Już od dziesięciu lat Czytaj PL bije kolejne rekordy popularności, co pokazuje, że jest to jedna z najważniejszych akcji wspierających literaturę w Polsce. W tegorocznej edycji postawiono na różnorodność, inkluzywność i łatwą dostępność, ponieważ czytanie jest dla każdego! Przedpremierowo książki udostępnione w ramach tegorocznej odsłony Czytaj PL mogli wypożyczyć uczestnicy 27. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie oraz czytelnicy i czytelniczki portalu lubimyczytac.pl.
Magiczna edycja akcji
Akcja Czytaj PL jak co roku trwała przez cały listopad! Podczas tegorocznej edycji miłośnicy książek zyskali dostęp do różnorodnej oferty osiemnastu tytułów, pośród których każdy mógł znaleźć coś interesującego – od literatury pięknej, poprzez reportaże, literaturę obyczajową czy młodzieżową, aż po kryminały. W tym roku wszystkie tytuły są dostępne w formie e-booków oraz audiobooków – dzięki temu większa grupa odbiorców mogła wziąć udział w akcji. Wśród autorów i autorek, których książki zastały udostępnione dla uczestników Czytaj PL, znalazły się takie nazwiska, jak Remigiusz Mróz, Adam Mirek czy Małgorzata Lebda. Czytaj PL dotarło do ponad 5,5 miliona osób, także dzięki zaangażowaniu i wsparciu ambasadorów, autorów, wydawców, kawiarń, bibliotek, szkół i uczelni.
Tegorocznej edycji Czytaj PL towarzyszyły dwa konkursy: „Magiczna Gra” oraz konkurs polskiego producenta czytników e-booków inkBOOK. Łącznie w obu konkursach wzięło udział ponad 4,5 tysiąca osób! Ponadto w promowaniu wydarzenia wzięło udział prawie 30 kawiarń, które zostały dodane do mapki miejsc przyjaznych czytaniu na stronie akcji.
Czytać i słuchać bestsellerowych książek można było od 1 do 30 listopada, a umożliwili to organizatorzy akcji: KBF, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, i Woblink – jedna z największych w Polsce platforma z e-bookami i audiobookami.
Organizatorzy: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Woblink
Patron medialny: lubimyczytać.pl
Partnerzy: Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, Wyborcza.pl
Wydawcy, którzy wzięli udział w tegorocznej edycji: Czwarta Strona; Wydawnictwo Znak; Wydawnictwo Otwarte; Grupa Wydawnicza Relacja; Prószyński Media; Wydawnictwo Dolnośląskie; Wydawnictwo Kobiece; Wydawnictwo Literackie; Media Rodzina; Wydawnictwo Insignis; Wydawnictwo StoryLight; Wydawnictwo Czarna Owca; Moondrive
Akcja Czytaj PL została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Do udziału w programie zgłosiło się 85 osób (7 tłumaczy z chińskiego, 29 z francuskiego, 11 z niderlandzkiego 15 z portugalskiego, 6 z rumuńskiego, 17 z włoskiego). Kandydaci nadesłali próbki tłumaczeń, a najlepsi z nich zostali zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną. Do drugiego etapu przeszło 23 kandydatów (5 tłumaczy z portugalskiego, 5 z niderlandzkiego, 5 z francuskiego, 3 z rumuńskiego, 3 z włoskiego i 2 z chińskiego).
Translatorium to projekt realizowany przez KBF, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, we współpracy z Centrum Badań Przekładoznawczych UJ oraz Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury. Zakłada półroczne szkolenie młodych tłumaczy i tłumaczek (którzy opublikowali dotychczas najwyżej jeden przekład). Przedsięwzięcie ma charakter mentoringowy – od stycznia do końca czerwca początkujący tłumacze pracują nad przekładami z języka obcego na polski pod okiem doświadczonych mentorów. Dodatkowo uczestnicy biorą udział w wybranych zajęciach CBP UJ oraz spotkaniach z cenionymi tłumaczami i wydawcami.
Podczas czwartej edycji Translatorium mentorami będzie sześcioro tłumaczy o uznanym dorobku: Wojciech Charchalis (język portugalski), Jerzy Koch (język niderlandzki), Joanna Kornaś-Warwas (język rumuński), Tomasz Kwiecień (język włoski), Katarzyna Sarek (język chiński) i Anna Wasilewska (język francuski).
Partnerami czwartej edycji programu mentoringowego Translatorium są: Nanjing Creative Center, Instytut Francuski, Literatuur Vlaanderen, Dutch Foundation for Literature, Center of Expertise for Literary Translation, Ambasada Brazylii w Warszawie, Instituto Guimarães Rosa (IGR), Rumuński Instytut Kultury oraz Włoski Instytut Kultury w Krakowie.
Język chiński
Laureatka
Agata Olszowa
Finalistka
Martyna Harpula
Język francuski
Laureat
Miłosz Kurek
Finaliści
Joanna Kowalewska
Joanna Lewandowska
Małgorzata Mielcarek
Marcin Brożek
Język niderlandzki
Laureat
Jan Pędziński
Finalistki
Alicja Marszał
Dorota Detlaf
Katarzyna Karpińska
Maja Gołębiowska
Język portugalski (literatura brazylijska)
Laureatka
Marta Wojnowska
Finaliści
Anna Bittner
Monika McBride
Rafał Kamiński
Tomasz Malinowski
Język rumuński
Laureatka
Dominika Wojtaś-Myślińska
Finalistki
Dorota Jeżyk
Karolina Brykner
Język włoski
Laureatka
Marta Lasota
Finalistki
Daria Kowalczyk-Cantoro
Hanna Kulińska
Jury zdecydowało się też na przyznanie wyróżnienia następującym osobom: Marta Torbicka (język chiński), Monika McBride (język portugalski), Daria Kowalczyk-Cantoro (język włoski) i Hanna Kulińska (język włoski).
Już od dziesięciu lat akcja Czytaj PL bije kolejne rekordy popularności, co udowadnia, że jest to jedna z najważniejszych inicjatyw wspierających literaturę w Polsce. W tegorocznej edycji postawiono na różnorodność, inkluzywność i łatwą dostępność, ponieważ czytanie naprawdę jest dla każdego! Przedpremierowo książki udostępnione w ramach tegorocznej odsłony Czytaj PL mogli wypożyczyć uczestnicy 27. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie oraz czytelnicy i czytelniczki portalu lubimyczytac.pl.
Książka jest tym, z czym każdy powinien móc obcować. Akcja Czytaj PL udowadnia, że literatura nie wyklucza, a czytanie jest dostępne dla wszystkich – mówi Carolina Pietyra, dyrektorka Krakowskiego Biura Festiwalowego, jednego z organizatorów inicjatywy. – Kluczowym zadaniem dla operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO jest promocja czytelnictwa. Już od dziesięciu lat Czytaj PL bije kolejne rekordy popularności, co pokazuje, jak istotny i potrzebny jest dziś dostęp do książek ponad podziałami – dodaje.
W zeszłorocznej edycji Czytaj PL wzięło udział ponad 60 000 osób, które wypożyczyły książkowe bestsellery prawie 170 000 razy. Nie ma zatem wątpliwości, że poprzeczka została podniesiona bardzo wysoko, jednak uczestnicy jubileuszowej edycji nie zawiedli:
Tegoroczna – jubileuszowa – edycja Czytaj PL na ten moment cieszy się rekordową popularnością. Daje nam to ogromną satysfakcję i pokazuje, że inicjatywy promujące czytelnictwo mają sens, a Polki i Polacy czytają dużo i chętnie – mówi Tomasz Szlaga, dyrektor Woblink – platformy do e-czytania. – Lista lektur proponowanych w ramach Czytaj PL zawsze jest wyjątkowo atrakcyjna oraz zróżnicowana. Jednak w tym roku po raz pierwszy wszystkie pozycje są dostępne zarówno jako e-booki, jak i audiobooki! Zależy nam, żeby każdy znalazł propozycję dla siebie – dodaje.
Wypożycz bezpłatnie e-booki i audiobooki
Akcja Czytaj PL trwa przez cały listopad! Podczas tegorocznej edycji miłośnicy książek zyskują dostęp do różnorodnej oferty osiemnastu tytułów, pośród których każdy znajdzie coś interesującego – od literatury pięknej, poprzez reportaże, literaturę obyczajową czy młodzieżową, aż po kryminały. W tym roku wszystkie tytuły są dostępne w formie e-booków oraz audiobooków – dzięki temu większa grupa odbiorców może wziąć udział w akcji. Wśród autorów i autorek, których książki zastały udostępnione dla uczestników Czytaj PL, znalazły się takie nazwiska, jak Remigiusz Mróz, Adam Mirek czy Małgorzata Lebda.
InkBOOK i Czytaj PL
Tegorocznej edycji Czytaj PL towarzyszy konkurs organizowany wraz z polskim producentem czytników e-booków inkBOOK.
Jubileuszowa akcja Czytaj PL jest pełna magii, więc to z nią jest związane zadanie konkursowe.
Jak wziąć udział w akcji Czytaj PL 2024 na czytniku inkBOOK?
Wystarczy wykonać te trzy kroki:
- Zeskanować kod QR. Na swoim telefonie lub komputerze wypożyczyć jeden z osiemnastu dostępnych e-booków.
- Pobrać z inkBOOK Plus aplikację Woblink na swój czytnik inkBOOK.
- Zalogować się do swojego konta Woblink na czytniku i… gotowe!
Aż osiemnaście niesamowitych historii, które można poznać zupełnie za darmo. To także od Ciebie zależy, w jakiej kolejności będziesz zagłębiać się w zaproponowane bestsellery.
Zbierz punkty i odbierz nagrody
To jednak nie wszystko! W tym roku uczestnicy akcji mogą wziąć udział w jeszcze jednym konkursie.
Dołącz do „Magicznej Gry” podczas czytania i słuchania tytułów z tegorocznej odsłony Czytaj PL. Możesz ścigać się z innymi czytelnikami, a dzięki temu – wygrywać nagrody!
Jak to zrobić?
Krok 1. Dołącz do konkursu przez formularz.
Krok 2. Czytaj e-booki lub słuchaj audiobooków w aplikacji w ramach tegorocznej akcji Czytaj PL. Punkty zdobywasz za każdy procent przeczytanej lub przesłuchanej książki (1% = 1 punkt). Każdy punkt przybliża cię do nagrody!
Pobierz aplikację mobilną Lubimyczytać i zdobądź jednorazowo aż 100 punktów!
Krok 3. Ścigaj się z innymi czytelnikami i wygraj nawet 40 zł tygodniowo do wydania w aplikacji Woblink.
Na każdym etapie 10 osób z najwyższą liczbą punktów otrzyma bon o wartości 40 zł do księgarni internetowej Woblink ważny przez dwanaście miesięcy.
By cieszyć się bezpłatnym dostępem do e-booków i audiobooków z listy osiemnastu tytułów wystarczy pobrać aplikację mobilną Woblink z App Store, HUAWEI AppGallery lub Google Play.
Czytać i słuchać bestsellerowych książek można od 1 do 30 listopada. Umożliwiają to organizatorzy akcji: KBF, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, i Woblink – największa w Polsce platforma z e-bookami i audiobookami.
Organizatorzy: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Woblink
Patron medialny: lubimyczytać.pl
Partnerzy: Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, wyborcza.pl
Wydawcy: Czwarta Strona; Wydawnictwo Znak; Wydawnictwo Otwarte; Grupa Wydawnicza Relacja; Prószyński Media; Wydawnictwo Dolnośląskie; Wydawnictwo Kobiece; Wydawnictwo Literackie; Media Rodzina; Wydawnictwo Insignis; Wydawnictwo StoryLight; Wydawnictwo Czarna Owca; Moondrive
Akcja Czytaj PL została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Laureaci Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego
Laureatami Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego zostali w 2024 roku Ewa Solarz i Robert Czajka za książkę „Ziemianie” (Wydawnictwo Druganoga). Natomiast Nagroda Publiczności powędrowała tym razem w ręce doskonale znanej festiwalowej społeczności Marii Strzeleckiej – za książkę „Hajda. Beskid bez kitu” (Wydawnictwo Libra). Charakterystyczna statuetka bohatera popularnych opowiadań Ludwika Jerzego Kerna została wręczona po raz dziewiąty.
Wydany przez Wydawnictwo Druganoga raport dla dzieci opowiada o różnorodności mieszkańców Ziemi, ale widzianej z szerszej, kosmicznej perspektywy. „Ziemianie” pokazują najmłodszym, że mimo różnych kolorów skóry, języków i zainteresowań wszyscy wciąż mamy ze sobą zaskakująco wiele wspólnego.
O laureatach
Ewa Solarz to historyczka sztuki, niezależna kuratorka wystaw edukacyjnych i autorka książek dla dzieci i młodzieży. Debiutowała książką „D.E.S.I.G.N.”, którą przetłumaczono na 14 języków. Inne jej książki: „Wszystko widzę jako sztukę”, „Ilustrowany elementarz polskiego dizajnu”, „Ilustrowany elementarz dizajnu, czyli 100 rzeczy narysowanych przez 25 ilustratorów”, „Elementarz polskiej kultury”, „Pan Nowoczesny – barwne życie w białej Gdyni” były nagradzane i nominowane w licznych konkursach, m.in. dwukrotnie nagrodą Polskiej Sekcji IBBY w konkursie „Książka Roku”, jako Najlepsze Wydawnictwo Edukacyjne w konkursie Sybilla, a także kilkakrotnie wyróżnione godłem Must Have Łódź Design Festival. Ewa Solarz przez wiele lat pracowała jako dziennikarka i redaktorka naczelna w magazynach i serwisach wnętrzarskich. Teraz zajmuje się popularyzacją polskiej kultury. Swoje wystawy, m.in. poświęcone sztuce i projektowaniu, pokazywała w Polsce, Europie, ale też na innych kontynentach – od Kanady, przez Islandię, Kazachstan, Brazylię, Rosję, Tajlandię, aż po Koreę.
Robert Czajka to malarz, grafik, ilustrator, projektant nagradzanych papierowych zabawek dla dzieci. Współpracuje z Teatrem Lalka w Warszawie, dla którego stworzył identyfikację wizualną. Autor ilustracji i opracowania graficznego nagradzanej książki „Architekturki. Powojenne budynki warszawskie”. Laureat nagrody Polskiej Sekcji IBBY 2018 w kategorii ilustracje i koncepcja graficzna za „Wszystko widzę jako sztukę”, książkę dla dzieci o polskiej sztuce współczesnej z tekstem Ewy Solarz (Wytwórnia).
Nagroda im. Ferdynanda Wspaniałego – nominowane książki
Do tegorocznej Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego kapituła nominowała pięć książek:
- „Hajda. Beskid bez kitu”, tekst i ilustracje: Mania Strzelecka, Wydawnictwo Libra
- „Silla”, tekst: Karolina Lewestam, ilustracje: Mariusz Andryszczyk, Wydawnictwo Agora dla Dzieci
- „Szalik. O Wisławie Szymborskiej dla dzieci”, tekst: Michał Rusinek, ilustracje: Joanna Rusinek, Wydawnictwo Zygzaki
- „Zbójeckie nasienie”, Marcin Szczygielski, Instytut Wydawniczy Latarnik
- „Ziemianie”, tekst: Ewa Solarz, ilustracje: Robert Czajka, Wydawnictwo Druganoga
Nagroda im. Ferdynanda Wspaniałego
Nagrodą im. Ferdynanda Wspaniałego KBF i Festiwal Literatury dla Dzieci honorują twórców najlepszej książki dziecięcej minionego roku. Nagroda, której patronuje kultowy pies z opowiadań Ludwika Jerzego Kerna, przyznawana jest od 2016 roku decyzją jury w składzie: Barbara Gawryluk, Marta Lipczyńska, Joanna Olech, Georgina Gryboś oraz członków rady programowej Festiwalu Literatury dla Dzieci: Szymona Kloski i Łukasza Dębskiego. Fundatorami nagrody w wysokości 20.000 zł są Miasto Kraków i KBF, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.
Organizatorem Festiwalu Literatury dla Dzieci jest Fundacja Burza Mózgów.
Współorganizatorzy: Krakowskie Biuro Festiwalowe – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Miasto Kraków.
Partnerami wydarzenia są: Teatr Groteska, Radio Kraków, Wodociągi Miasta Krakowa S.A., Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Biblioteka Kraków.
Festiwal Literatury dla Dzieci dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa.
Już od dziesięciu lat zapaleni czytelnicy biją kolejne rekordy uczestnictwa w akcji Czytaj PL – nadają jej rangę jednego z kluczowych wydarzeń promujących czytanie w Polsce. Podczas tegorocznej edycji nacisk ponownie został postawiony na różnorodność, inkluzywność oraz dostępność, ponieważ literatura nie wyklucza, a magia czytania jest dla każdego.
W ramach akcji Czytaj PL uzyskamy dostęp do bezpłatnej wypożyczalni bestsellerowych e-booków i audiobooków. Aby z niej skorzystać, należy pobrać aplikację mobilną Woblink. W akcji mogą również brać udział użytkownicy czytników elektronicznych inkBOOK oraz Kindle!
Wypożycz bezpłatnie e-booki i audiobooki
Akcja Czytaj PL będzie trwała przez cały listopad. W tym roku miłośnicy książek zyskają dostęp do różnorodnej oferty osiemnastu tytułów, pośród których każdy znajdzie coś dla siebie – od literatury pięknej, poprzez reportaże, literaturę obyczajową czy młodzieżową, aż po kryminały.
Książki dostępne w jubileuszowej edycji akcji Czytaj PL
Tegoroczna lista lektur jest bogata w niesamowite historie, do których dostęp możecie uzyskać już dziś w ramach jednej biblioteki. Należą do niej:
- „Paderborn”
Remigiusz Mróz
Czwarta Strona
- „Bebechy, czyli ciało człowieka pod lupą”
Adam Mirek
Wydawnictwo Znak
- „Łowcy skór. Tajemnice zbrodni w łódzkim pogotowiu”
Tomasz Patora
Wydawnictwo Otwarte
- „Zanim wystygnie kawa”
Toshikazu Kawaguchi, tłum. Joanna Dżdża
Grupa Wydawnicza Relacja
- „Eksponat”
Katarzyna Puzyńska
Prószyński Media
- „Królestwo”
Jo Nesbø, tłum. Iwona Zimnicka
Wydawnictwo Dolnośląskie
- „Wakacje pod morzem”
Marta Bijan
Wydawnictwo Kobiece
- „Mgła”
Anna Brzezińska
Wydawnictwo Literackie
- „Być tak naprawdę. Od grzecznej dziewczynki do wolnej kobiety, która idzie, gdzie chce” Marianna Gierszewska
Wydawnictwo Otwarte
- „Times New Romans”
Julia Biel
Media Rodzina
- „Psalm dla zbudowanych w dziczy”
Becky Chambers, tłum. Robert Kędzierski, Anna Krochmal
Wydawnictwo Insignis
- „Czarne owce. Opowieść o kobietach wiernych sobie”
Natasza Socha
Wydawnictwo Literackie
- „Zaginiona księgarnia”
Evie Woods, tłum. Patrycja Zarawska
Wydawnictwo StoryLight
- „Piętno”
Przemysław Piotrowski
Wydawnictwo Czarna Owca
- „Reguły na czas chaosu”
Tomasz Stawiszyński
Wydawnictwo Znak
- „Juno”
Anna Dziewit-Meller
Wydawnictwo Literackie
- „Krew, która nas dzieli”
Edyta Prusinowska
Moondrive
- „Łakome”
Małgorzata Lebda
Wydawnictwo Znak
Magia czytania w twoim mieście i nie tylko
Do poznania magii czytania organizatorzy zachęcają w internetowych serwisach literackich, na Facebooku, TikToku i we współpracy z influencerami. Jak co roku, dzięki zaangażowaniu miast partnerskich, Czytaj PL jest dostępne także w przestrzeni miejskiej w formie plakatów.
InkBOOK i Czytaj PL
Tegorocznej edycji Czytaj PL będzie towarzyszył konkurs organizowany wraz z firmą Arta Tech, polskim producentem czytników e-booków inkBOOK.
Akcja Czytaj PL 2024 pełna jest magii, więc to z nią będzie związane zadanie konkursowe. Więcej szczegółów pojawi się wkrótce, ale już teraz możemy zdradzić, że do wygrania będą atrakcyjne nagrody w postaci czytników inkBOOK.
Zbierz punkty i odbierz nagrody
To jednak nie wszystko – w tym roku uczestnicy akcji mogą wziąć udział w jeszcze jednym konkursie!
Dołącz do „Magicznej Gry” podczas czytania i słuchania tytułów z tegorocznej odsłony Czytaj PL. Możesz ścigać się z innymi czytelnikami, a dzięki temu – wygrywać nagrody!
Jak to zrobić?
Krok 1. Dołącz do konkursu przez formularz.
Krok 2. Czytaj e-booki lub słuchaj audiobooków w aplikacji w ramach tegorocznej akcji Czytaj PL. Punkty zdobywasz za każdy procent przeczytanej lub przesłuchanej książki (1% = 1 punkt). Każdy punkt przybliża cię do nagrody!
Pobierz aplikację mobilną Lubimyczytać i zdobądź jednorazowo aż 100 punktów!
Krok 3. Ścigaj się z innymi czytelnikami i wygraj nawet 40 zł tygodniowo do wydania w aplikacji Woblink.
W każdym etapie 10 osób z najwyższą liczbą punktów otrzyma bon o wartości 40 zł do księgarni internetowej Woblink ważny przez dwanaście miesięcy.
By cieszyć się bezpłatnym dostępem do e-booków i audiobooków z listy osiemnastu tytułów wystarczy pobrać aplikację mobilną Woblink z App Store, HUAWEI AppGallery lub Google Play.
Organizatorzy: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Woblink
Patron medialny: lubimyczytać.pl
Partnerzy: Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, wyborcza.pl
Wydawcy: Czwarta Strona; Wydawnictwo Znak; Wydawnictwo Otwarte; Grupa Wydawnicza Relacja; Prószyński Media; Wydawnictwo Dolnośląskie; Wydawnictwo Kobiece; Wydawnictwo Literackie; Media Rodzina; Wydawnictwo Insignis; Wydawnictwo StoryLight; Wydawnictwo Czarna Owca; Moondrive
Akcja Czytaj PL została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Spektakl „Gdzie gubią się zdania” w reżyserii Karoliny Przystupy to propozycja teatralna dla dzieci od 6-stego roku życia oraz ich rodziców, opiekunów lub pedagogów, przedstawiająca sylwetki bohaterów literackiego Krakowa.
Autorem scenariusza widowiska jest Michał Kaźmierczak, a w literacki świat Krakowa przy pomocy scenografii przeniesie nas Adrianna Duda. W kilku scenach spektaklu widzom, towarzyszyć będzie głos Michała Rusinka.
Główna bohaterka – Wisława Szymborska – gubi pewne tajemnicze zdanie. By odnaleźć owo zdanie, poetka wyrusza w niezwykłą podróż, a towarzyszą jej dwaj niezwykli pomocnicy – Mól Futrzany i Rybik Cukrowy. Trójka wędrowców, podążając ukochanymi krakowskimi ścieżkami noblistki, natrafia na bohaterów, którzy zaczerpnięci zostali z twórczości innych krakowskich literatów: Haliny Poświatowskiej, Sławomira Mrożka, Stanisława Lema oraz Wojciecha Widłaka. To jednak nie wszystko, bo na swojej drodze spotkają również nikogo innego jak i samego Czesława Miłosza!
Jak podkreśla dyrektor Groteski Karol Suszczyński, Kraków to literacka stolica naszego kraju i z tego też powodu twórcom bardzo zależało, żeby najmłodsza widownia miała szansę poznać nie tylko takich pisarzy, którzy tworzą, czy tworzyli specjalnie z myślą o tej grupie odbiorców, ale także tych, których dzieła zazwyczaj poznają w nieco późniejszym wieku.
– Szymborska, Poświatowska, Mrożek – to nazwiska, które ciągle wokół nas krążą. Spacerując Krakowem, przechodzimy przez Park im. Wisławy Szymborskiej, dalej przez Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema, na Plantach napotykamy na ławkę Czesława Miłosza, a od niedawna możemy też zwiedzać Gabinet Sławomira Mrożka w Bibliotece Kraków. Świadomie czy nieświadomie młody odbiorca nasiąka tą literackością, a naszym zadaniem jest pomóc mu ją w sobie odkryć. To, jak wykorzysta ją w przyszłości będzie sumą pozytywnych, ale i negatywnych doświadczeń z nią związanych. My robimy wszystko, aby zaszczepić tylko te pozytywne, dlatego też nowa produkcja Teatru Groteska będzie jedynie wskazywać kierunki do dalszych – choć pewnie wciąż jeszcze w towarzystwie dorosłych – poszukiwań – mówi Suszczyński. – Niezależnie, bardzo się cieszę, że potrzebą opowiadania najmłodszym widzom o tych, których uważamy za filary współczesnej kultury, udało się nam zainteresować inne instytucje i podmioty, przez co listopadowa prapremiera będzie miała kilku współorganizatorów oraz partnerów – dodaje.
Spektakl pomaga dostrzec, jak mocno Kraków związany jest z literaturą i jak silna relacja łączy ją z teatrem. By tę korelację podkreślić jeszcze mocniej i oswoić młodych odbiorców z dziełami, ale i nazwiskami krakowskich pisarzy, Groteska realizuje to teatralne wydarzenie w partnerstwie z Krakowskim Biurem Festiwalowym, operatorem Krakowa Miasta Literatury UNESCO.
– Spektakl powstał z inspiracji Krakowem jako miastem literatury UNESCO. Jesteśmy ogromnie dumni, że już wkrótce zobaczą go pierwsi widzowie i z niecierpliwością czekamy na ich reakcje. Zależy nam, żeby najmłodsi mieszkańcy Krakowa wiedzieli, w jak ciekawym miejscu żyją – mówi Carolina Pietyra, dyrektorka KBF. – Nasze miasto jest niezwykle mocno związane z literaturą, a sama literatura ma silną relację z teatrem. Każdego dnia spacerujemy tymi samymi ulicami, którymi jeszcze niedawno przechadzali się nobliści. Pijemy herbatę w tej samej kawiarni, co Wisława Szymborska, kupujemy warzywa na tym samym targu, co Czesław Miłosz. Codziennie – w tramwaju, kawiarniach, księgarniach, na plantach i rynku – mijamy utalentowanych pisarzy, tłumaczki, wydawców i czytelniczki. Kraków żyje literaturą. Dzięki niej opowiadamy nasze miasto i tworzymy nowe perspektywy. Chciałabym, żeby widzowie wyszli z teatru z takim właśnie przekonaniem – i z radością.
Historia, którą już w listopadzie podczas finału Festiwalu Literatury dla Dzieci będzie można zobaczyć na deskach Teatru Groteska, jest opowieścią o tym, jak ogromną wartość posiada niczym nieskrępowana zabawa skojarzeniami, inspiracjami i wytworami ludzkiej wyobraźni – czasem tej dziecięcej, o której zapominamy w codziennym pędzie, a także o bliskości z innymi istotami, które nie zawsze mają te cechy, jakich od nich najbardziej oczekujemy…
W spektaklu występują: Maja Spychaj-Kubacka (Wisława Szymborska), Jakub Popławski (Gruby/ Czesław Miłosz), Małgorzata Hachlowska (Mucha Bzyk Bzyk), Andrzej Kopczyk (Średni/Litera Z) , Paweł Mróz (Rybik Cukrowy), Gabriela Oberbek (Pajęczyca/Litera A), Bartłomiej Olszewski (Mały/Litera N), Bartosz Watemborski (Mól Futrzany).
Projekt zrealizowany we współpracy z Narodowym Centrum Kultury.
Jeśli literatura potrafi zmieniać świat dorosłych to wyobraźmy sobie, co robi w umysłach młodych czytelników i czytelniczek! Być może uczy patrzeć oczami innych i wychodzić poza znane z najbliższego otoczenia schematy, może rozbudza wyobraźnię, wyostrza poczucie humoru, skłania do bycia empatycznym czy wreszcie buduje silne relacje między dorosłymi a dziećmi. Każda lektura wymaga jednak spotkania i rozmowy z drugim człowiekiem, dlatego Festiwal Literatury dla Dzieci konsekwentnie od 11 lat daje taką możliwość dorastającym odbiorcom.
„Chcemy pokazać najmłodszym czytelnikom i czytelniczkom złożoność i nieoczywistość współczesnego świata poprzez przełamywanie obiegowych półprawd, ale też kontrast z innymi czasami i kulturami. Namawiamy do zadawania pytań, szukania odpowiedzi, filozofowania, wyłapywania fake newsów, bycia ciekawymi siebie i świata” – zapowiada Łukasz Dębski, dyrektor festiwalu. „A z drugiej strony do zabawy! Astrid Lindgren mówiła, że pisze dla dziecka w sobie, tak i my robimy ten festiwal dla dzieci w nas” – dodaje Kinga Kowalska, kuratorka festiwalu.
„Co roku o tej porze w Krakowie spotykamy się z literaturą z gatunku tych najważniejszych i najdonioślejszych, z literaturą dziecięcą i jej czytelnikami. Festiwal Literatury dla Dzieci jest prawdziwym międzypokoleniowym świętem wszystkich tych, którzy czytają, oglądają i dyskutują, dużo i chętnie. – mówi Carolina Pietyra, dyrektorka KBF, który jest współorganizatorem wydarzenia. – Jako operator programu KMLU, czujemy się odpowiedzialni za edukację najmłodszych odbiorców literatury. Bez niech nie moglibyśmy i nie chcemy budować naszego miasta czytelników. Z drugiej strony, zgodnie z hasłem festiwalu, to dzieci uczą nas, rodziców, dziadków i opiekunów, jak dobrze się bawić i co czytać! – dodaje.
Festiwal Literatury dla Dzieci w Krakowie to ponad 50 wydarzeń – program po brzegi wypełniony spotkaniami, warsztatami, spektaklami, wieczornymi czytankami, filmami i wystawami. W programie znalazły się między innymi: spotkanie i warsztaty z autorami serii Rodzina Obrabków – szwedzkimi twórcami Andersem Sparringiem i Perem Gustavssonem, warsztaty linorytu z Gabrielą Gorączko, czytanie poezji Jana Brzechwy w remizie strażackiej oraz finałowy spektakl Gdzie gubią się zdania w Teatrze Groteska połączony z Galą przyznania Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego dla najlepszej książki dziecięcej.
Wśród gości i gościń festiwalu spotkamy m.in. Agatę Romaniuk, Justynę Bednarek, Sylwię Chutnik, Michała Rusinka, Dominikę Czerniak-Chojnacką, Justynę Suchecką, Bogusia Janiszewskiego, Manie Strzelecką, Barbarę Sadurską oraz litewską pisarkę Neringę Vaitkutė.
Każdej edycji Festiwalu Literatury dla Dzieci towarzyszy hasło przewodnie, w tym roku przyjrzymy się literaturze Z DRUGIEJ STRONY „To niby tylko hasło, ale traktujemy je bardzo poważnie, myśląc o nim jednocześnie w przenośni i dosłownie. Chcemy się przyjrzeć światu świeżym okiem, bo przecież rzeczy nie zawsze są tym czym się zdają na pierwszy rzut oka, a przynajmniej nie tylko tym. Podobnie zresztą z literaturą, która niby jest o pieskach, Muminkach i czarownicach, a tak naprawdę traktuje o rzeczach fundamentalnych i ostatecznych. No a z drugiej strony (co za przydatny zwrot), interesują nas wszystkie strony, nie dyskryminujemy, przyglądać się będziemy też tej pierwszej, trzeciej, czwartej, i wszystkim kolejnym i wcale nie boimy się tego, że nam się pogubią, czy że pomylimy kolejność, bo one wszystkie przecież są porządnie zszyte i trzymane w pewnych objęciach okładki. Słowem zapowiada Festiwal jak nigdy dotąd. Mówię to, rzecz oczywista, całkowicie bezstronnie.” – wyjaśnia Szymon Kloska, kurator Festiwalu.
Za sprawą Festiwalu Literatury dla Dzieci Radio Kraków oraz Pałac Potockich przy krakowskim Rynku na pięć dni zostaną przejęte przez dzieci! Ale to nie jedyne miejsca, gdzie królować będzie literatura dla najmłodszych – już po raz kolejny spotkania, warsztaty i wystawy odbędą się w Bibliotece w Wieliczce, Bibliotece w Niepołomicach oraz w oddziałach Biblioteki Kraków.
Na Festiwal Literatury dla Dzieci w Krakowie zaprasza organizator – Fundacja Burza Mózgów.
Nagroda im. Ferdynanda Wspaniałego
Festiwal zakończy uroczysta Gala w Teatrze Groteska, podczas której poznamy laureata/tkę/ów Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego. Wśród nominowanych książek są: Hajda. Beskid bez kitu Marii Strzeleckiej, Silla Karoliny Lewestam z ilustracjami Mariusza Andryszczyka, Szalik. O Wisławie Szymborskiej dla dzieci Michała Rusinka z ilustracjami Joanny Rusinek, Zbójeckie nasienie Marcina Szczygielskiego oraz Ziemianie Ewy Solarz i Roberta Czajki.
Laureat, laureatka lub laureaci otrzymają statuetkę Ferdynanda Wspaniałego i czek na 20 tys. złotych. Fundatorem Nagrody jest Miasto Kraków oraz KBF, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Wyniki poznamy 16 listopada.
***
11. Festiwal Literatury dla Dzieci
Kraków, 12-16 listopada 2024
Szczegółowy program i zapisy: fldd.pl
Organizator: Fundacja Burza Mózgów
Współorganizator: Miasto Kraków, KBF, Kraków Miasto Literatury UNESCO, Wodociągi Miasta Kraków
Partnerzy: Radio Kraków, Teatr Groteska, Bunkier Sztuki, Biblioteka Kraków, Zamek Królewski na Wawelu, Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, kino Paradox, Muzeum Komiksu, Biblioteka w Wieliczce, Biblioteka w Niepołomicach, Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Krakowie, księgarnia Cafe Nowa, księgarnia De Revolutionibus, księgarnia Compare, księgarnia Karakter, Agencja Autograf, wydawnictwo Wrażliwe, wydawnictwo SQN, wydawnictwo Świetlik, wydawnictwo Widnokrąg, wydawnictwo Zakamarki, wydawnictwo Znak, Ryms Kwartalnik o książkach dla dzieci i młodzieży, Polskie Radio Dzieciom, Polska Sekcja IBBY, Komitet Ochrony Praw Dziecka.
Festiwal Literatury dla Dzieci dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa.
Spotkanie skupiło się na literackim programie Krakowa Miasto Literatury UNESCO. W spotkaniu w Pałacu Potockich udział wzięli Carolina Pietyra – Dyrektorka KBF wraz z zespołem oraz przedstawiciele Rady, w skład której wchodzą: Jerzy Illg, Grzegorz Gauden, Ryszard Krynicki, Ewa Lipska, Bronisław Maj, Michał Paweł Markowski oraz Magdalena Heydel.
Osoby uczestniczące omówiły rezultaty działań podjętych w ramach Programu Miasta Literatury UNESCO oraz dyskutowały o jego przyszłości.
Rada Honorowa Miasta Literatury UNESCO została utworzona w związku z przyznaniem Krakowowi tego tytułu w październiku 2013r.. Jest organem konsultacji pomiędzy miastem, a reprezentantami środowisk, podejmującym najistotniejsze kwestie dotyczące zarówno zachowania i podkreślenia dziedzictwa Krakowa jako depozytariusza literatur wielu języków, jak również ważne tematy dotyczące życia literackiego miasta.
Fot. Bronisław Świerzowski
Ze wszystkich zgłoszeń to Emma Zafon została wybrana na uczestniczkę Międzynarodowego Programu Rezydencji.
Emma Zafon ukończyła licencjat z dziennikarstwa na Uniwersytecie Autonomicznym w Barcelonie, a następnie uzyskała tytuły magistra komunikacji oraz pedagogiki. Pracowała w różnych lokalnych i regionalnych redakcjach w Hiszpanii oraz Andorze, gdzie zajmowałam się tematami wokół polityki, gospodarki, zjawisk społecznych oraz kulturalnych. Tworzyła artykuły o Argentynie, Kolumbii i Mołdawii. W 2024 roku otrzymała nagrodę od Sieci Dziennikarzy Wiejskich w Hiszpanii. Obecnie pracuję jako technik ds. informacji i komunikacji (ICT) w Radzie Miasta Barcelony i regularnie pisze dla niezależnych pism, takich jak El Salto i La Directa. Karierę literacką rozpoczęła w 2016 roku od wydania powieści napisanej po hiszpańsku „No iba a salir y me lié” [Nie wychodziłam, ale zobacz, co się stało!] wydanej przez Roca Editorial w Barcelonie. Skupiała się ona na ruchu muzyki elektronicznej lat 80., który stał się punktem zwrotnym ówczesnej Walencji. Jej druga powieść, została napisana po katalońsku – „Casada i callada” [Poślubieni i milczący], wydana przez prestiżowe wydawnictwo Empúries w 2023 r.. W niej, Emma Zafon bada życie wiejskiej kobiety, urodzonej i wychowanej w czasach dyktatury Franco, która doświadcza przemocy ze względu na płeć ze strony męża.
Fot. Hannah Cahuepe
Projekt rezydencji został wybrany na warunkach Culture Moves Europe, projektu finansowanego przez Unię Europejską i realizowanego przez Goethe-Institut
W czwartej edycji swój warsztat będą mogli doskonalić młodzi tłumacze i tłumaczki literatury z języków: chińskiego, francuskiego, niderlandzkiego, portugalskiego, rumuńskiego oraz włoskiego na język polski.
Projekt ma charakter indywidualny: przez sześć miesięcy każda z zakwalifikowanych osób będzie pracować nad przekładem z języka obcego na polski pod okiem doświadczonego tłumacza_ki.
W nadchodzącej edycji Translatorium mentor_kami będą: Wojciech Charchalis (język portugalski – literatura brazylijska), Jerzy Koch (język niderlandzki), Joanna Kornaś-Warwas (język rumuński), Tomasz Kwiecień (język włoski), Katarzyna Sarek (język chiński) i Anna Wasilewska (język francuski).
Zakres programu:
- Indywidualna praca z mentorem_ką nad konkretnym tekstem, który nie były dotąd tłumaczony. Konsultacje mogą się odbywać na żywo bądź online, w trybie uzgodnionym z mentorem_ką – ok. 5–10 godzin w miesiącu.
- Poznawanie rynku i środowiska. Zajęcia weekendowe organizowane przez Centrum Badań Przekładoznawczych UJ oraz Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury o stawianiu pierwszych kroków na rynku przekładów literackich, zasadach działania rynku wydawniczego oraz podstawach prawa autorskiego dla tłumaczy i tłumaczek.
Rezultatem pracy w ramach programu ma być tekst o objętości ok. jednego arkusza wydawniczego. Szczegóły każdego z projektów zostaną ustalone przez adeptów_ki z mentorem_ką.
Harmonogram programu:
– indywidualna praca z mentorem_ką: styczeń–czerwiec 2025 roku
– jedno spotkanie weekendowe w Krakowie: przełom lutego i marca
Rekrutacja:
– termin nadsyłania zgłoszeń: 25 października 2024 roku
– rozmowy kwalifikacyjne z wybranymi kandydat_kami: 20 listopada – 6 grudnia 2024 roku
– ogłoszenie wyników: 6 grudnia 2024 roku
Zgłoszenie powinno zawierać:
– krótki przekład tekstu literackiego, który do tej pory nie był tłumaczony na język polski, o objętości ok. 18 000 znaków ze spacjami (może to być tekst prozatorski, esej lub cykl wierszy) z jednego z języków uwzględnionych w tegorocznej edycji programu
– oryginał przetłumaczonego tekstu
– CV
– list motywacyjny
Koszty:
– udział w programie jest bezpłatny
– uczestnicy_czki sami pokrywają koszty podróży i zakwaterowania związane z zajęciami weekendowymi w Krakowie (dwudniowe zajęcia na przełomie lutego i marca)
Zgłoszenia i pytania dotyczące programu prosimy przysyłać na adres: translatorium@miastoliteratury.pl.
Tomasz Kwiecień – studiował w Krakowie i Rzymie, jest autorem ponad sześćdziesięciu przekładów literackich, między innymi esejów Umberta Eco, zbioru krótkich form Andrei Camilleriego, powieści Silvii Avallone, Paola Cognettiego, Roselli Postorino i Goliardy Sapienzy. Z przyjemnością tłumaczy kryminały, thrillery i literaturę niesłusznie klasyfikowaną jako kobieca. Należy do Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. W roku 2023 otrzymał Nagrodę Literacką im. Leopolda Staffa za przekład Sycylijskich Lwów Stefanii Auci.
Katarzyna Sarek – sinolożka, tłumaczka, recenzentka, popularyzatorka wiedzy o Chinach. Pracuje jako adiunktka w Zakładzie Japonistyki i Sinologii UJ, gdzie prowadzi zajęcia z literatury dawnej i współczesnej. Ukończyła archeologię i sinologię na Uniwersytecie Warszawskim, studiowała język chiński na Nanjing Normal University, w Chinach spędziła prawie dziesięć lat studiując i pracując.
Jerzy Koch – tłumacz literatury, poeta i historyk literatury, z wykształcenia germanista i niderlandysta, specjalizujący się w literaturze i języku afrikaans, literaturze kolonialnej, niderlandzkiej i południowoafrykańskiej. Tłumacz literatury niderlandzkiej, afrikaans i niemieckiej na język polski. Profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk filologicznych, pracujący na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, do 2011 roku związany z Uniwersytetem Wrocławskim. Jest profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu w Stellenbosch (RPA) oraz badaczem stowarzyszonym Uniwersytetu Wolnego Państwa w Bloemfontein (RPA). Nominowany w 2022 oraz 2023 roku do Literackiej Nagrody Gdynia, którą otrzymał w 2023 roku za przekład z niderlandzkiego powieści Lucasa Rijnevelda „Mój mały zwierzaku”. Członek STL, Academia Europaea, południowoafrykańskiego PEN Afrikaans oraz Południowoafrykańskiej Akademii Nauk i Sztuk.
Wojciech Charchalis – tłumacz, iberysta, wykładowca akademicki. Przekłada z języków: hiszpańskiego, portugalskiego i angielskiego. Przetłumaczył ponad 80 książek, w tym dzieła portugalskiego noblisty José Saramago, Don Kichota Cervantesa, poezje Fernanda Pessoi, powieści Maria Vargasa Llosy, Javiera Mariasa, Antónia Lobo Antunesa, Gonçala M. Tavaresa, João Ubaldo Ribeiro i wielu innych. Redagował Serię Literatury Brazylijskiej w wydawnictwie Rebis. Wykłada literaturę portugalską w Instytucie Filologii Romańskiej UAM, pełnił także funkcję dyrektora Katedry Literatury na Uniwersytecie Jeana Piageta de Cabo Verde w Cidade da Praia na Wyspach Zielonego Przylądka. Laureat Nagrody im. Wisławy Szymborskiej 2022 za najlepsze tłumaczenie tomu poetyckiego wydane w latach 2018-2021 na język polski (Heteronimy. Utwory wybrane Fernanda Pessoi).
Joanna Kornaś-Warwas – tłumaczka i lektorka języka rumuńskiego. Ukończyła filologię rumuńską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Tłumaczy z zamiłowania literaturę piękną. Jest autorką przekładów najbardziej cenionych pisarzy rumuńskich takich jak: Max Blecher, Mircea Cărtărescu, Dan Lungu, Ioan Es. Pop, Matei Vişniec, Varujan Vosganian. Laureatka Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” za przekład tomu wierszy Moja ojczyzna A4 Any Blandiany (2016) oraz Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus” za przekład Księgi szeptów Varujana Vosganiana (2016). W 2017 roku została uhonorowana przez rumuńskie czasopismo kulturalno-literackie „Observator cultural” Nagrodą dla Tłumacza za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu literatury rumuńskiej na język obcy. W 2018 roku, wraz z Jakubem Kornhauserem, znalazła się w gronie finalistów Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poety Wolności” za przekład tomu Fałszywy Dymitr mołdawskiego poety Dumitru Crudu.
Anna Wasilewska – Romanistka (UW). W latach 1979-2024 pracowała w redakcji „Literatury na Świecie”; od 1993 prowadziła dział literatury francusko- i włoskojęzycznej. Przygotowała lub prowadziła szereg monograficznych numerów poświęconych poszczególnym pisarzom lub zjawiskom literackim. Przekładała utwory m.in. Italo Calvina, Tommasa Landolfiego, Alberta Moravii, Umberta Eco, Daria Fo, Ugo Bettiego, Eduarda de Filippo, Andrei Camilleriego, Carla Emilia Gaddy, Natalii Ginzburg, Georges’a Pereca, Raymonda Queneau, Maurice’a Blanchota, Antoine’a de Saint-Exupéry’ego, Jacques’a Derridy, Jeana Geneta, Jeana Echenoza, Michela Leirisa, Jana Potockiego, Alberta Camusa, Louis-Ferdinanda Céline’a. Pisuje także teksty krytyczne. Mieszka w Warszawie. Wydała tom rozmów: Od Potockiego do Pereca. Pięć rozmów o literaturze francuskiej. (fot. Renata Dąbrowska)
Organizatorami programu mentoringowego „Translatorium” są KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Centrum Badań Przekładoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury.
Partnerami programu są: Nanjing Creative Center, Instytut Francuski, Literatuur Vlaanderen, Dutch Foundation for Literature, Center for Expertise in Literary Translation, Ambasada Brazylii, IGR (Instituto Guimarães Rosa), Instytut Rumuński oraz Włoski Instytut Kultury w Krakowie.
„Kongres książki” od lat stanowi część Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada. „Celem tego pasma jest tworzenie platformy dialogu dla osób na różne sposoby zaangażowanych w rynek książki. W jednym miejscu spotykają się autorzy i autorki, wydawczynie i wydawcy, bibliotekarze i bibliotekarki, księgarki i księgarze, tłumacze i tłumaczki, czytelniczki i czytelnicy. W trakcie debat omawiamy aktualne problemy i proponujemy rozwiązania. Część z nich jest następnie wdrażana i to przynosi największą satysfakcję. Wszystko to nie byłoby możliwe bez zaangażowania partnerów, takich jak m.in. Polska Izba Książki, Stowarzyszenie »Unia Literacka« czy Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury” – mówi Urszula Chwalba, dyrektorka wykonawcza Festiwalu Conrada i kuratorka programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.
„Kongres książki” w Pałacu Potockich
Część spotkań w ramach „Kongresu książki” odbędzie się w Pałacu Potockich przy krakowskim Rynku Głównym. Na czwartek 24 października zaplanowano tam dyskusję o czasopismach literackich i roli, jaką dzisiaj spełniają. Udział wezmą Barbara Klicka („Dialog”), Marceli Szpak („Nowa Fantastyka”, „Ultramaryna”), Agnieszka Wolny-Hamkało („ZAKŁAD.magazyn”, „Notatnik Literacki”) oraz Anna Marchewka („Czas Literatury”).
Wyczekiwana debata o kondycji rynku książki i potrzebie zmian systemowych odbędzie się 25 października. Swój punkt widzenia przedstawią Jacek Dehnel (Stowarzyszenie „Unia Literacka”), Magdalena Hajduk-Dębowska (Polska Izba Książki), Grzegorz Jankowicz (Instytut Książki) oraz Rafał Lisowski (Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury). „Umowy modelowe, Konwencja Krakowska (określająca dobre praktyki w działalności wydawniczej) i inne działania podejmowane przez środowisko literackie to próby poskromienia niewidzialnej i niekoniecznie nieomylnej ręki rynku. Te działania, podejmowane oddolnie, mają na celu poprawę sytuacji wszystkich podmiotów na rynku książki. Aby jednak były skuteczne, muszą do nich dołączyć zmiany systemowe, takie jak wielokrotnie postulowana ustawa o książce” – wyjaśniają organizatorzy.
Z kolei w sobotę 26 października Pałac Potockich będzie gościć spotkanie Nowe wspaniałe światy. O grach i literaturze. „Czy jest miejsce, w którym możemy – czy bezkarnie? – sprawdzać nasze poglądy na temat tego, co jest dobre, a co złe? Na ile możemy i chcemy sobie pozwolić w takich warunkach?” – pytają organizatorzy. Odpowiedzi będą szukać pisarz i publicysta Jacek Dukaj, projektant i reżyser gier Jakub Stokalski oraz dziennikarz i eseista Edwin Bendyk.
Spotkania kongresowe na Targach Książki
Kilka spośród kongresowych spotkań otwartych dla publiczności odbędzie się na terenie Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie przy ulicy Galicyjskiej. W czwartek 24 października rozmowę z dyrektorem Instytutu Książki Grzegorzem Jankowiczem o założeniach i programie kierowanej przez niego instytucji przeprowadzi dziennikarz i dyrektor artystyczny Festiwalu Miłosza Szymon Kloska. Z kolei w piątek 25 października uczestnicy targów mogą wziąć udział w dyskusji zatytułowanej Czytanie w erze AI: Dlaczego jest ważniejsze niż kiedykolwiek? Lifehacki na popularyzację nawyku czytania. „W czasach dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji (AI), zdolność do krytycznego myślenia, analizy i rozumienia informacji staje się kluczowa. Czytanie wspiera te umiejętności, bo rozwija u uczniów zdolność koncentracji, kreatywność i inteligencję emocjonalną” – przekonują organizatorzy. Podczas debaty swoimi spostrzeżeniami podzielą się doświadczone edukatorki: Edyta Plich i Magdalena Siekierzyńska.
Również na 25 października zaplanowano debatę Powrót do Bullerbyn. Jak dorośli pisarze czytają książki dla dzieci. Do rozmowy zaproszono troje cenionych autorów: Mikołaja Łozińskiego, Mateusza Pakułę i Barbarę Sadurską. Młodych czytelników dotyczyć będzie także późniejszy panel organizowany we współpracy z Sekcją Wydawnictw Dziecięcych i Młodzieżowych Polskiej Izby Książki, zatytułowany Obraz wart tysiąca słów! Potencjał edukacyjny książki obrazkowej. Na ten temat dyskutować będą specjalistki: Anna Machwic (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach), Joanna Piekarska (Biblioteka Narodowa) i Anita Wincencjusz-Patyna (Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu).
Warsztaty i spacery na Festiwalu Conrada
Program Festiwalu Conrada wzbogacają różnorodne warsztaty. W poniedziałek 21 października „Tygodnik Powszechny” zaprasza do swojej redakcji osoby zajmujące się reportażem. Czy autor reportażu opisuje bohaterów i ich historie, czy też może przez ich pryzmat próbuje opowiadać o sobie? Splotowi tych dwóch perspektyw i wrażliwości – reportera i bohatera tekstu – przyjrzą się uczestnicy warsztatów prowadzonych przez Annę Goc, redaktorkę „Tygodnika Powszechnego” i laureatkę Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.
We wtorek 22 października Festiwal Conrada wspólnie z Muzeum Etnograficznym w Krakowie zaprasza na warsztaty zatytułowane Chłopi, ale którzy? Praca ze źródłami. „Podczas spotkania będziemy korzystać z zasobów archiwalnych, interpretować źródła osobiste i poznamy przedmioty codziennego użytku. Co mówi nam fotografia, list, pamiętnik? Jak na życie codzienne wpływała technika? Czy wszystko, co wygląda na ludowe, faktycznie takie jest? Zapraszamy wszystkich, których pasjonuje historia codzienności” – zapowiada Olga Drenda. Pisarka i dyrektorka kreatywna Festiwalu Conrada poprowadzi warsztaty wspólnie z historykiem i pracownikiem Muzeum Etnograficznego w Krakowie Mateuszem Królem.
Z kolei w środę 23 października Pałac Potockich będzie gościł Warsztaty Literatury Własnej im. Mariana Pilota. Poprowadzi je Emilia Konwerska – poetka, literaturoznawczyni, krytyczka literacka i filmowa. „Warsztaty pisarskie czasami uczą, jak pisać ładnie i schludnie. Na tych odpinamy wrotki i piszemy tak, jak się tego po sobie nie spodziewaliśmy. Na patrona powołujemy Mariana Pilota, który w pisaniu nie bał się niczego” – przekonują organizatorzy. Ponadto na uczestników festiwalu czekają dwa literackie spacery: pierwszy, z Agnieszką Konior, prowadzi szlakiem Josepha Conrada (sobota 26 października), drugi, z Anną Hojwą, wiedzie przez krakowskie księgarnie (niedziela 27 października).
Ideą przewodnią 16. Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada jest autentyczność. Kraków odwiedzą pisarki i pisarze z niemal całego świata, w tym m.in. Lauren Groff, Eliza Kącka, Karl Ove Knausgård, Jacek Paśnik, Adania Shibli, Dominika Słowik, Olga Tokarczuk i Eliot Weinberger. Jednym z najważniejszych wydarzeń festiwalowego tygodnia będzie uroczysta gala Nagrody Conrada, przyznawanej za najlepszy debiut literacki minionego roku. Dystrybucja bezpłatnych wejściówek jest prowadzona na platformie KBF: Bilety. Więcej informacji na stronie Festiwalu Conrada i w „Magazynie Conrad” – specjalnym dodatku do „Tygodnika Powszechnego”.
Wzór wniosku akredytacyjnego dla mediów jest dostępny na stronie festiwalu. Wypełniony wniosek prosimy wysłać do 13 października na adres: lukasz.lozinski@kbf.krakow.pl
Zapraszamy na kanały Festiwalu Conrada:
Organizatorzy Festiwalu Conrada: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Fundacja Tygodnika Powszechnego
Partnerzy strategiczni: Tygodnik Powszechny, Allegro, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
Partnerzy: Galeria Bronowice, KLER, Literacka Podróż Hestii, MPEC S.A. w Krakowie, On Lemon, Papierniczeni, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Puzzlove, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, Wodociągi Miasta Krakowa
Patroni medialni: RMF Classic, Wyborcza.pl, Książki. Magazyn do czytania, Czas Literatury, Lubimy Czytać, Kraków.pl, LoveKraków.pl
Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa.
W nowej edycji Szkoły Czytania chcemy pokazać młodym uczestnikom różne oblicza literatury: zarówno poezję jak i prozę, teksty rodzime oraz zagraniczne, dzieła zaliczane do kanonu oraz znane tylko nielicznym.
W 2024 roku obchodzimy okrągłe rocznice śmierci Anny Świrszczyńskiej oraz Czesława Miłosza, co stanowi okazję do upamiętnienia tych ważnych postaci, znanych z listy lektur obowiązkowych. Choć twórczość obojga poetów omawiana jest na zajęciach języka polskiego, warto porozmawiać o niej w nowych, pozalekcyjnych kontekstach. Już teraz zapraszamy na wspólne czytanie i omawianie wierszy autorki Jestem baba wraz z Małgorzatą Lebdą, Anną Marchewką i Agatą Puwalską, a także tekstów autora Ziemi Ulro z Wojciechem Bonowiczem, Wojciechem Ligęzą i Joanną Zach. W tym semestrze kontynuujemy również rozpoczęty w ubiegłym roku szkolnym cykl spotkań o przekładzie literackim, podczas którego młodzi uczestnicy będą mogli spotkać się z tłumaczkami Olgą Bartosiewicz-Nikolaev i Magdaleną Pytlak.
Szkoła Czytania KMLU to projekt powstały z przekonania o potencjale literatury w procesie kształtowania tożsamości i postaw młodych ludzi. Uważność, dociekliwość i krytyczne myślenie, które rozwija czytanie, to umiejętności niezbędne w dzisiejszym świecie, coraz częściej przytłaczającym nas informacyjnym szumem, stawiającym przed koniecznością rozpoznawania manipulacji, konfrontującym z innością. Teksty, o których w ramach projektu będziemy dyskutować, pozwalają z nowych i nieoczywistych perspektyw przemyśleć problemy, z którymi mierzą się młodzi ludzie, poszerzając ich kompetencje czytelnicze i rozwijając wrażliwość.
Zajęcia w ramach projektu odbywają się w Pałacu Potockich – kulturalno-literackim centrum w samym sercu Krakowa przy Rynku Głównym 20. W tej wyjątkowej przestrzeni nieszablonowe zajęcia czytelnicze dla uczniów i uczennic szkół średnich prowadzą osoby zajmujące się pisarstwem, przekładem literackim, dziennikarstwem i literaturoznawstwem. Bogaty program współtworzony przez ekspertów gwarantuje różnorodność oraz wysoki poziom merytoryczny.
Szkoły zainteresowane udziałem w projekcie prosimy o kontakt mailowy: szkolaczytania@kbf.krakow.pl. Uprzejmie informujemy, że liczba miejsc na zajęcia jest ograniczona.
Szkoła czytania KMLU to zainicjowany w 2018 roku program edukacyjny KBF – instytucji kultury Miasta Krakowa, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO i współgospodarza Pałacu Potockich przy Rynku Głównym Celem projektu jest promocja czytelnictwa, rozwijanie kompetencji i postaw czytelniczych wśród przedstawicieli różnych grup odbiorców, a także stworzenie narzędzi ułatwiających aktywny udział w życiu literackim grupom z utrudnionym dostępem do kultury. Uczestnicy projektu biorą udział w wykładach i warsztatach prowadzonych przez osoby zawodowo związane z literaturą.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.