Odeszła tłumaczka Josepha Conrada – Halina Carroll-Najder

Nie żyje Halina Carroll-Najder – jedna z najbardziej znanych powojennych tłumaczek literatury pięknej, współautorka biografii Josepha Conrada. Miała 90 lat. Pogrzeb odbędzie się w najbliższy wtorek (14 lutego) o godz. 11.00 w kościele Karola Boromeusza na warszawskich Powązkach.

Halina Carroll-Najder była córką przemysłowca, Władysława Paschalskiego. Podczas wojny działała w Armii Krajowej biorąc udział w Powstaniu Warszawskim i prowadząc kursy naukowe (historii i języka polskiego). Po wojnie rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, jednak przerwała je i wyjechała do Anglii w obawie przed represjami. W 1969 roku powróciła do kraju razem z drugim mężem, Zdzisławem Najderem oraz dwójką dzieci z pierwszego małżeństwa.

Wspólnie z małżonkiem badała życie i twórczość Józefa Korzeniowskiego – Conrada, a także tłumaczyła pozycje pisarzy anglojęzycznych na język polski oraz polskich na angielski. Znajdują się wśród nich dzieła oraz biografia Conrada, wiersze i dramaty Herberta, tłumaczenia analiz ksiąg Kopernika, eseje politologiczne dotyczące integracji europejskiej i społeczeństwa obywatelskiego, a także powieści pisarzy angielskich. Według Online Computer Library Center napisane bądź przetłumaczone przez nią na język angielski tytułów polskich twórców i poświęcone kulturze polskiej znajdują się w ponad 800 bibliotekach na całym świecie (wykaz obejmuje tylko te placówki, których katalog jest zdigitalizowany i dostępny online).

W 1981 roku gdy z mężem mieszkała w Oxfordzie, gdy w Polsce wprowadzono stan wojenny. Rok później Zdzisław Najder został następcą Jana Nowaka-Jeziorańskiego na stanowisku dyrektora Radia Wolna Europa, a w 1983 roku został skazany na karę śmierci przez sąd wojskowy. Cały majątek pozostawiony w Polsce został przejęty przez państwo, a księgozbiór małżonków oddano do Biblioteki Narodowej. W 1989 r. mimo wciąż obowiązującego wyroku, wraz z mężem, powróciła do Polski. Po uchyleniu wyroku kary śmierci w trakcie starań o odzyskanie utraconej własności, zdecydowała się na podarowanie Bibliotece Narodowej wcześniej skonfiskowanego księgozbioru. Na przełomie XX i XXI wraz z mężem przekazała na rzecz m.in. Ośrodka Karta cenne zbiory i archiwa konspiracji po 1945 roku.

Za swoją działalność na rzecz polskiej niepodległości została odznaczona, między innymi Krzyżem Powstania Warszawskiego i Krzyżem Armii Krajowej.