6 inspirujących dyskusji, 18 wyjątkowych gości i gościń, jeden adres – Pałac Potockich w Krakowie. W lipcu 2021 zainaugurowaliśmy przy Rynku Głównym 20 nowy cykl interdyscyplinarnych debat pn. „W(y)kluczenia” poświęconych tematyce antydyskryminacyjnej, który kontynuujemy w ramach programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.
– Czy literatura może nam pomóc w walce ze społecznymi nierównościami? Jak pisać i mówić o wykluczeniu i dyskryminacji? Jakie są strategie, tak literackie, jak i aktywistyczne, żeby mu przeciwdziałać? Jak literatura i inne formy twórczości poszerzają pole społecznego widzenia? Te pytania towarzyszą cyklowi od jego początków – opowiada Urszula Chwalba, kierowniczka Działu Literackiego KBF – instytucji kultury Miasta Krakowa, która jest operatorem programu KMLU i współgospodarzem Pałacu Potockich.
Kryzys klimatyczny, sytuacja na granicy z Białorusią, prawa kobiet, mniejszości seksualnych czy osób niepełnosprawnych, niebinarność, wykluczenie ekonomiczne, inkluzywny język – to tematy już poruszone w ramach cyklu, w którym literatura spotyka się z aktywizmem społecznym. W nowym roku wzbogacimy ten zasób o pulę nowych zagadnień, związanych np. z głębokimi źródłami przemocy i mechanizmami jej normalizacji oraz zapobieganiem, islamofobią i rasizmem, a także możliwościami rozmowy/dialogu w sytuacji zerwanej umowy społecznej i skrajnej polaryzacji postaw.
W cyklu „W(y)kluczenia” głośne premiery książkowe są punktem wyjścia do dyskusji o społecznych wyzwaniach: uprzedzeniach, fobiach, polach niewiedzy, ale także o postępie, jaki dokonuje się na wielu polach walki o prawa, uznanie i widzialność. Celem spotkań jest refleksja nad tym, jak za pomocą literatury „włączać”, i przyczyniać się do realnej zmiany społecznych postaw. Gośćmi i gościniami tych interdyscyplinarnych dyskusji są autorzy i autorki, twórcy i twórczynie, badacze i badaczki oraz działacze i działaczki, którzy/które występują w podwójnej roli: czytelników i czytelniczek oraz komentatorów i komentatorek rzeczywistości. W 2021 roku dyskutowaliśmy m.in. z Anną Cieplak, Małgorzatą Lebdą, Łukaszem Barysem, Magdaleną Moskal, Mają Heban, Marcinem Żyłą, Miko Czerwińskim, Natalią Saratą.
W 2022 roku będziemy kontynuowali taką włączającą dyskusję w Pałacu Potockich. Na pierwszą rozmowę zaprosiliśmy już w poniedziałek, 31 stycznia 2022 roku (Migracja jako pole bitwy – spotkanie wokół książki „Gra w rasy”). W kolejnych miesiącach porozmawiamy m.in. o książce „Jak wychować nazistę. Reportaż o fanatycznej edukacji” Gregora Ziemera czy powieści „Śmierć Viveka Ojiego” Akwaeke Emezi. Na kolejne rozmowy zapraszamy: 21 lutego, 21 marca, 25 kwietnia, 16 maja, 20 czerwca, 26 września, 17 października, 21 listopada oraz 5 grudnia.
Kuratorką cyklu jest Aleksandra Lipczak – dziennikarka, obywatelka, feministka. Pisze głównie o świecie hiszpańskojęzycznym. Autorka książek „Ludzie z Placu Słońca” i „Lajla znaczy noc” (książka znalazła się w finale Nagrody Literackiej NIKE 2021). Laureatka Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza 2021, Nagrody im. Beaty Pawlak, Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO i Stypendiów Twórczych Miasta Krakowa. Współtworzyła obywatelską inicjatywę „Witajcie w Krakowie”, członkini krakowskich Rodzin bez Granic.
Organizatorem debat z cyklu „W(y)kluczenia” jest KBF – instytucja kultury Miasta Krakowa, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO i współgospodarz Pałacu Potockich.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.