Za nami kolejny rok w Mieście Literatury UNESCO!

Za nami kolejny rok w Mieście Literatury UNESCO!

W trakcie tych dwunastu intensywnych i pełnych wrażeń miesięcy odbyło się wiele wydarzeń poświęconych literaturze. Trwający 7 dni Festiwal Conrada, największe święto literatury w Europie Środkowej, odwiedziło ponad 150 pisarzy z całego świata, którzy przyciągnęli kilkadziesiąt tysięcy widzów. Rekordową frekwencję 60 000 odwiedzających zanotowały 18. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie. Po raz drugi przyznano też Nagrodę im. Wisławy Szymborskiej – najwyższą literacką nagrodę w kraju i jedną z najwyższych w Europie. Miniony rok stał także pod znakiem innowacji. Na krakowskich Plantach pojawiło się 100 literackich ławek wykorzystujących nowe technologie, a w ramach akcji Czytaj KRK! wypożyczono prawie 8000 darmowych e-booków i ich fragmentów. 15 000 książek znalazło nowych właścicieli w ramach dwudziestu czterech edycji akcji Drugie Życie Książki, a 40 000 egzemplarzy Literackiej Mapy Krakowa trafiło w ręce krakowian i turystów. Liczby i statystyki nie były jednak w tym roku najważniejsze. Liczyła się przede wszystkim niepowtarzalna atmosfera literackiego Krakowa, którą miasto czarowało zarówno miłośników książek, jak i odwiedzających je pisarzy z całego świata.

Festiwal Conrada

W ramach 6. edycji Festiwalu Conrada „Wspólne światy”, odbyło się blisko 150 wydarzeń, które zgromadziły ponad 15 tysięcy uczestników. W trakcie tygodniowego święta literatury Kraków odwiedziły największe gwiazdy literackiego świata: Boris Akunin, Paul Auster, Jaume Cabré, Etgar Keret, a także Olga Tokarczuk, Janusz Głowacki czy Szczepan Twardoch. Po raz pierwszy w historii wydarzenia festiwalowe zagościły w przestrzeniach Centrum Kongresowego ICE Kraków. W ramach festiwalu odbyło się wiele wydarzeń towarzyszących: koncerty, projekcje filmowe, warsztaty dla dzieci i seniorów, a także spotkania branżowe i szkolenia dla księgarzy i bibliotekarzy. Gościem specjalnym tegorocznej edycji Festiwalu Conrada było zaprzyjaźnione Miasto Literatury UNESCO – Edynburg.

Festiwal Literatury dla Dzieci

W maju gościliśmy pierwszą edycję Festiwalu Literatury dla Dzieci – pierwszego w kraju tak dużego literackiego wydarzenia przeznaczonego niemal wyłącznie dla dzieci! W programie znalazły się spotkania z autorami i ilustratorami książek dla dzieci, warsztaty, wystawy, przedstawienia teatralne, a także uroczyste czytanie książek w gabinetach prezydentów miast biorących udział w festiwalu. Pierwsza edycja Festiwalu wzbudziła olbrzymie zainteresowanie małych i dużych miłośników literatury.

Nowe Technologie promują czytelnictwo

W 2014 roku z sukcesami zrealizowaliśmy również cieszące się ogromną popularnością projekty, w ramach których z pomocą nowych technologii zachęcaliśmy krakowian i turystów do czytania. Dzięki Kodom Miasta na krakowskich Plantach pojawiło się 100 literackich ławek zadedykowanych pisarzom związanym z Krakowem. Wśród patronów można znaleźć Wisławę Szymborską, Jospeha Conrada i Jana Kochanowskiego, ale także Zośkę Papużankę, Szczepana Twardocha czy Łukasza Orbitowskiego. Obok nazwisk autorów na specjalnych tabliczkach umieszczone zostały kody QR, umożliwiające dostęp do strony internetowej z fragmentami tekstów, archiwalnymi nagraniami, fotografiami oraz informacjami biograficznymi. Drugi z projektów, Czytaj KRK!, to specjalnie przygotowana aplikacja, dająca użytkownikom nieodpłatny dostęp do wypożyczalni e-booków. W ramach trzech edycji bezprecedensowej akcji krakowianie mogli na miesiąc wypożyczyć książki autorstwa między innymi Jacka Dukaja, Szczepana Twardocha czy Rajy Shehadeha. Umożliwiające dostęp do książek kody QR, można było znaleźć na plakatach w przestrzeni miejskiej: na przystankach, w bibliotekach i muzeach, w tramwajach, a także w wybranych kawiarniach i restauracjach.

Rekordowe Targi Książki i nagrody literackie

Targi Książki odbyły się w Krakowie co prawda już po raz osiemnasty, po raz pierwszy jednak pod szyldem Międzynarodowych Targów Książki – i po raz pierwszy w zupełnie nowej lokalizacji w Międzynarodowym Centrum Targowo-Kongresowym EXPO Kraków przy ulicy Galicyjskiej. Z roku na rok wydarzenie przyciąga coraz więcej wydawców, zarówno polskich jak i zagranicznych oraz odwiedzających ­– tegoroczna edycja to 700 stoisk z książkami, które odwiedziło rekordowe 60 tysięcy osób. W ostatnią sobotę października przyznano również po raz drugi rekordową, najwyższą w Polsce literacką Nagrodę im. Wisławy Szymborskiej. Pamiątkową statuetkę oraz czek na 200 tysięcy złotych wręczono nestorce poezji, Julii Hartwig. W czerwcu po raz kolejny wręczono też nagrodę Transatlantyk, przyznawaną osobom, które propagują polską literaturę w świecie. Jej laureatem został Bill Johnston, tłumacz i profesor literatury porównawczej amerykańskiego Indiana University. Z kolei przyznawana tradycyjnie w styczniu Nagroda im. Kazimierza Wyki – wyróżnienie przyznawane w dziedzinie krytyki literackiej, eseistyki i historii literatury, powędrowała w ręce Małgorzaty Szpakowskiej.

Literatura opanowała miasto

W 2014 roku w literackim Krakowie działo się bardzo wiele! Przy wejściu do Nowej Prowincji przy ul. Brackiej zawisł pierwszy w Polsce literacki domofon. Po raz pierwszy krakowianie i turyści mogli zwiedzać najważniejsze literackie adresy miasta przy pomocy Literackiej Mapy Krakowa, dystrybuowanej w punktach Info Kraków, bibliotekach miejskich i instytucjach kultury. Ogromną popularnością cieszył się cykl tematycznych spacerów literackich (m.in. śladem poezji, szlakiem Wisławy Szymborskiej czy krakowskiego realizmu knajpianego), które odbywały się w każdą ostatnią sobotę miesiąca. Nowe, wirtualne szlaki literackie pojawiły się regularnie na stronie Reading Małopolska – projektu wyróżnionego w maju nominacją do prestiżowej nagrody „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich”. Specjalnym spacerem uczciliśmy również 10. rocznicę śmierci Czesława Miłosza, a równo rok od otrzymania tytułu Miasta Literatury z płyty Rynku Głównego pofrunęło w niebo 1000 kolorowych balonów. Rok w Mieście Literatury zamknęliśmy „Zbrodnią w Krakowie” – grą miejską z udziałem krakowskich autorów kryminałów, która zgromadziła blisko dwustu uczestników.

Wydarzenia zagraniczne i projekty międzynarodowe

Rok 2014 upłynął również pod znakiem intensywnej współpracy z partnerami zagranicznymi. Do Krakowa zawitał Lawon Barszczeuski, wybitny białoruski tłumacz, pisarz i działacz polityczny, czwarty już stypendysta Międzynarodowej Sieci Miast Uchodźstwa ICORN. Przez cały rok w centralnym punkcie miasta, na ścianie kamienicy na rogu ul. Brackiej i Rynku Głównego można było przeczytać wiersze poetów z 7 Miast Literatury UNESCO, a w 75. rocznicę publikacji „Finnegans Wake” Jamesa Joyce’a każde z Miast Literatury zekranizowało fragment tej wybitnej powieści. Kraków Miasto Literatury UNESCO był również obecny na zagranicznych targach książki, m.in. w New Delhi, Bratysławie, Edynburgu i Wiedniu. Pod koniec roku świat obiegła wiadomość, że do sieci Miast Literatury UNESCO dołączyły kolejne cztery miasta: Praga, Heidelberg, Grenada i nowozelandzkie Dunedin.

Dziękujemy Partnerom!

Ubiegłoroczne projekty byłyby niemożliwe do zrealizowania bez wsparcia naszych partnerów. Szczególnie dziękujemy Instytutowi Książki, Fundacji Tygodnika Powszechnego, Fundacji Miasto Literatury, Fundacji Poemat, krakowskim wydawcom i platformie Woblink, Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i bibliotekom miejskim, Instytutowi Cervantesa, Instytutowi Francuskiemu, Instytutowi Goethego oraz Instytutowi Włoskiemu, Międzynarodowemu Centrum Kultury, Stowarzyszeniu Radiofonia, studentom i pracownikom Wydziału Filologicznego i Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także krakowskim księgarzom.

Wszystkie zrealizowane przez nas projekty wpisują się w strategię miasta literatury UNESCO, która obejmuje m.in. integrowanie życia literackiego, wspieranie rozwoju przemysłów książki, organizację wydarzeń i festiwali literackich i wspieranie obecności literatury w przestrzeni publicznej.

W 2015 roku planujemy kolejne pasjonujące projekty. Kraków jeszcze mocniej będzie tętnił literaturą!