicza.
Tak jak w poprzednich latach owocem kursu będzie Antologia tekstów, która trafi do najbardziej uznanych wydawców w kraju. Zapraszamy do lektury antologii fragmentów tekstów uczestniczek i uczestników poprzedniej edycji, dostępnej na stronie http://pisz.miastoliteratury.pl/antologie/ Przeczytacie tam teksty, które przerodziły się w debiuty literackie – autorstwa m. in. Elżbiety Łapczyńskiej (zdobywczyni Nagrody Conrada za Bestiariusz Nowohucki), Joanny Łopusińskiej (autorki Śmierci i Małgorzaty oraz Zderzacza) Barbary Woźniak (nominowana do nagrody im. Witolda Gombrowicza za Niejedno), Marii Karpińskiej (zdobywczyni Nagrody Norwida za Żywopłoty) oraz Olgi Górskiej, absolwentki ubiegłorocznej edycji Kursu Pisania Powieści, autorki wydanej w tym roku powieści Nie wszyscy pójdziemy do raju.
Spotkania odbywać się będą w Krakowie, w Pałacu Potockich przy Rynku Głównym 20. Terminy zjazdów: 3-4.09, 24-25.09, 15-16.10, 29-30.10, 12-13.11, 26-27.11, 3-4.12, 17-18.12, 14-15.01.2023, 28-29.01.2023. Godziny zajęć: w soboty od 12.00 do 18.00, w niedziele od 12.00 do 17.00.
Aby zapisać się na kurs, należy wysłać zgłoszenie na adres: pisz@miastoliteratury.pl Zgłoszenie powinno zawierać: list motywacyjny, formularz zgłoszeniowy oraz plan i fragment powieści, nad którą uczestnik chce pracować podczas kursu. Na zgłoszenia czekamy do 16 sierpnia 2022.