fbpx

30 wideorecenzji obejrzanych przez 25 tys. internautów i internautek, 82 recenzje tekstowe publikowane m.in. w kolejnych wydaniach miesięcznika „Karnet” i na łamach partnerów medialnych akcji – to tylko niektóre efekty programu Księgarnie Odporne zrealizowanego w ostatnich dwóch miesiącach przez Miasto Kraków i Krakowskie Biuro Festiwalowe. Szczególnie ważne było dla nas zaznaczenie społecznej solidarności z krakowskimi księgarzami i księgarkami w czasie trwającego kryzysu ekonomicznego, a także – bezpośrednie środki finansowe przekazane na działalność jednej z najbardziej dotkniętej restrykcjami branży!

U progu pandemii koronawirusa Kraków zdecydował się na uruchomienie bezprecedensowego w skali kraju, szybkiego programu pomocowo-ochronnego, którego beneficjentami są niezależne krakowskie księgarnie – od lat nieocenione i prężnie działające ośrodki życia kulturalnego. Wsparcie rozwoju księgarstwa tradycyjnego to od początku jeden z kluczowych elementów programu Kraków Miasto Literatury UNESCO: w Krakowie od 2011 roku funkcjonuje system ulg czynszowych w lokalach miejskich, organizacja wydarzeń kulturalnych w księgarniach zasilana jest ze specjalnego budżetu Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zaś jesienią odbywa się budujący świadomość znaczenia i kulturotwórczej roli tych miejsc plebiscyt „Wybieramy księgarnie roku”.

Dramatyczny spadek obrotów w sklepach stacjonarnych i tylko częściowe jego przełożenie na sprzedaż internetową po wybuchu pandemii postawiły księgarnie w całym kraju w bardzo trudnej sytuacji. Obok takich rozwiązań, jak zawieszenie pobierania czynszów w lokalach miejskich czy kampanie zachęcające do okazywania solidarności z ulubionymi księgarniami przez zakupy online (krakowska „Wspieram krakowskie księgarnie online” i ogólnopolska „Książka na telefon”) konieczne okazało się wypracowanie skutecznych, krótkoterminowych działań ochronnych dla branży, której działalność współdecyduje o wyjątkowym charakterze Krakowa.

Na realizację programu Księgarnie Odporne przeznaczono 100 tys. zł z budżetu Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W wyniku otwartego naboru oraz szybkiej i sprawnej selekcji te środki trafiły do 22 niezależnych księgarń w całym mieście. Jednym z efektów i promocyjną wartością dodaną programu było m.in. zamówienie cyklu wideorecenzji książkowych, które mogli śledzić odbiorcy profilu Kraków Miasto Literatury UNESCO na Facebooku oraz szeregu recenzji książkowych udostępnionych czytelnikom i czytelniczkom miesięcznika „Karnet”. Księgarze i księgarki zaprezentowali się w nich od strony, którą znamy na co dzień w księgarniach – jako niezrównani specjaliści i specjalistki w odkrywaniu przed nami nowych czytelniczych lądów i zakątków; ludzie, dzięki którym nasze prywatne biblioteczki zapełniają kolejne niezapomniane książki.

Dziś publikujemy nagranie, którym pragniemy podsumować trwającą ponad miesiąc akcję i podziękować: księgarzom i księgarkom za wspaniałe materiały, a przede wszystkim za upór, wytrwałość i zaraźliwie pozytywną energię w trudnych dla wszystkich czasach, a wszystkim widzom – za entuzjastyczne reakcje i przede wszystkim wspieranie naszych krakowskich księgarni w czasie szczególnej próby.

Księgarnie Odporne – oto one!

  1. Antykwariat PiBook
  2. Antykwariat Abecadło
  3. Antykwariat SK
  4. Bonobo Księgarnia Kawiarnia Podróżnicza
  5. De Revolutionibus Books & Café
  6. Fankomiks Księgarnia Hobbistyczna
  7. Główna Księgarnia Naukowa
  8. Książkoteka
  9. Księgarnia Akademicka
  10. Księgarnia CUD
  11. Księgarnia Jedynka
  12. Księgarnia Karakter
  13. Księgarnia Muza II
  14. Księgarnia Pod Globusem
  15. Księgarnia Kurant
  16. Lokator Kawa & Książki
  17. Massolit Books
  18. Spółdzielnia Ogniwo
  19. Szafa Pełna Książek
  20. Księgarnia Skrzat (ul. Prądnicka 77)
  21. Księgarnia Skrzat (os. Niepodległości 3)
  22. Café NOWA Księgarnia

Organizatorami programu Księgarnie Odporne są Miasto Kraków i Krakowskie Biuro Festiwalowe, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.

Projekt zrealizowano w ramach miejskiej strategii „Kultura Odporna”, celem której jest przeciwdziałanie skutkom pandemii koronawirusa w obszarze kultury.

#krkcityoflit #KsięgarnieOdporne #KulturaOdporna #KrakowskieKsięgarnie #BądźTurystą

Zapraszamy na drugą odsłonę cyklu „Wyszukaj Klasyka”, w którym przybliżamy sylwetki wybranych XIX- i XX-wiecznych autorów i autorek związanych z Krakowem. Bohaterką kolejnego potkania będzie Dagny Juel Przybyszewska – norweska pisarka, tłumaczka i pianistka, żona Stanisława Przybyszewskiego i legenda młodopolskiej bohemy. O jej krótkim, tragicznym życiu i nierozstrzygalnych dylematach, co jest faktem, a co mitem w biografii „muzy” artystów belle époque, będzie rozmawiać Marcin Wilk z prof. Gabrielą Matuszek-Stec – historyczką literatury, tłumaczką języka niemieckiego, redaktorką powstającej dziesięciotomowej edycji dzieł zebranych Stanisława Przybyszewskiego. Transmisja na żywo ze spotkania odbędzie się w środę 24 czerwca o godz. 18.00 na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku.

Skromny objętościowo dorobek literacki Dagny Juel Przybyszewskiej (1867-1901) – kilka sztuk teatralnych, wiersze, poematy prozą i opowiadania – pozostaje przysłonięty nie tylko przez twórczość jej męża, ale przede wszystkim przez aurę obyczajowego skandalu, która towarzyszyła Przybyszewskim praktycznie przez całe życie. Dagny urodziła się w norweskim Kongsvinger, a autora Śniegu poznała w Berlinie. Ich przybycie w 1898 roku pod Wawel spowodowane przyjęciem przez Przybyszewskiego posady redaktora naczelnego pisma „Życie” było pstryczkiem w nos dla mieszczańskiego Krakowa, a jednocześnie – otwarciem nowego rozdziału w literackich dziejach miasta. Słynne i osnute legendą były przyjęcia w domu Przybyszewskich przy ul. Karmelickiej 53. Wokół Dagny powstał wówczas krąg hipnotycznie zapatrzonych – trudno powiedzieć czy w nią, czy w jej urodę – wielbicieli. Postrzegano ją jako „egzotyczną królewnę z dalekiego kraju fiordów, wyniosłą panią owianą famą berlińskiej cyganerii”. „Jutrzenkę” (bo to znaczy jej imię po norwesku) portretowali m.in. Stanisław Wyspiański i Wojciech Weiss, a także poznany jeszcze w rodzinnym kraju Edvard Munch.

Romans Przybyszewskiego z Jadwigą Kasprowiczową (żoną Jana Kasprowicza, wybitnego poety pochodzącego także z Kujaw) skłonił Dagny do opuszczenia Krakowa w 1900 roku. Rok później pisarka została zastrzelona podczas pobytu w Tbilisi (wówczas Tyflis) przez jej kochanka Władysława Emeryka.

Podczas transmitowanego na żywo spotkania w słynnej młodopolskiej kawiarni Jama Michalika nasi rozmówcy postarają się przybliżyć biograficzne prawdy o postaci, wokół której skupiły się jak w soczewce największe fantazje przełomu wieków. Transmisję na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku wzbogacą materiały archiwalne i zdjęcia z epoki.

Prof. dr hab. Gabriela Matuszek-Stec – historyczka literatury, krytyczka, eseistka, tłumaczka literatury niemieckiej. Założycielka i kierowniczka podyplomowego Studium Literacko-Artystycznego UJ – pierwszej w Polsce szkoły pisarzy. Zajmuje się naukowo m.in. twórczością Stanisława Przybyszewskiego, dramatem naturalistycznym (polskim i europejskim), polską i europejską powieścią realistyczną, prozą i dramatem Młodej Polski, współczesną prozą polską, związkami polsko-niemieckimi i przekładem literackim. Autorka książek wydawanych w Polsce i w Niemczech, m.in.: „Der geniale Pole”? Niemcy o Stanisławie Przybyszewskim (1892-1992), Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii, pod jej redakcją powstaje dziesięciotomowa edycja dzieł zebranych Przybyszewskiego, a także ukazują się dwie serie literackie: Seria Studium Literacko-Artystycznego UJ i Krakowska Biblioteka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Marcin Wilk (ur. 1978) – dziennikarz, kurator programów literackich. Publikował na łamach m.in. „Polityki”, „Tygodnika Powszechnego”, „Przekroju”, „Czasu Kultury”, „Dekady Literackiej”, „Ha!artu”, „Radaru” i „Lampy”. Współpracował z Radiem Kraków. Przez kilka lat redagował kolumnę literacką w „Dzienniku Polskim”. Stały współpracownik miesięcznika „Znak”. Autor m.in. książek biograficznych o Annie Jantar (Tyle słońca. Anna Jantar. Biografia) i Irenie Kwiatkowskiej (Kwiatkowska. Żarty się skończyły). Niedawno ukazała się jego książka o ostatnich dniach przed II wojną światową w Polsce (Pokój z widokiem. Lato 1939). Prowadzi blog książkowy Wyliczanka (www.wyliczanka.eu).

„Wyszukaj Klasyka” to cykl wirtualnych rozmów o mniej lub bardziej zapomnianych, nietuzinkowych postaciach polskiej literatury XIX- i XX-wiecznej związanych z Krakowem. Działamy na przekór wszechobecnemu pędowi do nowości, przybliżając sylwetki autorów i autorek dawno niewznawianych tytułów wybijających się ponad czasy, w których powstały. Przecieramy szlaki dla ponownych odkryć na miarę opowiadań Kornela Filipowicza i poezji Zuzanny Ginczanki. Inspirujemy i poszerzamy czytelnicze horyzonty. Na kolejnych spotkaniach cyklu gościmy ekspertów i ekspertki, ale także bliskich, przyjaciół i przyjaciółki naszych bohaterów i bohaterek. Cykl prowadzi Marcin Wilk – pisarz, dziennikarz, kurator programów literackich.

PROGRAM SPOTKAŃ:

10 czerwca 2020, godz. 18.00 | Ludwik Jerzy Kern
24 czerwca 2020, godz. 18.00 | Dagny Juel Przybyszewska
8 lipca 2020, godz. 18.00 | Roman Ingarden
22 lipca 2020, godz. 18.00 | Aniela Gruszecka
12 sierpnia 2020, godz. 18.00 | Zygmunt Nowakowski
9 września 2020, godz. 18.00 | Ewa Szelburg-Zarembina
14 października 2020, godz. 18.00 | Anna Świrszczyńska
10 listopada 2020, godz. 18.00 | Henryk Vogler

Spotkania będą się odbywać w formie transmisji na żywo na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku, ale jeśli zmieniająca się sytuacja epidemiczna na to pozwoli – także na żywo! Nagrania zostaną zrealizowane w krakowskich kawiarniach, księgarniach i antykwariatach oraz w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

Cykl „Wyszukaj Klasyka” dofinansowano że środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Na zdjęciu: Dagny Juel Przybyszewska i Stanisław Przybyszewski, ok. 1897-1898

O wyjątkowości tegorocznej edycji Festiwalu Conrada świadczy nie tylko doborowe grono gości z całego świata, a także wielość i różnorodność dyskutowanych w jego trakcie tematów. W związku z nieprzewidywalną sytuacją pandemiczną na świecie w tym roku po raz pierwszy w historii połączymy się internetowo z autorkami i autorami, gośćmi programu głównego wydarzenia. Spotkamy się m.in. z Sigrid Nunez, Markiem Bieńczykiem, Royem Jacobsenem, Karlem-Markusem Gaussem, Magdaleną Tulli i Elif Shafak. Organizatorami Festiwalu Conrada są Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja Tygodnika Powszechnego.

Idea tegorocznego festiwalu

Hasłem przewodnim tegorocznego festiwalu jest „Widzialne i niewidzialne”. Wspólnie z naszymi gośćmi będziemy się zastanawiać nad sposobami, za pomocą których literatura nazywa i wprowadza w obieg społeczny wybrane zjawiska, pozostawiając jednocześnie nienazwanymi (lub niewidzialnymi) inne. „Kto decyduje, co widać, a czego nie widać? Kto ma władzę ukazywania niewidzialnego i skrywania widzialnego? Bo przecież z faktu, że kogoś nie widać, nie wynika, że on, ona lub ono nie istnieje” – rozwija myśl główną festiwalu Michał Paweł Markowski, jego dyrektor artystyczny. „A nadmiar widzialnego? Czy nie męczy, czy nie zmusza do odwracania oczu? Komu i czemu pozwalamy istnieć w przestrzeni widzialnego, a komu i czemu tej racji odmawiamy? Kogo na ołtarzu widzialności uświęcamy, kogo zaś ignorujemy?” – dodaje.

Hasło prowokuje serię pytań, które powracać będą w rozmowach z zaproszonymi gośćmi. Czy wolność jest wartością nadrzędną? Czy opowiadanie może zmienić świat? Czy pamięć może nas ocalić? Jak poradzić sobie z niewidzialnością? Co znajduje się poza granicą słów? Czy pamięć można przywrócić? To tylko wybrane zagadnienia, które spróbujemy wziąć na warsztat w ciągu festiwalowego tygodnia.

Festiwal w sieci

„W tym roku to nie publiczność przychodzi na festiwal – to festiwal przychodzi do odbiorców na tablecie, smartfonie, komputerze” – zapowiada Izabela Helbin, dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego. „Jeden z najważniejszych festiwali literackich świata będzie gościł w naszych domach, na spacerach, przy porannej kawie i popołudniowej herbacie. W październikowe wieczory zapraszamy na spotkania ze znakomitymi pisarkami i pisarzami. A to wszystko dzięki mediom cyfrowym oraz internetowi. Nie wyobrażamy sobie, żeby na festiwalowej mapie Polski mogło zabraknąć tego święta literatury. W tym roku będzie ono nieco inne niż zwykle, ale równie interesujące i wartościowe”.

Dwadzieścia jeden spotkań w programie głównym

Od 19 do 25 października na kanałach Festiwalu Conrada będziemy gościć pisarki i pisarzy z całego świata. Organizatorzy połączą się z Norwegią, Belgią, Stanami Zjednoczonymi, Czechami, Francją, Turcją, Irlandią, Islandią, Rosją i Austrią. Każdego dnia festiwalu zaplanowano wirtualne spotkanie z jednym polskim pisarzem bądź pisarką i dwojgiem pisarzy z zagranicy.

„Każda z zaproszonych osób – mówi Grzegorz Jankowicz, dyrektor programowy festiwalu – opowie o innym aspekcie hasła przewodniego tegorocznej edycji. Z jednymi będziemy rozmawiać o prywatnym doświadczeniu (utracie, pamięci, traumie, obsesji), z drugimi o sprawach społecznych (funkcji literatury we współczesnym świecie, niewidzialnych częściach Europy Środkowej i Wschodniej, relacji – kulturowej i politycznej – między Wschodem a Zachodem).

Pytanie o doświadczenie bólu i jego wpływ na nasz sposób postrzegania świata i innych istnień pojawi się na spotkaniu z nagrodzoną National Book Award amerykańską pisarka Sigrid Nunez, która w rozmowie z Magdą Heydel opowie m.in. o swojej bestsellerowej powieści „Przyjaciel”. Podczas pierwszego dnia festiwalu na dyskusję o tym, czy można dziś tworzyć literaturę, która zasłania przed nami problemy społeczne i osobiste zaprosi Etgar Keret, znany i uwielbiany przez festiwalową publiczność izraelsko-polski pisarz i poeta, nazywany mistrzem krótkiej formy.

Do paradoksów wolności i jej (nie)widzialnych aspektów nawiąże rumuńsko-francuski dramaturg i pisarz Matei Vişniec, autor m.in. głośnej sztuki „Historia komunizmu opowiedziana umysłowo chorym”. Wspólnie z prowadzącą spotkanie Joanną Kornaś-Warwas spróbuje odpowiedzieć na pytanie, czy każdy człowiek potrafi być wolny i czy w istocie wolność jest dla człowieka wartością najwyższą. Drugi dzień festiwalu zwieńczy rozmowa z utytułowaną pisarką Bianką Bellovą, którą wydane w 2016 roku „Jezioro” uczyniło gwiazdą współczesnej literatury czeskiej. Bellová opowie o zanikaniu świata będącym nieuchronną częścią procesu dojrzewania.

Spotkanie z belgijską feministką i filozofką Chantal Mouffe otworzy trzeci dzień festiwalu. Jedna z najważniejszych przedstawicielek postmarksizmu poruszy problem populizmu, który w XXI pleni się w niemal wszystkich zakątkach świata. Z Belgii przeniesiemy się do Norwegii za sprawą Roya Jacobsena, którego powieść „Niewidzialni” trafiła do finału Międzynarodowej Nagrody Bookera 2017. Opowieść o dalekich, niedostępnych rejonach świata zakończy kolejny dzień festiwalu.

Spotkanie z pisarzem Kevinem Barrym to prawdziwa gratka dla wielbicieli literatury irlandzkiej. Barry jest autorem powieści i opowiadań. Jego książka „Nocny prom do Tangeru” znalazła się na liście nominacji do Nagrody Bookera 2019. O niszczycielskiej sile słów opowie z kolei islandzka powieściopisarka i dziennikarka radiowa Sigríður Hagalín Björnsdóttir, autorka książki „Wyspa”, określanej jako najważniejsza islandzka powieść ostatnich lat.

W piątym dniu festiwalu z czytelnikami spotka się belgijska pisarka Adeline Dieudonné. Autorka opowie o toksycznych relacjach rodzinnych, które opisała w poruszający sposób w swojej debiutanckiej powieści „Prawdziwe życie”. Książka ta we Francji sprzedała się w nakładzie dwustu tysięcy egzemplarzy i otrzymała czternaście nagród literackich. Z Marią Stiepanową, utytułowaną, obdarzoną bardzo charakterystycznym stylem rosyjską poetką i dziennikarką, czytelnicy spotkają się, by posłuchać, jak radzić sobie z ciężarem przeszłości i wspomnień.

W sobotnie popołudnie Wiktor Jerofiejew opowie nam o Rosji. Pisarz i publicysta, znany z umiejętnego operowania groteską i sarkazmem, w swoich utworach rozlicza się z rosyjską historią i mitologią. Kolejny gość, Karl-Markus Gauß, zabierze nas na południe, w świat Bałkanów i byłej monarchii austro-węgierskiej. Austriacki pisarz, znawca środkowoeuropejskich mniejszości etnicznych, niestrudzenie podróżuje po tych europejskich krajach i miastach, o których inni już zapomnieli. Szósty dzień festiwalu zakończy rozmowa z Shafak, którą Orhan Pamuk nazwał najlepszą turecką pisarką ostatniej dekady. Jej dzieła były tłumaczone jak dotąd na dwanaście języków.

Ostatni dzień festiwalu wybrzmi wyjątkowo mocno dzięki irlandzkiej eseistce Emilie Pine, której teksty tworzące swego rodzaju pamiętnik rzucają wyzwanie przesądom o kobiecości, a ich siłą jest bezwarunkowa i krytyczna w swej wymowie szczerość. Zaskakujące finałowe spotkanie ze śpiewakiem operowym Ianem Bostridge’em, rzuci światło na pytane: Co się dzieje z naszym życiem, kiedy w sposób niemal obsesyjny zajmujemy się jednym tylko utworem? W przypadku Bostridge’a jest to „Podróż zimowa” Franza Schuberta, którą wykonuje już od kilku dekad i o której napisał fascynującą książkę.

Mocna polska reprezentacja na Festiwalu Conrada

Festiwal Conrada to również oryginalne prezentacje polskiej literatury. Z czytelnikami spotkają się Zyta Rudzka, pisarka i scenarzystka, która w 2019 roku otrzymała Nagrodę Literacką Gdynia za książkę „Krótka wymiana ognia”, i Marek Bieńczyk, polski pisarz, historyk literatury, laureat Nagrody Literackiej Nike za zbiór esejów „Książka twarzy”, nominowany do tej samej nagrody w ubiegłym roku za zbiór esejów „Kontener”. W programie festiwalu zaplanowano również spotkanie z Mikołajem Łozińskim, którego ostatnia powieść „Stramer” odbiła się szerokim echem w świecie literackim, uzyskując nominację do Nagrody Literackiej Nike.

Pięciokrotna finalistka Nagrody Literackiej Nike i zdobywczyni Nagrody Literackiej Gdynia w 2012 roku za powieść „Włoskie szpilki” – Magdalena Tulli to kolejny gość Festiwalu Conrada. Spotkamy się również z Joanną Rudniańską, zdobywczynią Międzynarodowej Nagrody im. Janusza Korczaka, autorką głośnej powieści „Bajka o Wojnie”, i Małgorzatą Rejmer, autorką m.in. nagrodzonej Paszportem „Polityki” książki „Błoto słodsze niż miód”. Listę tegorocznych gości zamyka Agnieszka Pajączkowska, kulturoznawczyni i twórczyni projektów fotograficznych. W swojej książce pt. „Wędrowny Zakład Fotograficzny” opisuje podróż po wschodnich i południowo-zachodnich rubieżach Polski, w czasie której oferowała mieszkańcom wykonanie zdjęć portretowych w zamian za rodzinne opowieści.

Nagroda Conrada

W ostatnim dniu festiwalu poznamy laureata lub laureatkę przyznawanej od 2015 roku Nagrody Conrada. Statuetka w formie charakterystycznej lunety trafia co roku w ręce autora lub autorki najlepszego debiutu prozatorskiego. Nagroda stanowi część programu wspierania debiutów Krakowa Miasta Literatury UNESCO – wspólnego przedsięwzięcia Miasta Krakowa, Krakowskiego Biura Festiwalowego, Instytutu Książki oraz Fundacji Tygodnika Powszechnego.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Więcej informacji: http://conradfestival.pl/

Już dziś rusza strona www.roklema.pl, na której zbierane będą wszystkie wydarzenia zaplanowane w związku z 100. rocznicą urodzin Stanisława Lema. Dla miłośników twórczości pisarza Maciej Stuhr nagrał fragmenty Summy technologiae – wielkiego eseju filozoficznego, który wkrótce zostanie wznowiony przez Wydawnictwo Literackie.

W 2021 roku będziemy obchodzić stulecie urodzin Stanisława Lema – pisarza, futurologa i filozofa, którego twórczość rozpala wyobraźnię czytelników na całym świecie. Książki najczęściej tłumaczonego polskiego autora zostały opublikowane w 45 językach w milionach egzemplarzy. Ten wyjątkowy jubileusz zapowiadają wspólne inicjatywy Krakowskiego Biura Festiwalowego, Wydawnictwa Literackiego i portalu Lem.pl.

roklema.pl – nowa strona na stulecie urodzin

Rusza specjalny serwis poświęcony 100. rocznicy urodzin Stanisława Lema. Będą w nim zamieszczane informacje o wydarzeniach oraz projektach związanych z obchodami tej okrągłej rocznicy, zapowiedzi nowych wydań i niepublikowane wcześniej materiały, a także konkursy z nagrodami. Strona roklema.pl to najlepsze źródło wiedzy o tym, jak i gdzie świętować urodziny polskiego twórcy, wielkiej postaci literatury science fiction. Serwis będzie prowadzony przez portal lem.pl z udziałem partnerów realizujących lemowskie programy, w tym Wydawnictwa Literackiego, Instytutu Adama Mickiewicza i Krakowskiego Biura Festiwalowego, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.

Bądźcie z nami i zapiszcie się na newsletter!

Summa technologiae według Macieja Stuhra

Wydawnictwo Literackie przygotowuje nowe wydanie Summy technologiae, jednej z najważniejszych filozoficznych książek Stanisława Lema, opublikowanej po raz pierwszy w 1964 roku. Premiera reedycji planowana jest na listopad tego roku, ale już teraz Wydawnictwo Literackie przygotowało specjalny cykl nagrań wideo, dzięki któremu możemy sięgnąć po fragmenty tego dzieła w interpretacji Macieja Stuhra.

„Summa technologiae” miała szczególne znaczenie dla Stanisława Lema, dlatego postanowiliśmy rozpocząć obchody jubileuszowe od przypomnienia tej genialnej książki, a tym samym pokazać, jak znakomitym był Lem filozofem, futurologiem, znawcą nauki. To pierwsza z licznych niespodzianek, które dla czytelników planuje WL. W 2021 roku ukaże się nowa imponująca biografia Lema autorstwa Agnieszki Gajewskiej, przedstawiająca go z nieznanej do tej pory strony oraz specjalna książka o twórczym zderzeniu pisarza z rzeczywistością PRL Wojciecha Orlińskiego. Przygotowujemy także kolejne nowości, w tym coś wyjątkowego dla młodszych czytelników. Oprócz tego liczne wznowienia i dodruki – ponad dwadzieścia tytułów. O wszystkim będziemy stopniowo informować na roklema.pl. – deklaruje Jolanta Korkuć, redaktor naczelna WL.

Fragmenty Summy technologiae w interpretacji Macieja Stuhra zostaną opublikowane 17 czerwca na profilu facebookowym Wydawnictwa Literackiego. Okładkę wznowienia zaprojektował Przemek Dębowski. Książka ukaże się pod patronatem Krakowa Miasta Literatury UNESCO.

Fra Lodowico Giorgio Cern, Ludwik Jerzy Coeurn, Ludwik Jerzy Życzliwy – pseudonimów miał wiele, ale humor i literacką inwencję jedyne w swoim rodzaju! 10 czerwca Ludwik Jerzy Kern będzie bohaterem pierwszego spotkania w ramach nowego cyklu „Wyszukaj Klasyka”, w którym przybliżymy sylwetki wybranych XIX- i XX-wiecznych autorów i autorek związanych z Krakowem. O twórczości patrona przyznawanej w naszym mieście Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego opowie Barbara Gawryluk w rozmowie z Marcinem Wilkiem. Zapraszamy na transmisję online na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku.

Urodził się w Łodzi, gdzie zdał maturę i debiutował jako poeta w „Ilustrowanym Kuryerze Codziennym”, ale to z Krakowem związał większość swojego życia. Do miasta pod Wawelem przedostał się – jak wielu ludzi pióra – po upadku powstania warszawskiego. Przez ponad pięćdziesiąt lat współpracował z powstałym tu tygodnikiem „Przekrój”, stając się jednym z jego flagowych autorów. Błyskotliwe, zarażające dobrym nastrojem i przepełnione absurdem wiersze do dziś są przedrukowywane na ostatniej stronie pisma reaktywowanego w formie kwartalnika. Ta wojna ciągnie się, moiściewy, już od Adama i Ewy – pisał w mistrzowskiej Wojnie płci. Nie ustępują jej wywody o podglądaniu, spoilowaniu filmów przez prasę, radio i telewizję czy tłuczeniu purée jako czynności medytacyjnej.

Kern zasłynął również jako autor książek dla dzieci, w tym cyklu o psie Ferdynandzie, który marzy o byciu człowiekiem (a swoje marzenia spełnia głównie we śnie), czy opowieści o porcelanowym słoniu Dominiku (Proszę słonia). Od lat 60. do 90. ubiegłego stulecia współtworzył programy satyryczne dla publicznej telewizji (Kernalia, Kuchenny walc, Porachunki małżeńskie). Przyznawana w Krakowie w ramach Festiwalu Literatury dla Dzieci Nagroda im. Ferdynanda Wspaniałego od 2016 roku nosi imię bohatera książki Kerna.

W 2020 roku obchodzimy 100. rocznicę urodzin autora oraz 10. rocznicę jego śmierci.

Barbara Gawryluk (ur. 1957 ) – pisarka i filolożka szwedzka, od lat pracuje jako tłumaczka i dziennikarka radiowa. W Radiu Kraków prowadzi autorski program o literaturze dla dzieci Alfabet. Jej książka Dżok. Legenda o psiej wierności została wpisana na Złotą Listę Fundacji ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom. Książki W zielonej dolinie i Czarna, Klifka i tajemnice z dna morza były nominowane do Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego, zaś powieść Zuzanka z pistacjowego domu została uhonorowana tą nagrodą. Laureatka nagrody IBBY za upowszechnianie czytelnictwa. Niedawno ukazała się jej monografia Ilustratorki, ilustratorzy (pod patronatem Krakowa Miasta Literatury UNESCO).

Marcin Wilk (ur. 1978) – dziennikarz, kurator programów literackich. Publikował na łamach m.in. „Polityki”, „Tygodnika Powszechnego”, „Przekroju”, „Czasu Kultury”, „Dekady Literackiej”, „Ha!artu”, „Radaru” i „Lampy”. Współpracował z Radiem Kraków. Przez kilka lat redagował kolumnę literacką w „Dzienniku Polskim”. Stały współpracownik miesięcznika „Znak”. Autor m.in. książek biograficznych o Annie Jantar (Tyle słońca. Anna Jantar. Biografia) i Irenie Kwiatkowskiej (Kwiatkowska. Żarty się skończyły). Niedawno ukazała się jego książka o ostatnich dniach przed II wojną światową w Polsce (Pokój z widokiem. Lato 1939). Prowadzi blog książkowy Wyliczanka (www.wyliczanka.eu).

Spotkanie o Ludwiku Jerzym Kernie będzie pierwszym z serii ośmiu wydarzeń pod hasłem „Wyszukaj Klasyka”.

„Wyszukaj Klasyka” to cykl wirtualnych rozmów o mniej lub bardziej zapomnianych, nietuzinkowych postaciach polskiej literatury XIX- i XX-wiecznej związanych z Krakowem. Działamy na przekór wszechobecnemu pędowi do nowości, przybliżając sylwetki autorów i autorek dawno niewznawianych tytułów wybijających się ponad czasy, w których powstały. Przecieramy szlaki dla ponownych odkryć na miarę opowiadań Kornela Filipowicza i poezji Zuzanny Ginczanki. Inspirujemy i poszerzamy czytelnicze horyzonty. Na kolejnych spotkaniach cyklu będziemy gość ekspertów i ekspertki, ale także bliskich, przyjaciół i przyjaciółki naszych bohaterów i bohaterek. Cykl prowadzi Marcin Wilk – pisarz, dziennikarz, kurator programów literackich.

PROGRAM SPOTKAŃ:

10 czerwca 2020, godz. 18.00 | Ludwik Jerzy Kern

24 czerwca 2020, godz. 18.00 | Dagny Juel Przybyszewska

8 lipca 2020, godz. 18.00 | Roman Ingarden

22 lipca 2020, godz. 18.00 | Aniela Gruszecka

12 sierpnia 2020, godz. 18.00 | Zygmunt Nowakowski

9 września 2020, godz. 18.00 | Ewa Szelburg-Zarembina

14 października 2020, godz. 18.00 | Anna Świrszczyńska

10 listopada 2020, godz. 18.00 | Henryk Vogler

Spotkania będą się odbywać w formie transmisji na żywo na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku, ale jeśli zmieniająca się sytuacja epidemiczna na to pozwoli – także na żywo! Nagrania odbędą się w krakowskich księgarniach i antykwariatach oraz w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

Cykl „Wyszukaj Klasyka” dofinansowano że środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Na zdjęciu: Ludwik Jerzy Kern z żoną, Martą Stebnicką, 1967

Ćwiczenia z obserwacji, zabawa zdaniami, wspólne lektury i rozważania, czy dalekie czytanie jest lepsze niż bliskie. To tylko wybrane zagadnienia, które pojawią się na wakacyjnych warsztatach uważnego pisania w ramach Festiwalu Miłosza. Zajęcia w formie online stanowią cykl uzupełniających się trzech modułów prowadzonych przez ważne postacie współczesnego świata literackiego: poetkę i pisarkę Barbarę Klicką, pisarza i fotografa Mikołaja Grynberga, a także historyka i krytyka literatury Tomasza Cieślaka-Sokołowskiego. Warsztaty są bezpłatne. Zapraszamy!

Moduł 1: Uważnie czytać i pisać

Prowadzenie: Barbara Klicka

Terminy zajęć: 3 lipca, 10 lipca, 17 lipca, godz. 17.00-19.00

„Wydaje mi się, że warsztaty kreatywnego pisania polegają w dużej mierze na wspólnym czytaniu. Czytaniu tekstów cudzych, ale też własnych w taki sposób, jakby były ciut cudze. Będziemy więc wspólnie czytać. Będziemy też bawić się zdaniami, przyglądać temu, jaką robotę potrafi w nich wykonać wyobraźnia. Chodzi rzecz jasna o to, żeby była radocha, nawet jeśli nie zawsze bardzo wesoła”. (Barbara Klicka)

Moduł 2: Bacznie patrzeć i pisać

Prowadzenie: Mikołaj Grynberg

Terminy zajęć: 24 lipca, 31 lipca, 14 sierpnia, godz. 17.00-19.00

„By opowiadać, trzeba umieć słuchać i obserwować. Fabuła źle się rozwija bez obrazów. Ćwiczenia z obserwacji rozbudowują warsztat i ułatwiają prowadzenie narracji. Zapraszam na ćwiczenia z bacznego patrzenia i pisania””. (Mikołaj Grynberg)

Moduł 3: Krytyka poetycka

prowadzenie: Tomasz Cieślak-Sokołowski

Terminy zajęć: 7 sierpnia, 21 sierpnia, 28 sierpnia, godz. 17.00-19.00

„We wstępie do swojej książki Differentials z 2004 roku Marjorie Perloff zastanawiała się: »Czy dalekie czytanie (far reading) ma być lepsze niż bliskie (close reading)? Cóż, nie do końca, choć być może samo czytanie jest passé, skoro wiersz czy powieść okazują się jedynie przykładem takiej czy innej teorii, skoro można skupiać się na wybranych urywkach tekstu«. Postaramy się, po pierwsze, czytać wiersze w całości (stawiając przy tym domysły, co ów cały przebieg tekstu poetyckiego może oznaczać), po drugie, będziemy przybliżać się do wybranych wierszy współczesnych poetek i poetów w nadziei, że pomogą się nam one jakkolwiek poukładać ze światem”. (Tomasz Cieślak-Sokołowski)

ZGŁOSZENIA

Zainteresowanych prosimy o przesłanie uzasadnienia chęci wzięcia udziału w warsztatach (ok. 2000 znaków) na adres warsztaty@fundacjamiastoliteratury.pl.

Termin nadsyłania zgłoszeń: 25 czerwca 2020 roku do godziny 23.59. Osoby zakwalifikowane do udziału w warsztatach zostaną o tym powiadomione drogą mailową.

Udział w warsztatach jest bezpłatny.

Więcej informacji na stronie http://miloszfestival.pl.

Organizatorami Festiwalu Miłosza są Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja Miasto Literatury.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Pięć miesięcy, dziesięciu wykładowców i prawie 100 godzin zajęć – tak w liczbach można podsumować program tegorocznego Kursu Pisania Powieści. Dwanaścioro początkujących pisarzy i pisarek będzie mogło doskonalić swój warsztat i pracować nad pomysłami z najlepszymi redaktorami, autorami i autorkami w Polsce. Rekrutacja trwa do 2 sierpnia.

Jak pisać, żeby być czytanym? Jak pokonać blokadę twórczą? Po co pisarzowi redaktor i jak z nim współpracować? Jak wykreować pełnokrwistego bohatera? Jak znaleźć wydawcę i podpisać z nim dobrą umowę? Na te i wiele innych pytań, nurtujących początkujących pisarzy i pisarki, odpowiedzą nasi prowadzący podczas pięciu miesięcy Kursu Pisania Powieści.

Przewodnikami przez pisarski trening będą: Filip Modrzejewski, redaktor z wieloletnim doświadczeniem m.in. w wydawnictwie WAB; Artur Wiśniewski, redaktor i wykładowca związany m.in. z Wydawnictwem Znak, oraz Paweł Goźliński, redaktor naczelny wydawnictwa Agora i współzałożyciel Instytutu Reportażu.

Warsztaty redaktorskie zostaną uzupełnione o zajęcia z twórcami. Anna Brzezińska zdradzi, jak prowadzić narrację, aby uwieść czytelnika, a Sylwia Chutnik opowie, jak przeprowadzić dobry research. W programie znalazły się również spotkania z psychologiem twórczości Arkadiuszem Matrasem, który pomoże pisarzom i pisarkom przełamać twórczy impas, a także panel z wydawcami. Na koniec specjalistka od prawa autorskiego Anna Rucińska opowie, jak podpisać korzystną umowę autorską.

Kurs Pisania Powieści to szansa dla początkujących, tych którzy potrzebują impulsu, żeby zacząć pisać. Albo dla tych, którzy już zaczęli pisać, ale mają wątpliwości, w jaki sposób poprowadzić wątki i rozwinąć bohaterów. To również możliwość poznania innych pisarzy i pisarek, znajdujących się w tym samym lub podobnym miejscu na swojej drodze literackiej. I co najważniejsze – to szansa na napisanie swojej pierwszej (lub kolejnej!) książki.

Kurs Pisania Powieści potrwa od 5 września do 23 stycznia. Żeby wziąć w nim udział, należy przygotować streszczenie fabuły planowanej powieści i napisać fragment tej powieści na maksymalnie pięć stron znormalizowanego maszynopisu. Na zgłoszenia czekamy do 2 sierpnia. Wyniki rekrutacji podamy do 17 sierpnia. Koszt kursu to 1500 zł.

Więcej szczegółów można znaleźć TUTAJ.

Organizatorem Kursu Pisania Powieści jest Krakowskie Biuro Festiwalowe, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Kurs odbywa się w ramach programu wsparcia debiutów literackich w Krakowie, do którego należy również Nagroda Conrada.

W dobie przenikającej wszystkie dziedziny życia walki z COVID-19 zapominamy o dalece poważniejszym zagrożeniu, jakim jest – i pozostanie także po zakończeniu pandemii – kryzys klimatyczny. Społeczny dystans i jego skutki dla gospodarki odwracają naszą uwagę od długofalowych procesów mających na celu ograniczenie eksploatacji paliw kopalnych. Podczas pandemii, ze względów higienicznych znów swietnie mają się produkty jednorazowego użytku, w tym te wykonane z plastiku.

[KOMIKS W CZASACH KRYZYSU. PISZE ARTUR WABIK – CZYTAJ»»]

Odstawioną na boczny tor tematykę ekologiczną podejmują w zasadzie już tylko aktywiści i artyści. W Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie trwa właśnie wystawa „Wiek półcienia. Sztuka w czasach planetarnej zmiany”, prezentująca wybór dzieł od lat 70. XX wieku do czasów współczesnych; od kontrkulturowego, posthipisowskiego land artu, po sztukę epoki kryzysu klimatycznego i Grety Thunberg. Warto jednak przypomnieć, że zanim hasztag #pandemia osiągnął swoją szczytową popularność w mediach społecznościowych, królował w nich #antropocen.

Ekologia stała się tematem chętnie podnoszonym przez kulturę popularną już w drugiej połowie XX wieku. Wątki dotyczące ochrony przyrody pojawiały się wówczas w licznych filmach, książkach i komiksach. Jednym z pierwszych była seria Nausicaä z Doliny Wiatru, ukazująca się w latach 80. i 90. XX wieku w Japonii. Jej autorem jest słynny japoński reżyser, twórca kultowego studia Ghibli, Hayao Miyazaki. Tytułowa Nausicaä jest księżniczką niewielkiej agrarnej ludności, mieszkającej w wiosce na odludziu. Niespodziewanie mieszkańcy Doliny Wiatru zostają uwikłani w konflikt pomiędzy dwoma sąsiednimi, mocno zindustrializowanymi krajami. Jednym z głównych wątków komiksu, a także jego filmowej adaptacji z 1984 r. jest relacja człowieka z naturą. Temat ten powraca w wielu innych produkcjach studia Ghibli.

Ilustracja: Roch Urbaniak

O ile amerykański komiks superbohaterski rzadko dotyka tematyki ekologicznej, to zdarzają się interesujące wyjątki. Niektórzy twórcy kultowego wydawnictwa Marvel wplatali w swoje fabuły ekologiczne przesłanie. Postaci takie, jak Swamp Thing czy Man-Thing walczą w imieniu natury, nierzadko przeciw zagrożeniu ze strony cywilizacji. Duży nacisk na te wątki przypada na czas, kiedy fabuły Man-Thinga pisał Steve Gerber, zaś Swamp Thinga – ekscentryczny brytyjski scenarzysta, współtwórca Strażników, Alan Moore.

Ilustracja: Tomasz-Grządziela

Ekologia jest obecna także w komiksie humorystycznym, m.in. w popularnej w Polsce serii Calvin i Hobbes, autorstwa Billa Wattersona. W jednym z pasków, poiędzy bohaterami, oglądającymi wykarczowane drzewa, wywiązuje się rozmowa. Calvin mówi: „Wycięli cały las, by postawić tu domy, gdzie teraz będą żyły te wszystkie zwierzęta?”. I dalej: „Ciekawe czy ludziom spodobałoby się, gdyby to zwierzęta zburzyły buldożerami przedmieścia, a w ich miejsce wstawiły drzewa?!?!”. Obaj chwilę nad tym myślą i na następnym rysunku Hobbes, siedząc w kabinie spychacza, mówi: „Nie za dobrze. Nie zostawili kluczyków”.

W Polsce komiksy o tematyce ekologicznej wydają okazjonalnie różne instytucje publiczne.  Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne wydało już kilka tytułów, w tym Dziwne przygody kropelki wody, autorstwa Ewy Karskiej (scen.) i Sławomira Kiełbusa (rys.), opowiadające o oszczędzaniu wody. W ostatniej dekadzie ekologia była też tematem wielu konkursów na komiksy. W 2019 r. wydawnictwo Prószyński i spółka wydało głośny, nagrodzony nagrodą Eisnera, komiks Śmieci, autorstwa Derfa Backderfa. Komiks jest oparty na doświadczeniach autora, który w wieku 21 lat pracował jako śmieciarz w Richfield w Ohio, skąd pochodzi. Historia po raz pierwszy ukazała się drukiem w USA w 2002 r. Od 2010 r. Derf wrócił do niej w formacie komiksu internetowego na swojej stronie www.

Ilustracja: Berenika Kołomycka

Promocją ekologii przez komiks od lat zajmuje się Tomasz Samojlik, pracownik Zakładu Badania Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży i autor komiksów. Jego albumy o przygodach ptaków, ryjówek, norek i rzęsorków publikuje wydawnictwo Kultura Gniewu, zaś książki o przygodach Żubra Pompika z jego ilustracjami – wydawnictwo Media Rodzina. W latach 2017-2020 ukazało się 17 tomów, z których każdy rozgrywa się w innym polskim parku narodowym. Powstał także serial animowany na podstawie książek, zrealizowany przez studio EgoFilm. 10 odcinków jest dostępnych obecnie na VOD. Jeśli komuś tego mało, może zagrać w grę planszową z ilustracjami Samojlika, wydaną przez Egmont Polska.

Najnowszym ekologicznym projektem komiksowym jest powstająca właśnie w Krakowie antologia Ostatnie Drzewo, zainicjowana przez scenarzystę, członka Krakowskiego Stowarzyszenia Komiksowego, Pawła Kicmana. Pomysł na album pojawił się jesienią ubiegłego roku. Na propozycję Kicmana entuzjastycznie zareagowała plejada polskich rysowników i scenarzystów. Po kilku miesiącach prac wiadomo już, że ostatecznie na antologię złożą się 23 komiksy o długości od jednej do 14 plansz. W gronie autorów długo trwały dyskusje o tym, na jaką organizację proekologiczną przekazać zysk ze sprzedaży albumu. Stanęło na działającej od 1990 r. Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot.

 

Ilustracja: Joanna Karpowicz

W trakcie przygotowań do wydania pojawiło się pytanie: czy w ogóle drukować komiks? Wszak w dobie dystrybucji cyfrowej, wydaje się to być mało ekologicznym rozwiązaniem. Argument ten odpiera Paweł Kicman: Drukujemy na papierze pochodzącym z recyklingu, w drukarni ekologicznej. Sprzedaż komiksu w wersji cyfrowej nie przyniosłaby nawet ćwierci zysku, jakiego się spodziewamy ze sprzedaży wydania papierowego. Wydanie planowano pierwotnie na festiwal Komiksowa Warszawa towarzyszący co roku Targom Książki w Warszawie. Odkąd jednak wiadomo, że tegoroczne targi się nie odbędą, datę premiery przesunięto na wrześniowy Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi – o ile i ten nie zostanie odwołany.

Ilustracja: Maciej Kachel

Na przełomie kwietnia i maja odbyła się seria aukcji internetowych, których przedmiotem  były oryginalne plansze z komiksów, które znajdą się w antologii Ostatnie Drzewo. Trwały wówczas pożary w Biebrzańskim Parku Narodowym, więc cały zysk ze sprzedaży trafił do Fundacji dla Biebrzy, której głównym celem statutowym jest ochrona przyrody i środowiska naturalnego, w szczególności zaś Biebrzy i okolic. Nabywcę znalazła między innymi plansza krakowskiej malarki, Joanny Karpowicz, sprzedana za kwotę 1.500 złotych. Łączny zysk ze sprzedaży plansz wyniósł 4.138 złotych. Dobra robota!

Artur Wabik, Krakowskie Stowarzyszenie Komiksowe

Wszystkie ilustracje pochodzą z antologii „Ostatnie drzewo”. Autorem ilustracji wykorzystanej w banerze artykułu jest Igor Wolski.

[KOMIKS W CZASACH KRYZYSU. PISZE ARTUR WABIK – CZYTAJ»»]

Wpisz szukaną frazę: