Historia literatury w Krakowie

Pierwsza historyczna wzmianka pisana o grodzie pod nazwą Kraków („Kraku”, „Karako”) autorstwa Ibrahima ibn Jakuba.

Najstarszy polski zapis o ziemi krakowskiej w dokumencie Dagome iudex (wymieniającym nazwę „Craccoa”).

Założenie najstarszego klasztoru na ziemiach polskich: w klasztorze oo. Benedyktynów w Tyńcu powstaje skryptorium, gdzie przepisuje się księgi (podobne znajduje się w tym czasie przy katedrze wawelskiej).

Powstaje drugi inwentarz skarbca katedralnego, uwzględniający księgozbiór, w którego zasobach znajdują się wówczas dzieła pisarzy antycznych (Terencjusza, Owidiusza, Persjusza), kodeksy prawnicze/prawne, podręczniki, dzieła teologiczne (Boecjusza, Grzegorza Wielkiego) oraz encyklopedia Izydora z Sewilli.

Przebywający w Krakowie na dworze książęcym cudzoziemiec, nazwany później Gallem Anonimem, rozpoczyna prac nad pierwszą polską kroniką – była to Chronica Polonorum.

Powstanie pierwszych kart Kroniki Polski autorstwa Wincentego Kadłubka, pierwszego polskiego historiografa i magistra.

Biskupem krakowskim zostaje Iwo Odrowąż, właściciel najstarszej biblioteki prywatnej w Polsce, którą w testamencie przekaże katedrze wawelskiej.

Przeprowadzono redakcję zapisków Rocznika kapituły krakowskiej, powstających już od X w.; zachowany do dziś XIII-wieczny rękopis jest jednym z najstarszych w Polsce roczników i najważniejszym polskim źródłem annalistycznym z czasów średniowiecza.

Powołanie do życia Akademii Krakowskiej (późniejszy Uniwersytet Jagielloński) i jej odnowienie w 1400 r. sprawiają, że Kraków staje się centrum życia literackiego.

Powstanie, prawdopodobnie na terenie diecezji krakowskiej, tzw. Kazań gnieźnieńskich (nazwa pochodzi od miejsca ich przechowywania w bibliotece kapituły katedralnej w Gnieźnie), utworów homiletycznych w języku polskim i łacińskim; po Kazaniach świętokrzyskich to drugi najstarszy zabytek kaznodziejski w Polsce.

Jedna z pierwszych prób ujednolicenia zasad pisowni polskiej, którą przeprowadza rektor Akademii Krakowskiej Jakub Parkoszowic, ogłaszając swój traktat o ortografii polskiej.

Powstaje Biblia królowej Zofii, najstarsze tłumaczenie Starego Testamentu (a być może całego Pisma Świętego, jednak z zabytku zachował się tylko pierwszy tom) na język polski.

Kanonik krakowski Jan Długosz pisze Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego.

W krakowskiej drukarni Kaspra Straubego ukazuje się kalendarz astronomiczny, pierwsze wydawnictwo drukowane w Polsce, dzięki któremu drukarstwo dotarło do Krakowa wcześniej niż do Wielkiej Brytanii (1476 r.).

W tej samej drukarni powstaje pierwsza książka drukowana w Polsce, Explanatio in Psalterium Juana de Torquemady.

Konrad Celtis, niemiecki humanista związany z Akademią Krakowską, zakłada Sodalitas Litteraria Vistulana – pierwsze stowarzyszenie literackie w Polsce, wzorowane na rzymskich akademiach, a skupiające renesansowych humanistów (również kobiety). Należeli do niego m.in.: Filip Kallimach, Jan Ursinus, Joannes Aesticampianus, Wojciech Brudzewski, Szwajpolt Fiol, Wawrzyniec Korwin.

Szwajpolt Fiol i Jan Thurzo zakładają pierwszą w mieście drukarnię do tłoczenia ksiąg liturgicznych czcionką cyrylicką na użytek kościoła prawosławnego.

Powstanie pierwszej krakowskiej papierni.

Drukarz Kasper Hochfeder, sprowadzony z Metzu przez kupca i księgarza Jana Hallera, zakłada pierwszą stałą typografię. W latach 1505-1525 drukarnia, działająca pod szyldem Hallera, wydaje około 250 druków, między innymi pierwszy tekst w języku polskim – w 1506 roku w Statucie Jana Łaskiego zamieszczona zostaje Bogurodzica. Pierwszą książką wydrukowaną w języku polskim jest Historia umęczenia Pana naszego Jezusa Chrystusa wydana przez Hallera w 1508 roku. Już w pierwszej połowie XVI wieku w Krakowie działają wielkie oficyny: oprócz Hallera, także Floriana Unglera i Wolfganga Lerna, Hieronima Wietora czy Marka Szarffenberga. W drugiej połowie XVI wieku liczba drukarń wzrasta do dziewięciu. Wybitny historyk miasta Karol Estreicher senior podaje, że w XVI wieku w Polsce wydano 10 tys. druków, a do końca XVIII w. istniało w Polsce 500 drukarń.

Powstaje Kodeks Baltazara Behema, dokument zbierający przywileje i statuty miasta Krakowa oraz ustawy cechowe, ozdobiony. Dekorację rękopisu stanowi 27 miniatur obrazujących sceny z życia kupców i rzemieślników – dzięki temu stając się pierwszym na terenach Polski dokumentem pokazującym życie codzienne ludzi pracy.

Druk Statutu Jana Łaskiego, pierwszej publikacji urzędowej wydanej drukiem w Polsce, a zarazem także pierwszej kodyfikacji prawa polskiego. Wydawcą jest Jan Heller.

W drukarni Jana Hallera ukazuje się pierwsza książka w języku polskim Historia umęczenia Pana naszego Jezusa Chrystusa.

Druk (także u Jana Hellera) debiutu translatorskiego Mikołaja Kopernika Theophilacti Scolastici Simocatti Epistole morales, rurales at amatoriae, interpretatione Latina.

Krakowski drukarz Florian Ungler wydaje Raj duszny Biernata z Lublina, drugą z kolei książkę wydrukowaną w całości w języku polskim.

Turniej poetycki z okazji zaślubin Zygmunta Starego i Bony Sforzy, w którym obok poetów z Włoch, Niemiec, Szwajcarii i Austrii uczestniczyli polscy poeci, m.in.: Andrzej Krzycki i dyplomata Jan Dantyszek. Z dworem królewskim związany był Jost Ludwig Decjusz, sekretarz i finansista króla, a zarazem właściciel podmiejskiego dworku, gdzie zbierało się „koła erazmiańskiego” skupiające uczonych i doradców króla, zafascynowanych myślą Erazma z Rotterdamu i ideami humanizmu.

Ukazanie się najstarszego polskiego programu teatralnego z okazji wystawienia Iudicium Paridis Jakuba Lochera.

Powstanie pierwszej w Europie Środkowej drukarni hebrajskiej braci Haliczów. Drukarnia ulokowana była na Kazimierzu, który wówczas był odrębnym miastem.

W oficynie Hieronima Wietora ukazują się Polskie książeczki ku uczeniu się polskiego, pierwszy podręcznik do nauki języka polskiego.

Niezwykle ważny rok w dziejach polskiej literatury narodowej – Mikołaj Rej drukuje u Szarffenberga Krótką rozprawę między trzema osobami: panem, wójtem a plebanem, Andrzej Frycz Modrzewski – O karze mężobójstwa, zaś Stanisław Orzechowski – Fidelis subditus.

Wydanie (w drukarni Szarffenbergów) Biblii Leopolity, pierwszego polskiego, drukowanego i kompletnego przekładu Biblii. To szczytowy moment renesansu, na dworze Zygmunta Augusta II działają wówczas najwybitniejszy poeci tego okresu: Andrzej Frycz Modrzewski, Łukasz Górnicki, Jan Kochanowski, który podczas pobytu na królewskim dworze pisał swoje słynne Fraszki.

W Oficynie Łazarzowej ukazuje się Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego.

Jakub Wujek pracuje nad przekładem Biblii, który będzie służył polskiemu Kościołowi przez ponad trzy wieki.

Pierwszy staropolski utwór groteskowy, poczytna Wyprawa plebańska, zostaje wydany przez Oficynę Łazarzową.

Szymon Starowolski pisze w Krakowie Scriptorum Polonicorum Hekatontas, pierwszy słownik polskich pisarzy i pierwszy informator bibliograficzny w Polsce, skierowany głównie do zagranicznego czytelnika, wydany we Frankfurcie i Wenecji.

Ukazuje się pierwsza periodyczna polska gazeta Merkuriusz Polski Ordynaryjny. Od tego czasu Kraków staje się ważnym ośrodkiem nie tylko wydawnictw książkowych, ale i ciągłych.

Początki drukarni uniwersyteckiej.

Ukazuje się pierwszy w Polsce miesięcznik literacko-poetyczny Mercurius Polonicus.

Powstaje drukarnia Ignacego Grebla, czołowa drukarnia krakowska w ostatnich latach Rzeczypospolitej.

Rozpoczyna działalność pierwszy w Krakowie, a drugi w Polsce stały, publiczny i zawodowy teatr, który z czasem zyskał miano Starego Teatru (od 1799 roku działa w tym samym miejscu – u zbiegu ulic Jagiellońskiej i Szczepańskiej).

Jan Antoni Maj otwiera Gabinet do Czytania Otwartego, pierwszą wypożyczalnię książek i czytelnię (600 dzieł, głównie polskich, oraz czasopisma).

Nieprzerwanie wydawany jest w Krakowie dziennik Czas. W latach 1840-1860 dziennikarze i pisarze związani z tym konserwatywnym pismem spotykają się w salonach literackich prowadzonych przez Antoniego Zygmunta Helcla czy Pawła Popiela.

Powstaje Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Funkcję dyrektora krakowskiego teatru sprawował Stanisław Koźmian, który obok klasyków dopuścił na scenę młodych dramaturgów.

Powstaje Akademia Umiejętności oraz wydawnictwo WAM, najstarsze wydawnictwo katolickie w Polsce.

Po wieloletnim rozproszeniu zbiory Biblioteki Czartoryskich są scalane w Krakowie, w budynku dawnego arsenału miejskiego.

Powstaje – przez wiele lat najlepsza w Polsce – drukarnia Władysława Ludwika Anczyca (dziś Drukarnia Wydawnicza im. W. L. Anczyca).

Z okazji 400. rocznicy śmierci Jana Kochanowskiego odbył się zjazd literatów oraz rozpoczęła się publikacja serii dzieł literatury dawnej: Biblioteka Pisarzów Polskich, wydawana w latach 1889-1950 pod patronatem Akademii Umiejętności.

Pogrzeb Adama Mickiewicza na Wawelu, wielkie wydarzenie patriotyczne; rocznice związane z twórcami polskiej literatury i języka miały łączyć literatów z rozbitego przez zaborców na trzy części państwa.

Swoją działalność rozpoczyna Teatr Miejski, którego patronem w 1909 roku, zostanie Juliusz Słowacki.

Dyrektorem Teatru Miejskiego (dzisiejszego Słowackiego) jest Tadeusz Pawlikowski, który oprócz współczesnych sztuk polskich wystawia Maeterlincka, Ibsena i Hauptmanna.

Ukazuje się pismo społeczno-literackie Krytyka, reprezentatywne dla nurtu Młodej Polski.

Batalia o Młodą Sztukę na łamach pisma Życie; ukazujące się tu głośne manifesty młodego pokolenia twórców – m.in. słynne Confiteor Stanisława Przybyszewskiego – dały początek modernizmowi w Polsce. W tym czasie Krakowie tworzą: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Korab-Brzozowski, Tadeusz Miciński, Jerzy Andrzej Kisielewski, Stanisław Wyspiański.

Goście ze wszystkich krajów słowiańskich Austro-Węgier przyjeżdżają do Krakowa na II Zjazd Dziennikarzy Słowiańskich.

Wydanie i premiera w Teatrze Miejskim dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele; w tym samym teatrze w późniejszych latach swoje premiery będą mieć i inne wielkie dramaty Wyspiańskiego: Wyzwolenie, Sędziowie, Achilles, Bolesław Śmiały, Noc listopadowa. Na placu Szczepańskim powstaje Pałac Sztuki, siedziba Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Powstanie Drukarni Narodowej.

Działalność Zielonego Balonika, pierwszego polskiego kabaretu literackiego, utworzonego w cukierni Apolinarego Jana Michalika, czyli w tzw. Jamie Michalika.

Powstanie pierwszego stałego kina w Krakowie.

Powstanie klubu futurystycznego Pod Katarynką. Kraków staje się centrum ruchów awangardowych, m.in. polskich formistów, do których należeli Tytus Czyżewski, Leon Chwistek, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Bruno Jasieński.

W Krakowie i Warszawie ukazuje się Nuż w bżuhu. Jednodńuwka futurystów, a w samym Krakowie powstaje klub futurystyczny Gałka Muszkatołowa.

Powstanie Towarzystwo Miłośników Książki.

Działa grupa Awangarda Krakowska (Jan Brzękowski, Jalu Kurek, Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Adam Ważyk), skupiona wokół czasopisma Zwrotnica. Kierunek: sztuka teraźniejszości. Drukują w nim m.in.: Tzara i Marinetti, publikowane są przekłady Cendrarsa, Majakowskiego, Jesienina.

Krakowski Związek Literatów występuje z pomysłem umieszczania tablic pamiątkowych na domach, w których mieszkali wybitni pisarze.

Awangardowi poeci krakowscy i paryscy współpracują na łamach dwujęzycznego pisma L’Art Contemporain – Sztuka współczesna redagowanego przez Jana Brzękowskiego, członka Awangardy Krakowskiej.

Powstanie Rycerskiego Zakonu Bibliofilskiego i Kapituły Orderu Białego Kruka. Rozpoczęto budowę nowego gmachu Biblioteki Jagiellońskiej przy al. Mickiewicza.

Ustanowienie nagrody literackiej miasta Krakowa.

Działalność Teatru Artystów Cricot.

W Krakowie studiuje Zbigniew Herbert, poeta, eseista, dramatopisarz, autor słuchowisk, kawaler Orderu Orła Białego. Po wojnie zamieszkał w Krakowie, kształcił się na Akademii Handlowej, a równolegle studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim i uczęszczał na wykłady na Akademii Sztuk Pięknych. W 1947 roku uzyskał dyplom Akademii Handlowej.

Na ul. Krupniczej powstaje Dom Literatów, który stanie się dla „drugim domem” najbardziej znanych polskich pisarzy, m.in.: Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Wisławy Szymborskiej, Sławomira Mrożka, Stanisława Dygata. Ukazują się pierwsze numery Dziennika Polskiego, Tygodnika Powszechnego i Przekroju. Powstaje Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Wychodzą pierwsze numery pisma Echo Krakowa i miesięcznika Znak. Powstaje pierwszy powojenny kabaret Siedem Kotów.

Pierwszy numer Gazety Krakowskiej.

Pierwszy numer pisma Życie Literackie.

Powstanie Wydawnictwa Literackiego.

Działa Cricot 2, teatr awangardowy, założony przez Tadeusza Kantora i Marię Jaremiankę.

Świąteczny numer krakowskiego Życia Literackiego zapowiada przemiany w literaturze i odwilż w polityce kulturalnej, na jego łamach debiutują m.in. Zbigniew Herbert i Jery Harasymowicz, a ich poezje komentarzami opatrują wybitni krytycy, m.in. Jan Błoński i Artur Sandauer.

Powstanie Piwnicy Pod Baranami, legendarnego kabaretu literackiego, którego współzałożycielem był Piotr Skrzynecki.

Kraków, jako jedyne polskie miasto oraz jedno z niewielu miast europejskich, został zaproszony do Gandawy, do udziału w wielkiej wystawie Złoty Wiek Słynnych Miast; zaangażowanie krakowskich instytucji przynosi sukces – Kraków wraz z Londynem i Lizboną otrzymuje złoty medal, a na wystawie prezentowano m.in.: iluminowany Kodeks Baltazara Behema.

Powstaje wydawnictwo Znak (jako Społeczny Instytut Wydawniczy Znak).

Działalność rozpoczyna Teatr STU, powołany do życia przez Krzysztofa Jasińskiego.

Powstaje grupa literacka Teraz, którą tworzyli Adam Zagajewski, Stanisław Stabro, Leszek Aleksander Moczulski i inni; na przełomie lat 60. i 70. Kraków stał się najważniejszym, obok Poznania, ośrodkiem ruchu nowofalowego (do tego nurtu zalicza się także debiutującą w 1961 roku Ewę Lipską). Pokolenie ‘68 wystąpiło przeciw nowomowie i oficjalnemu, fałszującemu rzeczywistość, językowi propagandy.

Pierwsza odsłona Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Alternatywnych– Krakowskie Reminiscencje Teatralne. Jest to najstarsza w Polsce impreza teatralna, najważniejszy w Polsce międzynarodowy przegląd dokonań polskiego i światowego teatru alternatywnego.

Nowy krakowski miesięcznik literacki Pismo zapowiada odnowę literatury na fali rewolucji Solidarności. Pierwszy numer poświęcony jest twórczości Czesława Miłosza. Autora zaczyna publikować Wydawnictwo Literackie (Dolina Issy). Rok wcześniej nakładem wydawnictwa Znak ukazał się tom Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada.

Wydawnictwo Literackie po raz pierwszy w kraju publikuje pełne wydanie Dzieł Witolda Gombrowicza, pod redakcją Jana Błońskiego.

Powstaje Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas oraz Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.

Kraków staje się ośrodkiem działalności alternatywnego ruchu literackiego skupionego wokół pisma bruLion (wydawanego od 1986 r.) – na jego łamach publikują Marcin Świetlicki i Marcin Sendecki. To lata niezwykłego rozwoju badań literackich i krytyki. Na Uniwersytecie Jagiellońskim wpływ przemian politycznych i przemian świadomości na literaturę analizują Jerzy Jarzębski, Stanisław Jaworski, Stanisław Balbus, Aleksander Fiut, Stanisław Stabro, Marian Stala, Ryszard Nycz, Marta Wyka.

Ukazuje się pierwszy numer Dekady Literackiej, początkowo pismo wychodzi jako dodatek do Gazety Krakowskiej. Odbywa się Festiwal Mrożka w 60-lecie urodzin dramaturga; Sławomir Mrożek otrzymuje tytuł Honorowego Obywatela Miasta Krakowa.

Powstaje Międzynarodowe Centrum Kultury.

Po powrocie z emigracji Czesław Miłosz wybiera Kraków na miejsce zamieszkania; noblista otrzymuje tytuł Honorowego Obywatela Miasta Krakowa. Powstaje Wydawnictwo GREG. Tygodnik Powszechny po raz pierwszy przyznaje Medal Św. Jerzego, którego pierwszym laureatem zostaje ks. Arkadiusz Nowak.

Powstaje na Uniwersytecie Jagiellońskim dwuletnie Studium Literacko-Artystyczne (według autorskiego projektu Gabrieli Matuszek), pierwsza w Polsce szkoła twórczego pisania, której wykładowcami są najwybitniejsi polscy pisarze, poeci i krytycy (m.in. Justyna Bargielska, Miłosz Biedrzycki, Marek Bieńczyk, Jerzy Franczak, Marek Sołtysik, Piotr Sommer, Olga Tokarczuk; w SLA wykładali również m.in. Stanisław Lem, Czesław Miłosz, Maciej Słomczyński, Jan Józef Szczepański, Wisława Szymborska, Dorota Terakowska). W ciągu 20 lat istnienia krakowską szkołę pisarzy ukończyło wielu liczących się dziś w życiu literackim pisarzy i poetów.

Powstaje Wydawnictwo Homini.

Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymuje krakowska poetka Wisława Szymborska. Sławomir Mrożek wraca z emigracji i osiada w Krakowie. Zorganizowane zostają I. Targi Książki w Krakowie. Powstaje Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Rok Poezji, zorganizowany w ramach Festiwalu Kraków 2000; patronat nad wydarzeniami, m.in. nad Spotkaniami Poetów Wschodu i Zachodu, obejmuje dwoje polskich noblistów: Wisława Szymborska i Czesław Miłosz.

Po 1989 r. ustanowiono w Krakowie wiele nagród, m.in.: im. Georga Trakla, Fundacji „brulionu” czy miesięcznika Znak (od 1997 roku przyznawana za powieść lub opowiadanie).

Pod kierownictwem Albrechta Lemppa w Willi Decjusza w Krakowie powstaje Zespół Literacki ds. Frankfurtu 2000, którego głównym zadaniem jest przygotowanie wystąpienia Polski jako gościa honorowego na Targach Książki we Frankfurcie. Ryszard Krynicki do Krakowa przenosi Wydawnictwo a5.

Powstanie wydawnictw Haa!art i Bezdroża. Startuje cykl imprez Haa!rtowanie kultury, na które składają się spotkania autorskie, przedstawienia i koncerty.

Inauguracja pierwszej Letniej Szkoły Wyszehradzkiej w Willi Decjusza, w której udział wzięła młodzież z Europy Środkowo-Wschodniej. Ha!art rozdaje przechodniom książki młodych autorów.

Pierwsza edycja Małopolskich Dni Książki Książka i róża. Odbywa się także pierwsza odsłona Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Dedykacje, poświęconego co roku innemu autorowi lub zjawisku w historii teatru, prezentującego najgłośniejsze spektakle teatru europejskiego. Po dwudziestu latach pobytu zagranicą do Polski wrócił na stałe Adam Zagajewski – zamieszkał w Krakowie, w którym niegdyś studiował. Kraków jest najbardziej „poetyckim z miast” w Polsce: mieszkają tu już nobliści Czesław Miłosz i Wisława Szymborska, litewski poeta i tłumacz Tomas Venclova i inni.

Powstaje narodowa instytucja kultury Instytut Książki. W Willi Decjusza po raz pierwszy zostaje wręczona Nagroda im. Sergio Vieira de Mello, Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka w latach 2002-2003. Jej laureatem został Tadeusz Mazowiecki, pierwszy premier III Rzeczypospolitej (1989-1991), publicysta, działacz społeczny i polityk. 14 sierpnia umiera Czesław Miłosz, zostaje pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce.

Tygodnik Przekrój rozpoczyna przyznawanie nagrody Fenomeny Przekroju. Jej pierwszym laureatem zostaje Sławomir Mrożek. Instytut Książki w Krakowie rozpoczyna akcję 4 Pory Książki, cykl festiwali odbywających się na przestrzeni całego roku (Pora Poezji, Festiwal Literatury Popularnej, Pora Prozy, Festiwal Kryminału). Stowarzyszenie Sezony Teatralne inicjuje festiwal teatralny Dramaty Narodów (odbywający się co dwa lata). W maju odbywa się także I Światowy Kongres Tłumaczy Literatury Polskiej, w którym uczestniczy blisko 180 osób z całego świata. Jego organizator Instytut Książki przyznaje również po raz pierwszy nagrodę Transatlantyk dla najwybitniejszego promotora literatury polskiej za granicą (jej laureatem został Henryk Bereska, tłumacz literatury polskiej na język niemiecki, poeta).

Sacha Pecaric kończy pierwsze powojenne tłumaczenie Tory z języka hebrajskiego na język polski.

W Krakowie odbywa się festiwal Urodziny Herberta poświęcony twórczości  poety, którego lata młodości i studiów były związane z Krakowem.

W Krakowie debiutują dwa wielkie wydarzenia literackie: Festiwal Miłosza oraz Festiwal Conrada.

Kraków rozpoczyna starania o tytuł Miasta Literatury UNESCO. W czerwcu ma miejsce Festiwal literacki Ha!wangarda, skupiający się na projektach niekomercyjnych, konsekwentnie zmieniających obraz najnowszej literatury, takich jak: liberatura, hiperteksty, cyberpoezja, story-art, poezjografia, remiksy literackie. We wrześniu odbywa się festiwal Mrożek na XXI wiek. W specjalnym wydaniu Gazety Wyborczej ukazuje się Literacki Przewodnik po Krakowie. Ruszają akcje Strefa Wolnego Czytania oraz Miejsce dla czytelnika w krakowskich pojazdach komunikacji miejskiej.

Kraków przystępuje do ICORN (Międzynarodowej Sieci Miast Pisarzy Uchodźców). To także Rok Czesława Miłosza, a historyczna odsłona Festiwalu im. Czesława Miłosza, zorganizowanego w 100-lecie urodzin poety, gromadzi blisko 130 poetów, pisarzy, tłumaczy i uczonych, m.in. z Białorusi, Litwy, Polski, Ukrainy, Stanów Zjednoczonych, Francji, Rosji, Rumunii, Irlandii, Anglii, Włoch, Szwecji, Czech, Turcji, Chin i Indii. W ramach Roku Miłosza powstała największa dotąd w Polsce zorganizowana akcja promująca twórczość poety – projekt Miłosz Wyzwolony. W ramach cyklu wydarzeń powstały świetlne projekcje Jenny Holzer, instalacje artystyczne Camera Obscura, Ogród Zen inspirowany przekładami haiku, miasto przemierzały Tramwaje Liryczne, młodzi artyści przeprowadzali interwencje artystyczne w ramach akcji 4P: Pisarz, Poezja, Proza, Przestrzeń miasta. W ramach Festiwalu Sacrum Profanum pięciu wiodących polskich kompozytorów (Paweł Mykietyn, Agata Zubel, Jagoda Szmytka, Aleksandra Gryka, Wojciech Ziemowit Zych) tworzy utwory muzyczne inspirowane tekstami Czesława Miłosza pod wspólną nazwą: Miłosz Sounds. Prawykonań dokonały najwybitniejsze zespoły muzyki współczesnej świata, m.in. Asko | Schönberg, Klangforum Wien, Ensemble Modern, Alarm will Sound, Bang on the Can All-Stars.

1 lutego umiera Wisława Szymborska, pogrzeb poetki przyciąga tysiące osób; powstaje Fundacja Wisławy Szymborskiej, która ogłasza Nagrodę Poetycką im. Wisławy Szymborskiej oraz uruchamia wystawę Szufladę Szymborskiej w oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie (w pierwszą rocznicę śmierci poetki). Rusza dwuletni projekt Reading Małopolska, w ramach którego Kraków i cały region promują na świecie swoją tożsamość literacką; w październiku na konferencję Kreatywne miasta i regiony przyjeżdżają przedstawiciele Miast Literatury UNESCO oraz wielu innych miast opierających swoją tożsamość na literaturze.

Międzynarodowa, nadzwyczajna konferencja ICORN i PEN International Writing Freedom gromadzi w Krakowie blisko 200 gości z całego świata. Pod hasłem Ziemia Ulro dzisiaj odbywa się 3. edycja Festiwalu Miłosza, podczas której spotkało się blisko 100 poetów i pisarzy, a światło ujrzało 8 nowych tomów poetyckich. Ten rok obfituje w istotne wydarzenia literackie – na tej liście są także 3. Światowy Kongres Tłumaczy Literatury Polskiej z udziałem blisko 200 gości (czerwiec); Krakowskie Spotkania Poetów organizowane przez Adama Zagajewskiego i Edwarda Hirscha (czerwiec); Jubileusz Ryszarda Krynickiego w 70-lecie urodzin poety z udziałem gości z całej Polski (czerwiec), 17. Targi Książki w Krakowie (październik) czy 5. Conrad Festival (październik).