Stoberskiada, czyli biografia na wlepkach

Stoberskiada to kilkaset wlepek rozsianych po wszystkich kontynentach globu, które spotykają się sfotografowane na stronie internetowej i tworzą jedyną w swoim rodzaju lokacyjną biografię Jasia Stoberskiego. Stoberskiada to jednocześnie turystyczna trasa po dziele i życiu pisarza spłacająca dług sytuacjonistycznej psychogeografii, gdzie pojęcie mapy ustala się na podstawie dryfu po miejscach programowo nieatrakcyjnych i nieturystycznych. Biografia na wlepkach (sticker biography) to non-fiction otwarte, zachęcające odbiorców do pobrania wlepek ze strony wydawcy, Ha!artu, oraz ich wydrukowania i naklejenia w miejscach, do których potencjalnie mógł dotrzeć piechur Stoberski, a następnie przysłania fotografii do administratorów strony (portal@ha.art.pl).

Gatunek dzieł realizowanych na wlepkach ma bardzo bogatą tradycję, w literaturze spełnienie znalazł np. w powieści Nicka Montforta i Scotta Retberga Implementation.

Na wlepkach znajdują się wypowiedzi: Adama Macedońskiego, Andrzeja Kowalczyka, Jana Pieszczachowicza, Anieli Bireckiej, Leszka Walickiego, Lucyny Merklinger, Jana Masłowskiego, Barbary Sommer-Czycz, Barbary Kotlarskiej, Stanisławy Mięsowicz, Łucji Mróz, Pawła Heszena, rodziny Hałatkiewicz.

Punktem wyjścia eksperymentalnej biografii jest teza, że Stoberski był postacią-tajemnicą, symbolem wieloznaczności, rewersem Obywatela Kane’a (w przeciwieństwie do amerykańskiego magnata – nic nigdy nie posiadał). Figura szczęśliwego prostaczka, której rozwikłanie przysporzy problemu filozofom francuskim i nie tylko. Postać, która rozsadza także ramy tradycyjnej książki i w dobie cyfrowej humanistyki realizuje się na kilkuset wlepkach przygotowanych wspólnie przez Piotra Mareckiego (tekst) i Katarzynę Janotę (wizualia). Punktem wyjścia do powstania dwujęzycznej biografii było powtórzenie trasy Stoberskiego (Stoberskiady) i wysłuchanie opowieści krakowian, których obsesyjnie odwiedzał (trasa po krakowskich mieszkaniach powstała na podstawie zamieszczonych w prasie lokalnej ogłoszeń). Wielość perspektyw przedstawionych na wlepkach udowadnia, jak trudno jest opowiadać o postaci, która zjawiała się regularnie i przeważnie nic o sobie nie mówiła.

Jaś Stoberski – świecki święty, wyłapujący szczęście z powietrza, przyjaciel krakowskich mężatek, pisarz naiwny. Jedna z najbardziej charakterystycznych postaci Krakowa z okresu PRL-u. Autor kilkuset podobnych do siebie opowiadań, w których portretował krakowianki, krakowian oraz ich mieszkania. Mistrz detalu. „Proust z Krowodrzy”. Wyznawca zasady „Każdy jest inny”. Chorobliwie uzależniony od ludzi, których odwiedzał na trasie swoich codziennych pieszych wędrówek po Krakowie i których obdarowywał pieniędzmi. Autor na zawsze kojarzony z najlepszym okresem krakowskiego Przekroju, na łamach którego – w formule światowego pisma doby komunizmu – przez kilka dekad subwersywnie grał rolę globalnego-lokalnego twórcy, który wszędzie chodził pieszo i prawie nigdy nie wychodził poza Kraków i okolice.