fbpx

Gdzie pisać? Powstała międzynarodowa baza informacji o rezydencjach literackich

Kraków, Gdańsk i Warszawa we współpracy z Unią Literacką i Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury zainicjowały wspólny projekt „Rezydencje literackie”. Pod adresem literaryresidenciespoland.pl dostępna jest pierwsza tego typu platforma poświęcona wyjazdowym stypendiom twórczym dla pisarzy i tłumaczy. Projekt w Światowym Dniu Książki zainicjowała dyskusja z udziałem m.in. Antonii Lloyd-Jones – tłumaczki prozy Olgi Tokarczuk – oraz pisarza Jacka Dehnela.

Rezydencje twórcze dla pisarzy i tłumaczy mają w Europie i na świecie długą i piękną tradycję. Luter tłumaczył Biblię bezpiecznie ukryty na zamku Wartburg, Akademia Francuska w Rzymie przyjmuje swoich stypendystów od początków XVIII wieku, Rilke pisał Elegie duinejskie jako gość na zamku Duino. Do dzisiaj główną ideą pozostaje zaoferowanie rezydentom miejsca, w którym przez kilka tygodni czy miesięcy mogą pracować w skupieniu i spokoju, oderwani od absorbujących zajęć codzienności, ale też zawierać znajomości zawodowe – co w przypadku zajęcia niezwykle samotnego, jakim jest tworzenie literatury, jest niezwykle istotne.

Nowy adres dla rezydencji literackich

W Światowym Dniu Książki i Praw Autorskich wystartowała strona internetowa literaryresidenciespoland.pl – pierwsza tego typu platforma poświęcona rezydencjom literackim. Jest to wspólna inicjatywa KBF – operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku oraz Staromiejskiego Domu Kultury w Warszawie podjęta we współpracy z Unią Literacką i Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury. Wirtualną bazę informacji o aktualnych naborach, dotychczasowych stypendystach i instytucjach goszczących, a także polskich i zagranicznych programach stypendialnych dla pisarzy, pisarek, tłumaczy oraz tłumaczek uzupełnia grupa na portalu Facebook „Literary residencies: open calls for writers and translators”. Będzie ona służyć wymianie informacji o naborach na stypendia twórcze oraz dzieleniu się doświadczeniami z pobytów rezydencjalnych w różnych ośrodkach.

Uruchomienie strony zainaugurowała dyskusja „Gdzie pisać?”. Jakie są doświadczenia twórców i twórczyń z pobytów rezydencjalnych? Co daje zetknięcie z innym środowiskiem literackim? Jak stypendysta współtworzy historię kultury miejsca, w którym przebywa na rezydencji? O rezydencjach literackich w Polsce i na świecie oraz o tym, jak klimat i historia miejsca wpływają na doświadczenie pracy twórczej, opowiedzieli uczestnicy międzynarodowych projektów rezydencjalnych: białoruska poetka Julia Cimafiejewa, tłumaczka utworów wybitnych współczesnych polskich powieściopisarzy i reportażystów – w tym Stanisława Lema i Olgi Tokarczuk – Antonia Lloyd-Jones z Wielkiej Brytanii oraz Aleš Šteger, słoweński pisarz i poeta. Rozmowę poprowadzili tłumaczka Justyna Czechowska i pisarz Jacek Dehnel.

Rezydencje literackie w Polsce

Wielu polskich pisarzy i tłumaczy od lat korzysta z międzynarodowej oferty rezydencjalnej. Olga Tokarczuk napisała znaczną część Ksiąg Jakubowych w Grazu, a pobyt w szwajcarskim Zug zainspirował jedno z jej Opowiadań bizarnych; Anna Wasilewska na takich wyjazdach tłumaczyła m.in. Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego czy Wykłady amerykańskie Italo Calvino; Magdalena Heydel przekładała Monument Alice Oswald w Visby, co potem wspominała tak: „Wyspiarskie poczucie oderwania od spraw stałego lądu dało mi przestrzeń duchową konieczną do skupienia nad tak obszernym poematem”. Rezydencje bywają nawet tematem osobnych dzieł, jak zainspirowana wspomnianym Visby na Gotlandii Wyspa Żanny Słoniowskiej czy Jesień w Szanghaju Doroty Masłowskiej.

W Polsce coraz więcej instytucji oferuje pobyty, podczas których polscy i zagraniczni pisarze i tłumacze mogą, mieszkając obok siebie, zajmować się pracą literacką i wnosić wkład w lokalną historię kultury. Rezydencje nie tylko pozwalają publiczności zetknąć się z twórcami o znaczeniu międzynarodowym, ale są również znakomitą promocją miast i regionów.

Kraków od kilku lat regularnie oferuje twórcom i twórczyniom rezydencje literackie. Początkowo były to głównie programy międzynarodowe, skierowane do autorów i autorek z Miast Literatury UNESCO. Stopniowo oferta rezydencjalna zaczęła również poszerzać się o m.in. stypendia dla laureatów nagród (Paszporty „Polityki”, Nagroda Conrada) oraz rezydencje krajowe. Kraków gościł do tej pory kilkudziesięciu stypendystów z różnych stron świata, m.in. Australii, Hiszpanii, Ukrainy czy Wielkiej Brytanii. W 2011 roku, jako pierwsze miasto Europy Środkowo-Wschodniej, Kraków dołączył do Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN. W ramach tego programu gości obecnie już dziewiątą stypendystkę – angolską poetkę, performerkę i aktywistkę Aaiún Nin.

Gdańsk, Kraków i Warszawa we współpracy z Unią Literacką i Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury postanowiły wspólnie zainicjować nowy program stypendialny. W ten sposób powstały trzy wyjątkowe miejsca rezydencji: krakowskie, mieszczące się przy samym Rynku Głównym w Pałacu Potockich; gdańskie, zlokalizowane w tak ważnej dla literackiego krajobrazu Trójmiasta Oliwie, tuż przy parku Oliwskim; warszawskie, położone na granicy Starego Miasta i Powiśla.

Aktualne nabory

Wystartował już pierwszy program rezydencjalny dla tłumaczy i tłumaczek literatury na język polski organizowany przez Kraków Miasto Literatury UNESCO. Nabór skierowany jest do twórców mających na swoim koncie co najmniej jeden wydany drukiem przekład książkowy i pracujących aktualnie nad projektem przekładowym. Poza zakwaterowaniem i zwrotem kosztów przejazdu uczestniczki i uczestnicy otrzymają także wynagrodzenie wynoszące 2 tysiące złotych brutto. Rezydencje mają na celu wsparcie tłumaczy i tłumaczek poprzez zapewnienie im dogodnych warunków, by przez 30 dni mogli poświęcić się pracy przekładowej. Ponadto podczas rezydencji uczestnicy i uczestniczki mogą liczyć na wsparcie zespołu Krakowa Miasta Literatury UNESCO w nawiązywaniu nowych środowiskowych i branżowych kontaktów. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 4 maja. Więcej informacji można znaleźć TUTAJ.

Nabór na program rezydencji literackich dla pisarzy, pisarek, tłumaczy i tłumaczek otworzył też Staromiejski Dom Kultury w Warszawie. W tym roku zaprasza gości z Białorusi, Ukrainy oraz Rosji do spędzenia kilku twórczych tygodni w centrum miasta. Z dwóch naborów zostanie wybranych co najmniej pięciu rezydentów na pobyty o długości od dwóch do sześciu tygodni (w okresach maj–czerwiec i lipiec–grudzień). Organizując rezydencje, SDK włącza zagranicznych twórców do warszawskiego świata literackiego. Zachęca do spędzenia kilku tygodni w Warszawie i poznania lokalnej sceny artystycznej, historii miasta oraz kulturalnej oferty stolicy. Rezydentom zapewnia mieszkanie w centrum z dogodnym miejscem do pracy twórczej, stypendium w wysokości 840 zł brutto tygodniowo, wsparcie merytoryczne i logistyczne, a także włączenie ich w działalność instytucji. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 7 maja (nabór nr 1) i 30 czerwca (nabór nr 2). Więcej informacji o rezydencji znajduje się TUTAJ.

Projekt „Rezydencje literackie” realizowany jest przez KBF – operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Instytut Kultury Miejskiej oraz Staromiejski Dom Kultury w ramach partnerstwa trzech polskich miast – Krakowa, Gdańska i Warszawy. Działania wspierają dwa stowarzyszenia twórców: Unia Literacka i Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury.

Wpisz szukaną frazę: