300 tys. złotych dla krakowskich księgarń Nabór do Funduszu Księgarskiego Krakowa Miasta Literatury UNESCO

Od 16 do 27 kwietnia 2025 roku trwa nabór do Funduszu Księgarskiego KMLU skierowanego do krakowskich księgarń niesieciowych. Podmioty te otrzymają od miasta Krakowa łącznie aż 300 tys. złotych. Ogłoszenie wyników zaplanowano na 30 kwietnia.

Fundusz, który jest rozwinięciem działającego od 2020 roku programu Księgarnie Odporne, przeznaczony jest dla niesieciowych księgarń, które cechuje jakość, różnorodność i unikalność oferty w zakresie literatury pięknej. Wsparcie mogą otrzymać miejsca, które są zaangażowanie w życie kulturalne Krakowa i realizują cele strategiczne programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Wszystkie warunki naboru można znaleźć w regulaminie poniżej.

Kwota dofinansowania w tym roku wynosi aż 300 tys. złotych i jest ponad trzykrotnie wyższa od ubiegłorocznej – mówi Paweł Szczepanik, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury. W ubiegłym roku z programu dla księgarń skorzystało szesnaście miejsc. Liczymy na to, że dzięki zwiększonym środkom zgłosi się do nas więcej potrzebujących księgarń.

Program zakłada cztery pakiety świadczeń:

Pakiet I, do 5000 zł
Gwarantuje ustawienie w księgarni dwóch półek: na jednej, oznaczonej logotypem KMLU, będą wyeksponowane książki objęte patronatem KMLU, na drugiej półce, nazywanej festiwalową, będą publikacje autorów goszczących na jednym z festiwali organizowanych lub współorganizowanych przez KBF.

Pakiet II, do 9000 zł
Gwarantuje ustawienie czterech półek: jednej z książkami pod patronatem KMLU, dwóch festiwalowych (Festiwal Miłosza i Festiwal Conrada)i jednej okazjonalnej, na której znajdą się publikacje autorów goszczących na innego rodzaju wydarzeniach niż festiwale, np. Światowym Kongresie PEN czy Kongresie Futurologicznym – do ustalenia w trybie roboczym.

Pakiet III, do 11000 zł
Gwarantuje ustawienie czterech półek opisanych w pakiecie II oraz organizację jednego dowolnego wydarzenia o charakterze literackim w przestrzeniach księgarni.

Pakiet IV, do 15000 zł
Gwarantuje ustawienie czterech półek opisanych w pakiecie II oraz organizację trzech wydarzeń o charakterze literackim w przestrzeniach księgarni, w tym jedno podczas Festiwalu Conrada.

Jako była księgarka bardzo się cieszę, że w tym roku dofinansowanie dla krakowskich księgarń zostało trzykrotnie zwiększone – mówi Barbara Balmas, kierowniczka Działu Literackiego KBF. Po rozmowach z księgarkami i księgarzami wybraliśmy system pakietowy, w którym każda księgarnia może indywidualnie wybrać ofertę na miarę swoich możliwości. Szczególnie mocno zależy nam, żeby księgarnie były widoczne podczas Festiwalu Miłosza i Festiwalu Conrada.

Regulamin>>>
Formularz zgłoszeniowy>>>

Budżet szóstej edycji Nagrody KMLU, realizowanej przez KBF ze środków gminy miejskiej Kraków, został zwiększony z 200 tys. zł do 400 tys. zł, po 200 tys. na każdy z naborów (marcowy i sierpniowy).

Podczas pierwszej w tym roku odsłony Nagrody KMLU zostały wyróżnione niezwykle różnorodne projekty obejmujące prozę, poezję, non-fiction i książki dla dzieci. Nagrodzono pisarzy/pisarki, tłumaczy/tłumaczki, redaktorów/redaktorki i ilustratorki zarówno z dorobkiem, jak i na początku kariery. Twórców i twórczynie reprezentują duże wydawnictwa i oficyny bardziej niszowe. Dotychczas w ramach pięciu edycji Nagrody KMLU wsparcie otrzymało blisko 200 projektów literackich.

Przedstawiamy alfabetyczną listę wyróżnionych Nagrodą KMLU:

Miłosz Biedrzycki – Wydawnictwo Ha!art
Ola Bylica – Wydawnictwo Kropka
Marcin Czarnik – Wydawnictwo Filtry
Mikołaj Denderski – Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Andrzej Dybczak – Wydawnictwo Nisza
Anna Gruwer – KIT Stowarzyszenie Żywych Poetów
Jakub Gutkowski – Fundacja KONTENT
Marianna Kijanowska – Wydawnictwo a5
Aleksandra Krzanowska-Wrzecion – Wydawnictwo Powergraph
Zofia Lorek – Wydawnictwo Drzazgi
Aleksandra Małecka – Wydawnictwo Ha!art
Wojciech Marzec – LOKATOR
Monika McBride – KIT Stowarzyszenie Żywych Poetów
Janina Naskalska-Babik – Wydawnictwo Austeria
Anna Nowacka – Wydawnictwo Kropka
Maciej Oleksy – Wydawnictwo Karakter
Aleksandra Paduch-Batko – Wydawnictwo Czarne
Leszek Paul – Wydawnictwo Harmolipi
Zdzisław Pietrzyk – Wydawnictwo Księgarnia Akademicka
Radek Rak – Wydawnictwo Powergraph
Sebastian Rerak – Katalog Press
Ewa Ślusarczyk – Wydawnictwo Karakter
Ryszard Wojnakowski – Wydawnictwo j
Izabela Zając – Książkowe Klimaty
Elżbieta Zechenter-Spławińska – Stowarzyszenie Pisarzy Polskich – Oddział Kraków
Aleksandra Zielińska – Wydawnictwo Agora

Drugi nabór do Nagrody KMLU rozpocznie się w sierpniu 2025 roku. Więcej szczegółów o kryteriach i warunkach znajduje się TU.

Spotkania dotyczące koncepcji Kwartału Kultury podzielone są na dwa etapy: warsztaty oraz konsultacje społeczne. Koncepcja wypracowana wspólnie w pierwszym etapie będzie zaprezentowana i omówiona podczas konsultacji. Warsztaty zaplanowane na 16 kwietnia są więc półmetkiem procesu partycypacyjnego. Bazując na pomysłach i wnioskach wypracowanych podczas poprzednich warsztatów, zaprezentujemy uczestnikom kilka modeli działalności kulturalno-usługowej, które zostaną następnie omówione i wspólnie przeanalizowane. Modele te w ramach procesu określamy terminem „prowotypy”, który powstał z połączenia słów „prototyp” i „prowokacja”. Wśród poruszanych tematów znajdą się takie jak przestrzeń jako multiusługa, model dołączania organizacji pozarządowych do Kwartału Kultury?, a także wsparcie współpracy międzysektorowej.

Kwartał Kultury to miejsce, gdzie powstaje nowa siedziba Małopolskiego Instytutu Kultury i planowane jest utworzenie Domu Literatury. Od lutego do czerwca raz w miesiącu w Aptece Designu spotykają się przedstawiciele środowisk twórczych, środowisk krytyki literackiej, literackich organizacji pozarządowych, instytucji prowadzących działalność okołoliteracką, księgarską i okołoksięgarską oraz Wydziału Kultury UMK i Małopolskiego Instytutu Kultury. Spotkania toczą się wokół planów programowych dla budynków przy ulicy Kopernika 15 i 15A, a także dotykają programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.

Zaplanowane na 16 kwietnia spotkanie będzie ostatnim etapem warsztatowym, na którym można będzie zgłaszać uwagi do wypracowanych przez grupy koncepcji. Kolejnym etapem będą odbywające się w maju i czerwcu konsultacje społeczne.

Więcej informacji na temat inicjatywy, trwającego procesu partycypacyjnego oraz podsumowania dotychczasowych spotkań znajdą Państwo na stronie: https://miastoliteratury.pl/kwartal-kultury/.

4. warsztaty „Koncepcja programowo-funkcjonalna Kwartału Kultury”
16 kwietnia 2025 (środa), godz. 15.00–18.00 Apteka Designu, ul. Kopernika 19A

Osoby zainteresowane udziałem w warsztatach mogą zgłaszać chęć uczestnictwa do 14 kwietnia poprzez wysłanie informacji na adres: zaproszenia@kbf.krakow.pl.

Fot. Katarzyna Kukiełka

Gdzie gubią się zdania to niezwykła propozycja teatralna dla dzieci od 6. roku życia oraz ich rodziców, opiekunów i pedagogów, przybliżająca postaci literatów związanych z Krakowem. Widzowie śledzą losy poetki, która wyrusza w fascynującą podróż w poszukiwaniu zagubionego zdania. W tej wyprawie towarzyszą jej dwaj niezwykli kompani – Mól Futrzany i Rybik Cukrowy. Przemierzając ulubione krakowskie ścieżki Szymborskiej, natrafiają na literackie postacie, takie jak: Halina Poświatowska (Pajęczyca, wiersz Pająk), Sławomir Mrożek (Gruby, Średni i Mały, dramat Na pełnym morzu), Stanisław Lem (Litery inspirowane opowiadaniem Jak ocalał świat), Wojciech Widłak (Mucha Bzyk-Bzyk z serii o Panu Kuleczce). Na liście literackich znakomitości nie zabrakło również samego Czesława Miłosza.

Spektakl to doskonała okazja do rozmowy z dziećmi na temat wyobraźni oraz inspirujący pretekst do dyskusji o literaturze, znanych krakowskich twórcach i samym mieście, które od zawsze było związane ze sztuką słowa.

W kasie teatru dostępny jest program spektaklu, pełen zagadek i słownych łamigłówek, które czekają na młodych widzów.

Zapraszamy na spektakle!

Fot. HaWa

Podwojenie budżetu Nagrody KMLU i nowy harmonogram naboru

Podczas szóstej edycji Nagrody KMLU, realizowanej przez KBF ze środków gminy miejskiej Kraków, budżet został zwiększony z 200 tys. zł do 400 tys. zł. Dodatkowo tegoroczny nabór podzielono na dwie tury: pierwsza trwa do 31 marca, a kolejna rozpocznie się w sierpniu. Dotychczas w ramach pięciu edycji Nagrody KMLU wsparcie otrzymało blisko 200 projektów literackich.

– W obliczu wzrastającej z tygodnia na tydzień liczby zamykających się księgarń kameralnych na terenie całej Polski konieczne jest zwiększanie finansowania na wsparcie tego typu obiektów, szczególnie
w Krakowie, który od ponad dekady chlubi się tytułem Miasta Literatury UNESCO. Czuję się zobowiązany do zabezpieczenia interesów tych podmiotów, które w tak ciężkiej sytuacji kontynuują misyjną działalność na rzecz czytelnictwa – mówi Prezydent Miasta Krakowa Aleksander Miszalski. – Nagroda KMLU jest pionierskim programem i jedną z nielicznych w kraju inicjatyw wspierających projekty nieopublikowane, często będące dopiero w fazie koncepcji. To właśnie dzięki twórczyniom
i twórcom Kraków umacnia swoją pozycję jako Miasto Literatury UNESCO. Promowanie i wspieranie tych, którzy wzbogacają naszą kulturę, jest więc naszym priorytetem i obowiązkiem – podkreśla Miszalski.

O wysokim poziomie nagradzanych projektów świadczą sukcesy ich twórców i twórczyń, którzy tylko w 2023 i 2024 roku otrzymali kilkadziesiąt nominacji, nagród i wyróżnień w najważniejszych konkursach literackich w Polsce. Oprócz powyższych osiągnięć należy wymienić chociażby nominacje
do Paszportów „Polityki” dla Elżbiety Łapczyńskiej i Mateusza Pakuły, nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego dla Katarzyny Kobylarczyk i Małgorzaty Nocuń, nominację do Nagrody Literackiej Gdynia dla Mateusza Górniaka, a także nominację do Nagrody Conrada oraz przyznanie Wawrzynu. Literackiej Nagrody Warmii i Mazur za rok 2023 (nagroda główna i nagroda czytelników) dla Ishbel Szatrawskiej. W ostatnich latach książki autorów uhonorowanych Nagrodą KMLU zaklasyfikowały się również do finałów Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, Nagrody Literackiej Gdynia i wielu innych.

– Nagroda Krakowa Miasta Literatury UNESCO jest dowodem na to, że inwestowanie w literaturę na wczesnym etapie twórczym przynosi wymierne efekty. Wsparcie finansowe przekłada się na późniejsze osiągnięcia autorów – ich publikacje zdobywają najważniejsze wyróżnienia literackie w Polsce
i za granicą. Sukces adaptacji książki Mateusza Pakuły na scenie teatralnej, wejście w międzynarodowy obieg twórczości Małgorzaty Lebdy czy nominacja do Międzynarodowej Nagrody Bookera dla Urszuli Honek, będącej dziś jedną z najbardziej obiecujących polskich autorek – te przykłady pokazują,
że decyzje kapituły Nagrody KMLU są trafne i przyczyniają się do rozwoju literatury na najwyższym poziomie – mówi Barbara Balmas, kierowniczka Działu Literackiego KBF.

Wśród wyróżnionych dotychczas autorów znaleźli się m.in.:

Małgorzata Lebda z prozą poetycką Łakome tłumaczoną m.in. na języki angielski, hiszpański
i niemiecki; książka trafiła do finałów nagrody Nike i Nagrody Conrada. Obecnie Łakome oczekują na ekranizację.

Urszula Honek, laureatka Nagrody Conrada za książkę Białe noce, nominowana do Międzynarodowej Nagrody Bookera.

Mateusz Pakuła z książką Jak nie zabiłem swojego ojca i bardzo tego żałuję, która zdobyła Nagrodę Literacką Gdynia, a spektakl na podstawie tego utworu święci triumfy na festiwalach teatralnych.

Anna Goc z reportażem Głusza, za który otrzymała m.in. Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego
i Nagrodę im. Beaty Pawlak.

Pełna lista laureatów jest dostępna na stronie: Nagroda KMLU.

Wyróżnione projekty reprezentują zarówno duże wydawnictwa, takie jak Znak, Wydawnictwo Czarne czy Wydawnictwo Literackie, jak i niszowe oficyny, m.in. Wydawnictwo Ha!art, Wydawnictwo Drzazgi, Wydawnictwo Officyna czy Wydawnictwo Nisza.

Znaczące wsparcie dla niezależnych księgarń

W odpowiedzi na trudności, z którymi boryka się rynek książki, Kraków zwiększył w tym roku finansowanie dla niezależnych księgarń z 85 tys. zł do 300 tys. zł w ramach Funduszu Księgarskiego KMLU (wcześniej Księgarnie Odporne). W tym roku nabór do programu rozpocznie się w pierwszej połowie kwietnia. W 2024 roku wsparcie przyznano czternastu księgarniom i jednemu antykwariatowi – otrzymane w ramach dotacji kwoty zostały przeznaczone na organizację wydarzeń oraz promocję książek wydanych pod patronatem Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Obecnie pod Wawelem działa ponad 30 niezależnych księgarń i antykwariatów, a Kraków – jako Miasto Literatury UNESCO – dokłada starań, by w skomplikowanych warunkach rynkowych zagwarantować strategiczne wsparcie dla tych podmiotów.

Drugi nabór do programu Nagrody KMLU rozpocznie się w sierpniu 2025 roku. Więcej szczegółów o kryteriach i warunkach znajduje się TU.

O starcie i warunkach naboru do programu wsparcia dla księgarń będziemy informować wkrótce.

Nominacje otrzymali i otrzymały:

Cezary Harasimowicz i Marta Kurczewska, Chłopiec z lasu, wydawnictwo Agora dla Dzieci
Rafał Kosik i Kasia Kołodziej, Cyberbaba i hopchatka, wydawnictwo Powergraph
Paweł Beręsewicz, Dziewięć czerwonych iksów, Wydawnictwo Literatura
Martyna Skibińska i Dominika Czerniak-Chojnacka, Duchowy przewodnik po Polsce, czyli 101 wycieczek z dreszczykiem, wydawnictwo Dwie Siostry
Jarosław Mikołajewski i Anna Mrowiec, Ja to ty, ty to ja (wiersze dla dzieci i dla nie dzieci), wydawnictwo Austeria
Barbara Kosmowska i Kasia Cerazy, Kawa u żyrafy, Wydawnictwo Literatura
Agnieszka Misiak i Wojciech Ignaciuk, Kosma, Kopacz i leśna szkoła. Trudne początki, Wydawnictwo Druganoga
Marcin Szczygielski i Marta Krzywicka, Makabrama, Wydawnictwo Bajka
Barbara Sadurska i Marcin Minor, Rada smoków, wydawnictwo Agora dla Dzieci
Nika Jaworowska-Duchlińska, Ryś żartowniś, Wydawnictwo Świetlik
Maria Strzelecka, Simona, wydawnictwo Libra PL
Agnieszka Jankowiak-Maik, Boguś Janiszewski i Max Skorwider, Skąd wzięła się Polska?, wydawnictwo Agora dla Dzieci
Karolina Lewestam i Mariusz Andryszczyk, Strażniczka perły, wydawnictwo Agora dla Dzieci
Przemysław Wechterowicz i Marta Ignerska, Superhipermegaważna misja, Kultura Gniewu
Waldemar Kuligowski i Paulina Daniluk, Uszatek pięcipiędek i dziura w uchu. Jak zmierzyć świat, Wydawnictwo Albus
Agnieszka Dąbrowska, Za duży na bajki 2, wydawnictwo Agora dla Dzieci

Początkiem czerwca poznamy krótką listę nominowanych, na której znajdzie się już tylko pięć tytułów.

Laureaci otrzymają statuetkę Ferdynanda Wspaniałego i czek na 20 tys. złotych. Fundatorem Nagrody jest Miasto Kraków oraz Krakowskie Biuro Festiwalowe – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Werdykt zostanie ogłoszony w listopadzie 2025 r. podczas uroczystej Gali, która jednocześnie zakończy trwający w Krakowie przez sześć dni Festiwal Literatury dla Dzieci.

Nagroda im. Ferdynanda Wspaniałego dla najlepszej polskiej książki dla dzieci

Nagroda wręczana jest od 2016 roku w czasie finałowej Gali Festiwali Literatury dla Dzieci w Krakowie. Jej nazwa odwołuje się do uwielbianego przez dzieci psiego bohatera, którego w 1963 roku stworzył Ludwik Jerzy Kern. Przyznawana jest co roku dla najlepszej polskiej książki dla dzieci wydanej w roku ubiegłym. Ma na celu promocję literatury oraz rodzimych twórców – autorów i ilustratorów.

Ubiegłorocznymi laureatami zostali: Ewa Solarz i Robert Czajka za książkę Ziemianie, Wydawnictwo Druganoga.

W poprzednich latach nagrodzono: Antosia w bezkresie, tekst i ilustracje: Marcin Szczygielski, Instytut Wydawniczy Latarnik, Brud. Cuchnąca historia higieny, tekst: Monika Utnik-Strugała, ilustracje: Piotr Socha, wydawnictwo Dwie Siostry, Zielone piórko Zbigniewa. Skarpetki kontratakują! – tekst: Justyna Bednarek, ilustracje Daniel de Latour, wydawnictwo Poradnia K, Beskid bez kitu – Maria Strzelecka, wydawnictwo Libra, Małe Licho i tajemnica Niebożątka – tekst: Marta Kisiel, ilustracje: Paulina Wyrt, wydawnictwo Wilga, A niech to gęś kopnie – tekst: Marta Guśniowska, ilustracje: Robert Romanowicz, wydawnictwo Tashka/Fika oraz Kościsko – tekst i ilustracje: Karol KRL Kalinowski, wydawnictwo Kultura Gniewu.

Organizatorzy: Fundacja Burza Mózgów i KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.

Więcej informacji na https://fldd.pl/.

Okres rezydencji: Od czwartku 2 października do wyjazdu w czwartek 13 listopada 2025 r. (wiosna!)

Termin składania wniosków: poniedziałek, 7 kwietnia 2025 r.

Ogłoszenie wyników: do środy, 7 maja 2025 r.

Oferta, kryteria i aplikacje w 2025 roku znajdziecie na Caselberg Trust Margaret Egan Cities of Literature Writers Residency

Nie przegap tej okazji – aplikuj już teraz!

Hasło tegorocznej edycji festiwalu jest zarazem tytułem wydanego 25 lat temu tomu poetyckiego Czesława Miłosza, jak i wiersza otwierającego tę publikację. W utworze TO znajdujemy dojmujące wyznanie starego poety o niemożności uchwycenia pewnych aspektów rzeczywistości. TO stanowi źródło poezji, a zarazem wyznacza nieprzekraczalną granicę wyrażalnego. TO oznacza natknięcie się na kamienny mur, i zrozumienie, że ten mur nie ustąpi żadnym naszym błaganiom.

Dojmująca obecność tego, co niewysłowione, nie daje spokoju Miłoszowi: Żebym wreszcie mógł powiedzieć, co siedzi we mnie. Nienazywalne paradoksalnie przykuwa uwagę poetów dążących do wyrażenia go w języku. Bywa, że TO skrywane jest pod ekstatycznymi pochwałami istnienia, obrazami niedosięgłych idylli. Potrafi wychynąć niepohamowanym, niemym krzykiem czy wpleść się miedzy znaczenia słów nazywających rzeczy bardziej znośne. Podczas Festiwalu Miłosza wsłuchamy się w poezję, która mimo wszystko dąży do uchwycenia tego, co nieuchwytne.

Europejskie głosy na Festiwalu Miłosza

Festiwal Miłosza już od trzech lat jest częścią Versopolis – sieci zrzeszającej blisko 40 międzynarodowych festiwali poetyckich. To partnerstwo pozwala polskiej publiczności poznawać twórczość zagranicznych poetów, w tym młode głosy oraz autorów uznanych w swoich krajach, ale wciąż mało znanych w Polsce. W tym roku na festiwalu pojawią się m.in. Joelle Taylor (Wielka Brytania, zdobywczyni T.S. Eliot Prize)oraz Vladimir Đurišić (Czarnogóra).

– Członkowie Versopolis to utalentowani artyści, często przedstawiciele młodego pokolenia, najnowsze poetyckie głosy z całej Europy. Nierzadko są to postaci, które – choć cieszą się uznaniem w zagranicznym środowisku literackim – nie są bliżej znane polskim czytelnikom – mówi Maria Świątkowska, managerka Festiwalu Miłosza. – Dzięki Versopolis możemy prezentować przekłady ich wierszy przygotowane specjalnie na nasz festiwal!

Spoken word i poetycki performans

Festiwal Miłosza od lat promuje różnorodne formy wyrazu artystycznego. W tym roku na festiwalowej scenie zobaczymy znaną już polskim czytelnikom Harry Josephine Giles (Szkocja), która zaprezentuje spektakularny Port hwjezdny Topjo, wyróżnioną Nagrodą im. Arthura C. Clarke’a opowieść wierszem w konwencji science fiction, opublikowaną w Polsce w przekładzie Krzysztofa Bartnickiego przez Wydawnictwo Ha!art. Do Krakowa powróci także Penny Boxall (Wielka Brytania), stypendystka Międzynarodowego Programu Rezydencjalnego Krakowa Miasta Literatury UNESCO, która zaprezentuje performans Replaying the Tape łączący poezję, muzykę i badania naukowe.

– Bardzo zależy nam na prezentowaniu twórców zaangażowanych w poezję spoken word oraz performans. Harry Josephine Giles, którą ponownie będziemy mieli okazję zobaczyć na festiwalowej scenie, to wielokrotnie nagradzana poetka i performerka pochodząca z Orkadów. Jest gwarancją świetnego widowiska – mówi Szymon Kloska, kurator programowy Festiwalu Miłosza. – Do Krakowa powróci także Penny Boxall, która podczas pobytu rezydencjalnego w Willi Decjusza tworzyła performans „Replaying the Tape”. Bardzo się cieszę, że na festiwalu wreszcie będziemy mogli zobaczyć efekty jej pracy.

Bogaty program i literacka mapa Krakowa

W ramach Festiwalu Miłosza odbędą się spotkania autorskie, debaty, czytania poezji, performanse, slamy oraz koncerty. Festiwalowe wydarzenia zagoszczą w wielu miejscach Krakowa, m.in. Pałacu Potockich, Willi Decjusza oraz Spółdzielni Ogniwo. Szczegółowy program zostanie ogłoszony już za parę tygodni.

Świętujemy Międzynarodowy Dzień Poezji!

A już dziś, 21 marca 2025 roku o godz. 18.00, zapraszamy do Spółdzielni Ogniwo na spotkanie z poetkami i poetami współczesnej sceny literackiej. W programie wieczoru znajdą się czytania wierszy oraz rozmowy o najnowszych projektach literackich. Wydarzenie uświetnią: Anouk Herman, Patryk Kosenda, Karolina Krasny, Przemysław Suchanecki oraz Stanisław Kalina Jaglarz. Spotkanie poprowadzi Zuzanna Sala. Wstęp wolny! Szczegóły wydarzenia znajdziecie TUTAJ.

Zarezerwujcie daty i do zobaczenia na Festiwalu Miłosza 2025!

Organizatorzy: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Stowarzyszenie Twórców Literatury

Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu “Promocja czytelnictwa” 2025

Współorganizacja: Spółdzielnia Ogniwo, Pałac Potockich, Versopolis

Rezydencja literacka im. Janiny Katz to powołany do życia w 2023 roku program skierowany do pisarek i tłumaczek z Ukrainy i Białorusi.

Pierwszą rezydentką programu w 2023 roku była Hanna Yakuta, białoruska poetka, prozaiczka i badaczka literatury. W 2024 roku były to ukraińska powieściopisarka i dziennikarka, Tamara Duda oraz białoruska tłumaczka i autorka, Alena Piatrovich.

W 2025 roku do Krakowa przyjadą Yulia Artsiomava, białoruska pisarka i powieściopisarka oraz Larysa Andriievska – ukraińska tłumaczka, redaktorka, teatrolożka i menedżerka kultury.

Gratulujemy nowym rezydentkom i dziękujemy pozostałym kandydatkom za zgłoszenia!

Yulia Artsiomava (Yuliya Attsetskaya) to białoruska pisarka i powieściopisarka, urodzona w Mińsku. Ze względu na represje polityczne była zmuszona do opuszczenia kraju, obecnie mieszka i tworzy w Otwocku.

Swoją edukację rozpoczęła w Belaruskim Kalehium, gdzie studiowała filozofię i literaturę. Następnie ukończyła prawo na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym (BSU), jednak jej pasja do pisania skierowała ją ku literaturze. Doskonaliła swój warsztat w Szkole Młodych Pisarzy, a także w międzynarodowych programach literackich, takich jak Autofiction at the Crossroads of Experience and Writing oraz Experimental Feminist / Woman’s Poetry organizowanych przez Smolny Beyond Borders i Bard College (Berlin).

Jako autorka zadebiutowała w 2006 roku, publikując w magazynie „Dzeyaslou” oraz w antologii „In Vilnia veritas”. Jej twórczość koncentruje się na tematach pamięci, traumy oraz dekolonialnej i feministycznej perspektywy w literaturze. W 2021 roku ukazała się jej powieść „Ja jestem rewolucją” („Я и есть революция”), opowiadająca o oporze jednostki wobec systemu i represyjnej rzeczywistości. Jej teksty były publikowane w prestiżowych antologiach, a także w tomie „Korzenie/Liście” (2024).

Artsiomava jest także aktywną uczestniczką międzynarodowych programów rezydencyjnych – dwukrotnie brała udział w Rezydencji Młodej Literatury w Wilnie (2016, 2018), a w 2024 roku była gościnią Rezydencji Literackiej w Gdańsku.

Jako wykładowczyni i moderatorka warsztatów prowadziła zajęcia w Feminist Writing Lab „Stretch” (2022) oraz spotkania literackie, takie jak „Turning times” w LCB (2022). Jej prace były tłumaczone na język niemiecki.

Podczas rezydencji literackiej Yulia Artsiomava będzie pracować nad autofikcyjną powieścią, opartą na własnych doświadczeniach z ostatnich trzech lat. Książka opowie o podwójnym uchodźstwie – najpierw przymusowej ucieczce z Białorusi w 2021 roku z powodu represji politycznych, a następnie o życiu w Ukrainie i konieczności relokacji po rosyjskiej inwazji. Autorka skupi się na codziennym przetrwaniu w warunkach wojny, budowaniu nowych relacji na emigracji oraz bolesnej utracie kontaktu z rodziną, w tym na doświadczeniu śmierci bliskich i aresztowania rodziców w Mińsku. Struktura książki będzie oparta na formacie kroniki, w której wiadomości ze światowych mediów posłużą jako szkielet narracji, łącząc osobiste przeżycia z refleksją nad wydarzeniami politycznymi. Powieść będzie utrzymana w eksperymentalnej konwencji gonzo, łącząc elementy reportażu i eseju. Yulia planuje napisać tekst w trzech językach – białoruskim, ukraińskim i rosyjskim, podkreślając tym samym złożoność swojej tożsamości i doświadczeń uchodźczych.

Larysa Andriievska

Larysa Andriievska to ukraińska tłumaczka, redaktorka, teatrolożka i menedżerka kultury. Zajmuje się przekładem literackim, a jej zainteresowania koncentrują się wokół polskiego teatru absurdu, współczesnej dramaturgii, studiów żydowskich, kultury pogranicza oraz emigracji polskiej i ukraińskiej. Jest kuratorką licznych projektów wydawniczych, teatralnych i międzykulturowych, a także członkinią Narodowego Związku Pracowników Teatru Ukrainy oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Tłumaczy.

Jest autorką przekładów dzieł takich twórców jak Witold Gombrowicz, Zbigniew Herbert, Marek Hłasko, Paweł Huelle, Stanisław Lem, Sławomir Mrożek, Bolesław Prus, Tadeusz Różewicz i Witkacy. Za swoje tłumaczenia była wielokrotnie nagradzana, m.in. przez Ambasadę RP na Ukrainie oraz Miasto Lwów, które uhonorowało ją z okazji 100. rocznicy urodzin Stanisława Lema.

Brała udział w licznych rezydencjach literackich i programach stypendialnych, w tym w Gaude Polonia, Kolegium Tłumaczy, Baltic House of Writers and Translators, Miłosz Manor Residency i wielu innych. Jej projekty, takie jak „The Book on the Stage” czy „Audiobooks for the Visually Impaired”, miały szeroki zasięg i realny wpływ na popularyzację literatury oraz dostęp do kultury.

Jako menedżerka projektów, kuratorka i ekspertka w dziedzinie literatury angażuje się w liczne inicjatywy wspierające widoczność kultur mniejszościowych oraz dialog międzykulturowy. Jest aktywną uczestniczką międzynarodowych festiwali literackich i teatralnych, współtworząc przestrzeń dla nowych głosów w literaturze i dramacie. Mieszka i pracuje we Lwowie.

Podczas rezydencji im. Janiny Katz w Krakowie Larysa Andriievska będzie pracować nad ukraińskim tłumaczeniem książki Marii Janion „Kobiety i duch inności”, analizującej postacie kobiece w kulturze i literaturze. Przekład tej pracy ma na celu przybliżenie ukraińskim czytelnikom historii kobiet oraz refleksji nad ich rolą w zbiorowej wyobraźni. Oprócz tego Larysa zamierza przygotować wybór utworów polsko-izraelskiej poetki i tłumaczki Irit Amiel do almanachu judaistycznego Yehupiets. Inspiracją do tego projektu jest zarówno biografia Amiel, której losy splatają się z doświadczeniem Janiny Katz, jak i fakt, że Andriievska, podobnie jak one, zajmuje się przekładem polskiej literatury. Dzięki tej pracy chce przybliżyć ukraińskim odbiorcom twórczość Irit Amiel i stworzyć podstawy dla jej szerszej obecności w kulturze ukraińskiej. Rezydencja w Krakowie będzie dla niej również okazją do pogłębienia badań nad literaturą pogranicza i tematyką kobiecą w literaturze polskiej.

Matronką rezydencji jest Janina Katz (1939-2013), krakowska pisarka, poetka i tłumaczka, w 1969 roku zmuszona do wyjazdu z Polski z powodu antysemickiej nagonki. Program Rezydencji im. Janiny Katz dla pisarek i tłumaczek z Białorusi i Ukrainy wyrasta z przekonania, że Kraków – miasto otwarte, gościnne i zaangażowane na rzecz praw kobiet – ma dziś do odegrania szczególną rolę wobec twórczyń zza wschodniej granicy.

Dodam jeszcze daty: Larysa będzie gościć w mieszkaniu rezydencjalnym w Pałacu Potockich w maju i w czerwcu, a Yulia na Bogusławskiego w czerwcu i lipcu.

Tegoroczna edycja rezydencji odbywa się pod patronatem miejskiego projektu „Krakowianki” poświęconego roli kobiet i równości, Otwartego Krakowa i Krakowa Dla Równości

Radawski w Bremie będzie pracował nad wielojęzycznym projektem „Something in the way they look on me”. Artysta podczas rezydencji zamierza stworzyć stronę internetową, której celem jest nadanie historycznym budynkom Bremy, muzeom, instytucjom kultury i parkom „osobowość” dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji.

Bremen Netzresidenz to stypendium twórcze, które koncentruje się na cyfrowych projektach artystycznych i działaniach wirtualnych. Stypendium jest przyznawane w wysokości jednorazowego wsparcia w kwocie 2500 euro. Dodatkowo wybranemu twórcy oferowany jest miesięczny pobyt w kunst:raum sylt quelle na pięknej niemieckiej wyspie Sylt, we współpracy z Fundacją Sylt.

Więcej informacji można znaleźć na stronie Literaturhaus Bremen:

https://www.literaturhaus-bremen.de/programm/bremer-netzresidenz-2024-2025/en

Badanie ma formę anonimowej ankiety, którą wypełnić mogą wszystkie osoby tłumaczące literaturę, nie tylko członkowie STL, jej wypełnienie zajmuje od 10 do 20 minut.

Dane zbierane są do 10 marca.

Link do ankiety tutaj.

Nabór skierowany jest do artystów i artystek, którzy mają na swoim koncie debiut komiksowy,
są związani z Krakowem i aktywnie uczestniczą w inicjatywach związanych z komiksem. Uczestniczki
i uczestnicy – poza zakwaterowaniem i zwrotem kosztów przejazdu – otrzymają stypendium. Rezydencje mają na celu wsparcie młodych twórców poprzez zapewnienie im dogodnych warunków, by przez miesiąc mogli poświęcić się pracy artystycznej.

Inicjatywa jest częścią całorocznego programu rezydencji literackich Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Parterami strategicznymi programu są: Krakowskie Stowarzyszenie Komiksowe, które odpowiada za przebieg rezydencji w Krakowie, oraz Cité internationale de la bande dessinée et de l’image, które zajmuje się rezydencją w Angoulême.

Miejsce rezydencji: Angoulême, Francja

Termin rezydencji: sierpień 2025 roku

Czas trwania rezydencji: miesiąc

Kryteria:

związki z Krakowem (miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, inne)
co najmniej jeden zrealizowany projekt komiksowy (wydany album lub inna udokumentowana forma artystyczna, w tym cyfrowa)
praca nad własnym projektem w czasie rezydencji

Jak aplikować?

Zgłoszenie zawierające: